Otac Velibor Džomić: Mržnja poražene političke manjine prema srpskoj crkvi ne samo da je ostala ista – uvećana je!

Ustavnu sud Crne Gore stavio je tačku na sporenja pojedinih partija, pojedinaca i nevladinih organizacija da su neustavni zakoni i pojedine norme kojima je regulisan odnos između Mitropolije crnogorsko-primorske Srpske pravoslavne crkve (SPC) i države Crne Gore.

„Ustavni sud Crne Gore odbacio je predloge za utvrđivanje neustavnosti i nezakonitosti Temeljnog ugovora zaključenog između države i Srpske pravoslavne crkve i Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o slobodi vjeroispovesti ili uvjerenja o pravnom položaju vjerskih zajednica“, saopšteno je iz te institucije.

Dodaje se da je „Ustavni sud, nakon razmatranja postupka donošenja osporenog Zakona o izmenama i dopunama Zakona o slobodi vjeroispovesti, kao i sadržine osporenih odredaba čl. 5, 7. i 19. tog zakona, utvrdio da su ispunjeni uslovi da se odbije predlog za utvrđivanje neustavnosti zakona“.

Temeljni ugovor između SPC i države Crne Gore potpisan je 3. avgusta 2022. godine, a potpisali su ga patrijarh srpski Porfirije i tadašnji premijer Dritan Abazović. Izmjenama Zakona o slobodi vjeroispovesti uklonjeni su sporni članovi koji su se odnosili na mogući prelazak imovine vjerskih zajednica u državno vlasništvo ako vjerske zajednice nemaju adekvatne dokaze da su vlasnici te imovine.

Nakon potpisivanja ovog istorijskog dokumenta, dio građana nezadovoljan odlukom je tada protestovao, a inicijativu za ocjenu ustavnosti podnijeli su poslanici Demokratske partije socijalista.

Protojerej-stavrofor Velibor Džomić za „Politiku“ podsjeća da je posle promjene vlasti na izborima održanim 30. avgusta 2020. godine u Crnoj Gori glavna meta napada i dalje bila Srpska pravoslavna crkva.

„Vlast u Crnoj Gori jeste promijenjena voljom građana, ali su poznati montenegrinski jurišnici na patrijarha srpskog, episkope, sveštenike, monahe i vjerni narod srpske crkve ostali isti. Mržnja poražene političke manjine, oličena u određenim političkim partijama i nevladinim organizacijama, prema srpskoj crkvi ne samo da je ostala ista nego je drastično uvećana, posebno posle usvajanja izmjena i dopuna Zakona o slobodi vjeroispovesti ili uvjerenja o pravnom položaju vjerskih zajednica 29. decembra 2020. godine, ustoličenja  mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija 5. septembra 2021. i zaključivanja Temeljnog ugovora između Crne Gore i SPC 3. avgusta 2020. godine“, kaže otac Velibor.

Dodaje da su se na političkom, medijskom i „ustavnom“ udaru prvo našle izmjene i dopune diskriminatorskog Zakona o slobodi vjeroispovesti od 2019. godine, koji je mitropolit Amfilohije sa punom pravom nazvao „bezakonim zakonom“, jer je sadržao brojne neustavne, nelogične i protivrječne odredbe koje su bile u suprotnosti i sa međunarodnim standardima o slobodi vjeroispovesti, ali i sa civilizacijskim tekovinama.

„Za jedan dio javnosti u Crnoj Gori je bilo ustavno, pravno, pravično i civilizovano da se ukine SPC, da se pravoslavni vjernici liše prava na slobodu vjeroispovesti, da se manastiri i hramovi pretvore u picerije i kafeterije, a sveštenici, kako je javno obznanio tadašnji predsjednik vlade Duško Marković, na traktorskim prikolicama isprate u Srbiju, ističe sagovornik „Politike“.

Apsurd je, kako kaže, što je u izmijenjenom i dopunjenom Zakonu o slobodi veroispovesti za ove „ustavobranitelje“ neustavno bilo sve ono što je i te kako u saglasnosti sa Ustavom i pravnim poretkom Crne Gore i što je to stav Ustavnog suda kao najviše sudske instance čije su odluke obavezujuće i izvršne.

„Uskoro će se navršiti dvije godine kako je taj pravni akt politički ocijenjen kao neustavan, veleizdajnički, ništavan i diskriminatoran. Ipak, Ustavni sud je ocijenio da nijedna od osporenih pravnih normi nije neustavna. I to je sada presušena stvar“, kaže on.

Ističe da je Ustavni sud jedini nadležni organ u državi koji odlučuje šta jeste ili nije u saglasnosti sa Ustavom.

„Ustavnost i zakonitost su dva važna principa u pravu i svako ima pravo, a posebno pravnici da iznosi mišljenje o eventualnoj neustavnosti neke pravne norme. Dakle, ne sporim pravo nikome, pa ni podnosiocima ovih predloga i inicijativa, da pred Ustavnim sudom pokreću postupak za ocjenu usaglašenosti normi nekog pravnog akta sa Ustavom. S obzirom na to da sam učestvovao u tom postupku po ovlašćenju Svetog arhijerejskog sinoda SPC i da imam spise tih predmeta, moram da iznesem i svoj utisak“, navodi otac Velibor.

Dodaje da su autori više predloga i inicijativa pred Ustavnim sudom „jedino pokazali da Ustav i pravni poredak sopstvene države ne znaju minimalno, što se i vidi iz sudske odluke, ali da srpsku crkvu i sopstvene građane – pravoslavne vjernike – mrze maksimalno“.

Podsjeća da za njih nisu bile neustavne norme uz tri ugovora koje je Vlada Crne Gore zaključila sa Rimokatoličkom crkvom, Islamskom i Jevrejskom zajednicom, ali su gotovo identične norme osporavali u Temeljnom ugovoru sa SPC.