Šta je Srbija poslala na Evroviziju: Lila ramonda – simbol srpske pobjede u Prvom svjetskom ratu!
Ovih dana svima su na usnama riječi pjesme kojom se Teya Dora predstavila na Pjesmi za Evroviziju, a mnogi ne znaju interesantnu simboliku koja stoji iza nje.
U Beogradu je sinoć održano finale Pjesme za Evroviziju ’24, festivala na kom se bira predstavnik Srbije na ovogodišnjoj Evroviziji, koja se organizuje u Malmeu nakon prošlogodišnje pobjede čuvene švedske pjevačice Lorin.
Čim su objavljene pesme u januaru, izdvojilo se nekoliko favorita, a dodatno su se iskristalisali nakon nastupa u polufinalnim večerima.
Pobjedu na PZE je odnijela Teodora Pavlovska, poznatija kao Teya Dora, koja izvodi božanstvenu baladu nazvanu „Ramonda“.
Kako je ona otkrila, misli o ramondi joj je u glavu usadila prijateljica njene majke, a ovaj cvijet bogate simbolike inspirisao ju je odmah, pa je još tada zapisala neke stihove, koji su čekali pravu melodiju i trenutak.
„Ramonda“ je, bez sumnje, jedna od ljepših domaćih pjesama koje se mogu okarakterisati kao patriotske u popularnoj muzici, a priča iza ove biljke je pravi dokaz koliko je priroda čudesna i srpska istorija slavna.
Šta je ramonda?
Natalijina ramonda je cvijet koji spada u endemske biljke Balkana, iz porodice Gesneriaceae. Vjeruje se, ipak, da je afričkog porijekla, jer predstavlja ostatak suptropske flore Evrope i Mediterana.
Najpoznatija je po tome što se u Srbiji u nedelji koja prethodi Danu primirja u Prvom svjetskom ratu (11. novembar), nosi kao amblem na reveru, i to kao ljubičasti svijet uokviren motivima odlikovanja Albanske spomenice s početka 20. vijeka, tj. zeleno-crne trake.
Ovaj čudesni cvijet otkriven je 1884. godine, kada ju je pronašao dvorski ljekar kralja Milana Obrenovića dr Sava Petrović. Upisao je zatim ovu vrstu sa čuvenim Josifom Pančićem, a cvijet je potom nazvan Natalijina ramonda, po kraljici Nataliji Obrenović, koju je srpski narod obožavao.
U pitanju je ugrožena vrsta koja se teško nalazi, a raste na nepristupačnim mjestima, uglavnom na suvim i hladnim terenima.
Zašto ramondu zovu „srpski feniks“?
Natalijina ramonda je cvijet koji može da izdrži najsurovije uslove i ima čuesdno svojstvo koje je utvrđeno kod samo 30 od preko 300.000 poznatih cvjetnica!
Botaničar Pavel Černjavski navodno je davne 1928. godine sličano prosuo vodu u herbarijum, u kome se nalazila osušena Natalijina ramonda. Ona je nakon toga – na veliko iznenađenje – oživjela.
Tajna je u anabiozi, sposobnosti biljke da se, nakon što je naizgled uvenula zbog loših uslova, ponovo vrati u život. Zbog toga se ona uzima kao simbol srpskog naroda i srpske vojske, koji su se, posle strašnih gubitaka u Prvom svjetskom ratu, oporavili. Kao i ramonda, nakon nečega što je izgledalo kao smrt, vratili su se u život.
Pored Natalijine ramonde (lat. Ramonda nathaliae), postoji i srpska ramonda (lat. Ramonda serbica), pronađena u Rtnju 1874, kada Pančić nije bio siguran raste li ta biljka još negdje. Smatra se da se od natalijine ramonde odvojila u samostalnu vrstu tokom tercijara, a takođe ima lijepe ljubičaste listove skupljene u prizemnu rozetu.
(Glossy)