Klimatska apokalipsa: Na stotine mrtvih, uništen grad, požari i 50 stepeni

Liton je bio centar visokih temperatura prošle nedelje. Izmjerena je najviša temperatura do sada u istoriji kanadskih mjerenja – 49,6 stepeni

Kanada je zadnjih desetak dana prolazila kroz rekordan topl talas koji je u više od sedam dana usmrtio na stotine ljudi i uzrokovao više od 150 šumskih požara širom Britanske Kolumbije.

U Litonu, mestu sa samo 250 stanovnika, obično su tom juna maksimalne temperature oko 25 stepeni.

Protekle nedeleje, međutim, noći su bile toplije nego što je uobičajena prosječna temperatura za taj mjesec.

Mještani tog gradića nemaju baš puno klima uređaja, a njihove kuće su zapravo dizajnirane da zadržavaju toplotu.

Sada su požari pretvorili veliki dio Litona u pepeo i natjerali njegove stanovnike u bijeg.

Naučnici decenijama upozoravaju da će klimatske promjene prouzrokovati češće i jače toplotne udare.

Upravo smo bili svjedoci ovoga u Kanadi, ali i u mnogim drugim dijelovima sjeverne hemisfere koji postaju sve manje pogodni za život.

Na sjeverozapadu Sjedinjenih Država, na primjer, putevi su se topili ove nedelje, a stanovnicima Njujorka je rečeno da ne koriste energetski intenzivne uređaje, poput mašina za veš, kako bi izbjegli preopterećenje električne mreže.

U Moskvi je 23. juna izmerena najviša temperatura u junu – 34,8 stepeni.

38 stepeni u Arktičkom krugu

Čak i u Arktičkom krugu su temperature bile oko 30 stepeni.

Svjetska meteorološka organizacija (WMO) upravo radi na evidenciji najviše do sada zabilježene temperature sjeverno od Arktičkog kruga nakon što je u Verhojansku 20. juna zabilježeno 38 stepeni

Na sjeverozapadu Indije, deset miliona ljudi pogodio je toplotni talas.

U glavnom gradu i njegovoj okolini u srijedu se temperature nisu spuštale ispod 40 stepeni, što je zapravo 7 stepeni više nego prosjek za taj mjesec.

Iračke vlasti su u četvrtak u nekoliko provincija, uključujući glavni grad Bagdad, proglasile državni praznik.

Razlog tome su bile temperature iznad 50 stepeni i kolaps elektroenergetskog sistema nakon čega je jednostavno bilo prevruće za rad ili učenje.

Ovo bi se moglo događati svake godine?

CNN je porazgovarao sa stručnjacima kako bi utvrdio koliko su ovi događaji povezani i zašto topli talas istodobno pogađaju nekoliko dijelova sjeverne hemisvere.

„Sistemi visokog pritiska koje vidimo u Kanadi i Sjedinjenim Državama, svi ovi sistemi, pokreću se onim što nazivamo mlaznim tokovima – pojasom vrlo jakih vetrova koji su visoko iznad naših glava, nekih 9.000 metara gde lete avioni“, rekla je Liz Bentli, izvršna direktorka Kraljevskog meteorološkog društva iz Velike Britanije.

Bentli je objasnila da trenutna konfiguracija mlaza sprečava vremenske sisteme da se efikasno kreću u uobičajenoj putanji zapad-istok.

Slična stvar dogodila se sredinom juna na jugozapadu Sjedinjenih Država, kada je bilo rekordnih vrućina u mestima poput Feniksa u Arizoni.

Nekoliko nedelja kasnije, područje visokog pritiska formiralo se na severozapadu, obarajući temperaturne rekorde u Vašingtonu, Oregonu i jugozapadu Kanade.

Bentli navodi da bi se ova situacija mogla događati svake godine do 2100.

Globalno zagrijevanje ili normalan tok događaja?

Neki političari više ne osporavaju činjenicu da su klimatske promene odgovorne za mnoge vremenske ekstreme, posebno za vrućine i oluje.

„Klimatske promene vode do ekstremnih vrućina i dugotrajne suše. Šumski požari su postali intenzivniji i traju izvan tradicionalnih meseci sezone požara“, rekao je u sredu američki predsednik Džo Bajden.

Znanstvenici rade na sofisticiranim alatima koji mogu brzo proceniti koliko klimatske promene doprinose određenom vremenskom događaju.

(B92)