Predavanje msr Ognjena Karanovića „SRPSKO-HRVATSKI ODNOSI U BOSNI I HERCEGOVINI OD TITOVE SMRTI DO AFERE AGROKOMERC“ na Jutjub kanalu KCNS
Predavanje istoričara msr Ognjena Karanovića „SRPSKO-HRVATSKI ODNOSI U BOSNI I HERCEGOVINI OD TITOVE SMRTI DO AFERE AGROKOMERC“ (22. 5. 2024) možete pogledati na Jutjub kanalu Kulturnog centra Novog Sada.
Na početku predavanja Ognjen Karanović kazao je da su u Istoriji Republike Srpske Nenad Kecmanović i Čedomir Antić period razvoja Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine posle 1966. godine nazvali „epohom proizvodnje prisilnog zajedništva“. Zaista, umjesto dotadašnje zvanične ideološke platforme o „bratstvu i jedinstvu“ afirmisana je teza o potrebi postojanja tzv. „republičkog patriotizma“, odnosno suživota bosanskohercegovačkih naroda i narodnosti.
U toj konstelaciji međuetničkih odnosa tolerisani su ograničeni integriteti, pa i interesi nacionalnih identiteta srpskog i hrvatskog naroda, a čak je i status muslimanske zajednice uzdignut u rang nacije. Međutim, datim identitetima pretpostavljena je pomenuta teza o pripadnosti stanovništva BiH nekom bosanskohercegovačkom političkom profilu. Konfederalizacija Jugoslavije, „krunisana“ ustavom Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije iz 1974. godine, uslovila je političko mobilisanje interesa federalnih jednica, kao de fakto nacionalnih država, ali je istovremeno oslabila integrativne procese u BiH.
Kreiranje novog identiteta generisalo je potrebu za obezbjeđivanjem međunacionalnog reciprociteta u svim društveno-političkim organizacijama i institucijama Bosne i Hercegovine. Navedena okolnost omogućila je hrvatskoj komponenti svojevrsni izlazak iz „političke izolacije“ koja je bila prisutna još od vremena nestanka genocidne Nezavisne Države Hrvatske.
Nakon propasti MASPOK i Titove smrti, uz popularizaciju potpuno izmišljenog događaja nastalog u vezi sa tzv. „ukazanjem Bogorodice“ u Međugorju, postepeno je dolazilo do uzdizanja novog talasa hrvatskog nacionalizma. „Afera Agrokomerc“ i „Afera Neum“ uslovila je nestanak političke monolitnosti u socijalističkoj BiH i gubitak autoriteta kod partijsko-republičke vrhuške, do tada predvođene Brankom Mikulićem, braćom Pozderac, Matom Andrićem i drugima. Put prema demokratizaciji BiH bio je otvoren, ali neriješeno nacionalno pitanje, relacije između Srba i Hrvata u periodu raspada hladnoratovskog poretka i Jugoslavije, uz involviranost inostranog političkog faktora u jugoslovenskoj krizi, istovremeno su omogućili i disoluciju Republike i to u plamenu građanskog, međunacionalnog i međuvjerskog rata.
Cijelo predavanje možete pogledati na linku: