Sabor SPC: Neprihvatljivo i posredno i neposredno priznanje samoproglašene nezavisnosti KiM

Na ovogodišnjem redovnom zasijedanju Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve posvijećena je posebna pažnja našem narodu i Crkvi na Kosovu i Metohiji, saopštila je danas Srpska pravoslavna crkva sa zasijedanja najvišeg crkvenog tijela koje je u toku.

U posebnom saborskom saopštenju o Kosovu i Metohiji objavljenom na zvaničnom sajtu SPC, navodi se da je „u protekloj godini zabilleženo više desetina napada na naše ljude, svetinje, domove i imovinu Srba na Kosovu i Metohiji, što je dovelo do toga da u znak mirnog, ali odlučnog protesta Srbi iz srpskih opština na Sjeveru Kosova i Metohije iziđu iz kosovskih institucija, dok se ne uspostavi Zajednica srpskih opština u skladu sa već postignutim i potpisanim dogovorima sa Prištinom, uz posredovanje Evropske unije, u Briselu 2013. i 2015. godine“.

Saborsko saopštenje prenosimo u cjelosti.

„Srpska Pravoslavna Crkva se oduvijek zalagala za to da se svi problemi na Kosovu i Metohiji rješavaju mirno i dijalogom, kao i da uvijek budu u funkciji mirnog suživota Srba, Albanaca i svih drugih naroda koji na tom prostoru žive.

Na zasijedanjima Svetog Arhijerejskog Sabora svih prethodnih godina naša Crkva je jasno i nedvosmisleno ukazivala i na ovogodišnjem zasijedanju ukazuje na to da bi prihvatanje samoproglašene nezavisnosti Kosova i Metohije, posredno ili neposredno, de facto ili de iure, bilo u direktnoj suprotnosti  sa međunarodnim pravom, utemeljenim na Povelji Ujedinjenih nacija i drugim opštevažećim aktima i principima.

Tako nešto nema podršku ni Savjeta bezbjednosti UN, ni većine zemalja svijeta, uključujući i pet zemalja Evropske unije. To bi neizbježno izazvalo pojačano iseljavanje srpskog naroda i onemogućilo, ne samo miran suživot svih, bez obzira na etničko porijeklo i vjeru, nego i sâm opstanak našeg naroda na njegovim vjekovnim ognjištima. Rješenja zato treba tražiti isključivo u poštovanju principa koji jednako vrijede za sve u svijetu.

Najbolji dokaz za to jesu najnoviji agresivni potezi prištinskih vlasti, usmjereni protiv srpske zajednice i naše svete Crkve, koji su prouzrokovali najniži mogući nivo odnosâ od 1999. godine, kao i to da se donose odluke koje duboko dijele građane na Kosovu i Metohiji, izazivaju nebivalu međuetničku napetost i regionalnu nestabilnost koja, dugoročno, višestruko otežava život našeg naroda i naše Crkve.

Jasno se vidi da je cilj kosovskih institucija stvaranje etnički albanskog Kosova u kome slobodnog i normalnog života za Srbe teško može da bude.

Crkva i ovom prilikom osuđuje sve napade na srpski narod, njegove svetinje i imovinu, naročito terorističke oružane napade na pojedine Srbe, uključujući i djecu, kao i tajne spiskove na osnovu kojih se hapse i pritvaraju Srbi, čak i bivši pripadnici kosovske policije. Isto tako, nezakonito se vrši eksproprijacija zemlje u posjedu Srba, sa ciljem da se izvrši dodatni pritisak na njih i da oni budu prinuđeni da se iseljavaju. Sabor traži da se počinioci tih nedjela privedu pravdi, a svi ugroženi zaštite.

Srpska Pravoslavna Crkva se nalazi u posebno teškoj situaciji. To se potvrđuje i u izjavama međunarodnih zvaničnika i uglednih tijela koja se bave pitanjima zaštite vjerskih prava i sloboda. Pored niza napadâ na naše hramove i sprječavanja normalnog procesa obnove više desetina naših svetinja, oštećenih ili uništenih posebno u periodu 1999-2004. godine, život naših manastira i parohija je veoma otežan.

Albanske kosovske vlasti su na više načina pokrenule proces promjene i reinterpretacije dosadašnjih zakona, u koje su bile ugrađene garancije za zaštitu imovine i ekonomskih prava i koji omogućavaju samoodrživost naših manastira.

