Lideri EU danas o raspodjeli funkcija
Zvanični dogovor o raspodjeli funkcija očekuje se na formalnom samitu Evropskog savjeta 27. i 28. juna.
Lideri EU danas će se sastati na neformalom sastanku u Briselu na kojem se očekuje da će, nakon izbora za Evropski parlament (EP), razgovarati o raspodjeli vodećih funkcija u evropskim institucijama.
„Nakon izbora za Evropski parlament, lideri EU razgovaraće o narednom institucionalnom ciklusu“, navodi se u najavi neformalnog sastanka Evropskog savjeta.
Zvanični dogovor o raspodjeli funkcija očekuje se na formalnom samitu Evropskog savjeta 27. i 28. juna.
Evropski savjet, koji okuplja šefove država i vlada EU, ima centralnu ulogu u utvrđivanju budućih visokih funkcija u EU, odnosno ovo tijelo bira predsjednika Evropskog savjeta, predlaže kandidata za predsjednika Evropske komisije i imenuje visokog predstavnika EU za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku.
Kako je Evropska narodna partija (EPP) desnog centra osvojila najviše mandata na izborima za EP, ta politička grupacija u EP ima najveći mandat da imenuje za predsjednika EK svog vodećeg kandidata – aktuelnu predsjednicu EK Ursulu fon der Lajen.
Prema navodima medija, načelno je i dogovoreno da mjesto predsjednika EK pripadne EPP, funkcija predsjednika Evropskog savjeta socijalistima, a pozicija visokog predstavnika EU za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku liberalima.
Ipak, kako se navodi na sajtu Evropskog parlamenta, ne očekuje se da će tokom neformalne večere biti donijete ikakve konačne odluke, ne samo zato što se zvanična odluka ne može donijeti na neformalnom sastanku, već i zato što predsjednik Evropskog savjeta mora da se konsultuje sa rukovodstvom Evropskog parlamenta.
Međutim, mogla bi da bude donijeta o proceduri koja je potrebno da se slijedi kako bi se prikupili različiti stavovi o raspodjeli najviših pozicija.
EPP je već nagovijestila da će poljski premijer Donald Tusk i grčki premijer Kirijakos Micotakis voditi pregovore u ime ove političke grupacije o vodećim funkcijama, dok je Partija evropskih socijalista odredila njemačkog kancelara Olafa Šolca i španskog premijera Pedra Sančeza za svoje pregovarače.
Grupaciju liberalnih stranaka predstavljaće estonska premijerka Kaja Kalas i odlazeći belgijski premijer Aleksander de Kro, koji se pominju i kao kandidati za poziciju visokog predstavnika EU za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku.
Aktuelna predsjednica Evropske komisije Ursula Fon der Lajen trebalo bi da se pridruži kolegama tokom razgovora o rezultatima izbora za EP, ali će najvjerovatnije napustiti prostoriju tokom rasprave o kandidatima za vodeće pozicije EU.
Njemački kancelar Olaf Šolc, koji nije javno podržao Fon der Lajen, rekao je da vjeruje da će odluke o najvišim pozicijama u EU biti donijete vrlo brzo, uključujući ponovni izbor Fon der Lajen za predsjednicu EK.
Ukoliko lideri EU na sastanku Evropskog savjeta koji se održava 27. i 28. juna odluče da Fon der Lajen daju drugi mandat, poslanici EP bi o njenom izboru mogli da glasaju već 18. jula, tokom prve plenarne sjednice novog saziva EP, a u suprotnom o predsjedniku Komisije glasaće se sredinom septembra.
Lideri EU bi mogli tokom neformalnog sastanka da nastave i razgovore o strateškoj agendi EU, koja se definiše na početku svakog novog institucionalnog ciklusa.
Očekuje se da će lideri EU usvojiti agendu za period od 2024. do 2029. godine na formalnom sastanku Evropskog savjeta 27. i 28. juna.
(Tanjug)