Predavanje istoričara Milovana Balabana „Crkva i narod na Kosovu i Metohiji u XIX veku“
Predavanje istoričara Milovana Balabana „Crkva i narod na Kosovu i Metohiji u XIX veku“ (26. 2. 2024) možete pogledati na Jutjub kanalu Kulturnog centra Novog Sada.
Na predavanju se govorilo o stradanju i životu crkve i srpskog naroda u XIX vijeku na prostorima Kosova i Metohije. Period od početka srpske borbe za oslobođenje pod Karađorđem, od 1804. pa do kraja vijeka predstavlja period naglog, ali i planskog potiranja srpskog naroda sa prostora Kosova i Metohije.
To je vijek kada je narušena etnička dominacija Srba na ovim prostorima, te su Albanci postali demografski preovlađujući faktor. Stradanje je postajalo sve nepodnošljivije, a protjerivanje sve masovnije. To je, takođe, period progona crkve, baš kada je ona obnavljana na prostorima centralne, oslobođene Srbije. Zbog toga su Stara Srbija i Kosovo i Metohija bili pod velekim pritiscima, a narod na Kosovu i Metohiji pod stalnim terorom. Srbima je prijetio potpuni nestanak, ali su Balkanski ratovi , bar za nekoliko decenija, zaustavili ove procese.
Da je vjerski život u potpunosti pao govori i činjenica da je Gračanica bila potpuno zapuštena. Srpsko stanovništvo se raseljavalo. Uslovi za život bili su nedostojni. Narod je od muke bježao jer više nisu vidjeli smisao. O tome dosta govore i svjedočenja o nemogućim uslovima za život.
Na Kosovu i Metohiji postoji srpsko, osmansko i albansko nasleđe. Često se miješaju albansko i osmansko nasljeđe, naročito kada su vjerski objekti u pitanju.