Najviši albanski zvaničnici po pravilu ne prihvataju ni kosovskim zakonom potvrđeno stvarno i zvanično ime naše Crkve ni garantije koje su ugrađene u zakone. Sve to prijeti da se razvije i u druge represivne mjere koje mogu još više ugroziti njenu duhovnu misiju i očuvanje identiteta srpskog naroda na Kosovu i Metohiji.

Upravo zato Sveti Arhijerejski Sabor posebno naglašava potrebu da se u traženju rješenja za probleme na Kosovu i Metohiji posveti najveća pažnja ovim pitanjima: očuvanju identiteta i crkvene organizacije Srpske Pravoslavne Crkve na Kosovu i Metohiji, sprječavanju istorijskog revizionizma, očuvanju imovine naše Crkve i stvaranju uslova za povratak oduzete ili uzurpirane imovine, očuvanju ekonomskih olakšica koje omogućavaju normalno funkcionisanje naših manastira i Eparhije raško-prizrenske u celini.

Trenutno, mnogi manastiri, crkve i porodice nisu ekonomski održivi i mogu da opstanu jedino uz pomoć Srpske Pravoslavne Crkve, kao i putem donacijâ i uz razvoj poljoprivrednih i drugih delatnosti kojima se finansijski obezbjeđuje život naših svetinja i Bogoslovije u Prizrenu, omogućava prijem poklonikâ i gostiju i pomaže rad crkvenih narodnih kuhinja.

Naročito je istaknuta činjenica da je našoj Crkvi na Kosovu i Metohiji potrebna mnogo aktivnija međunarodna zaštita od diskriminatornog ponašanja kosovskih institucija uz pojačane međunarodne garancije i efikasan nadzor, da bi se spriječile sve moguće zloupotrebe i nadgledalo sprovođenje zakonâ i sudskih presuda, koje ne smiju da budu samovoljno tumačene, mijenjane ili potpuno ukidane, i to sve na štetu naše Crkve.

Srpska Pravoslavna Crkva je vjekovima bila glavni oslonac našem narodu na Kosovu i Metohiji i glavni činilac njegovog jedinstva, opstanka i očuvanja narodnog, duhovnog i kulturnog identiteta. Bez posebne zaštite Crkve, opstanak našeg naroda i povratak prognanih nikada ne bi bili mogući. Zato je briga o pravima srpskog naroda na Kosovu i Metohiji neodvojiva od brige o zaštiti osnovnih prava i potreba Srpske Pravoslavne Crkve, koja već dvadeset i četiri godine živi u krajnje teškim uslovima, izložena napadima i raznim oblicima kršenja osnovnih verskih, imovinskih, građanskih i ljudskih prava.

Podržavajući dijalog i mirno rješavanje svih pitanja na Kosovu i Meothiji, Srpska Pravoslavna Crkva želi da pruži i svoj sopstveni doprinos razvoju međuetničkih odnosa i saradnje sa drugim Crkvama i verskim zajednicama i da aktivno učestvuje u stvaranju uslovâ za slobodan i bezbjedan život srpskog i albanskog naroda, kao i svih religijskih i nacionalnih zajednica na Kosovu i Metohiji i svuda u svijetu.

Ponavljajući svoj stav da je protiv svakog izdvajanja Kosova i Metohije iz Srbije, Sabor apeluje kako na Albance tako i na Srbe da teškoće koje imaju rješavaju u duhu tolerancije i međusobnog poštovanja, tim prije što je Božja volja bila da oba naroda dijele isti životni prostor Kosova i Metohije, a posebno na Albance onih područja u kojima oni čine većinu, da učine sve kako bi se ostvarila maksimalna međusobna tolerancija i međusobno poštovanje u cilju što normalnijeg i boljeg života za svakog građanina Kosova i Metohije.

Sve probleme u međusobnim odnosima mogu i treba da rešavaju dijalogom. Iskreno uvjereni da je suživot Srba i Albanaca na Kosovu ne samo moguć već i neophodan, jer nas je Bog uputio jedne na druge, molimo se Gospodu da na Kosovu i Metohiji zavlada mir i da bude uspostavljen normalan život za sve koji tamo žive“.