Nebo Evropske unije od danas zatvoreno za Bjelorusiju

Bjeloruskim avio-kompanijama od danas, 5. juna, zabranjeno je da koriste vazdušni prostor i aerodrome Evropske unije, saopštio je šef Evropskog saveta Šarl Mišel.

Prema njegovim riječima, „od ponoći u subotu 5. juna svim avionima bjeloruskih avio-prevoznika zabranjeno je da sleću, poleću ili preleću iznad teritorije Evropske unije“. U zvaničnoj odluci Savjeta Evropske unije precizirano je da se zabrana ne odnosi na humanitarne letove, kao i prinudna sletanja i hitne letove.

Zabrana letova je prva zvanično objavljena mjera Evropske unije protiv Bjelorusije nakon incidenta sa prizemljivanjem aviona kompanije „Rajan er“ u Minsku 23. maja.

Kako je rekao Mišel, uskoro će uslijediti i personalne sankcije protiv fizičkih i pravnih lica u Bjelorusiji, a one mogu biti uvedene i sledeće sedmice. Bjelorusija se u dugoročnoj perspektivi može suočiti i sa sankcijama protiv pojedinih sektora ekonomije.

Političku odluku o tim sankcijama donijeli su lideri zemalja i vlada EU 24. maja nakon razgovora o Bjelorusiji na samitu u Briselu.

Incident sa prinudnim sletanjem u Minsk

Avion kompanije „Rajan er“, koji je letio iz Atine za Viljnus, prinudno je sletio 23. maja na aerodrom u Minsku zbog saopštenja da je podmetnuta bomba. Na lice mjesta su upućeni demineri. Informacije o miniranju nije potvrđena, a Istražni komitet Bjelorusije saopštio je da je pokrenuo krivični postupak zbog lažne prijave o miniranju.

Bjeloruski aktivisti za ljudska prava saopštili su da je osnivač kanala na Telegramu „Neksta“, koji se u Bjelorusiji smatra ekstremističkim, Roman Protasevič, letio ovim avionom i da je priveden prilikom provjere dokumenata na aerodromu u Minsku. Protasevič je u ovoj zemlji stavljen na spisak lica umešanih u terorizam. Protiv njega je pokrenut krivični postupak po nekoliko osnova, uključujući i za „organizovanje masovnih nereda“. Njemu prijeti kazna do 15 godina zatvora.

To je izazvalo kritiku Zapada, iako se praksa prinudnog sletanja aviona dešavala i ranije. Najznačajniji slučaj bilo je prisiljavanje aviona bolivijskog predsjednika Evo Moralesa da sleti u Beč 2013. godine. Razlog za to su bile glasine da se zajedno sa predsjednikom u avionu nalazi i bivši agent CIA Edvard Snouden, koji je u Sjedinjenim Američkim Državama optužen za odavanje državnih tajni.