Proces proširenja Evropske unije se zasniva na sopstvenim zaslugama zemalja kandidata i mora se odvijati paralelno sa neophodnim unutrašnjim reformama Evropske unije, a Crna Gora kao kandidat koji je najviše napredovao u pregovaračkom procesu, raspolaže svim mogućnostima da postane sljedeća članica, poručila je i intervjuu BORBI ambasadorka Francuske u Crnoj Gori An-Mari Maske.
Odgovorivši na pitanje da li Crna Gora može postati 28. članica EU do 2028. godine, francuska ambasadorka je predočila „da ne postoji skrivena namjera i da će za članstvo Crne Gore po mogućnosti što je prije moguće, od odlučujućeg značaja biti aktivnosti koje Crna Gora sprovodi“ na svom evropskom putu.
Maske je naglasila da Evropska politička zajednica, koju je prošle godine lansirao u etar predsjednik Francuske Emanuel Makron, ni na koji način nema namjeru da zamijeni proces proširenja Evropske unije, već da se radi o instrumentu koji ima za cilj da okupi 47 država koje je čine, kroz konkretne inicijative za pružanje odgovora na zajedničke izazove, bez obzira da li su zemlje članice ili ne Evropske unije.
Ambasadorka Francuske je istakla da je Crna Gora suverena zemlja i da njeni lideri moraju biti u mogućnosti da svoje odluke donose potpuno nezavisno.
Posebno je apostrofirala da je borba protiv organizovanog kriminala i korupcije dugoročan zadatak koji zahtijeva nepokolebljivu posvećenost i da je u tom pogledu najvažnija implementacija zakonodavnog okvira.
1. Kako biste ocijenili dosadašnji učinak 44. Vlade Crne Gore ?
Drago mi je što mogu da konstatujem da proces evropskih integracija, kome teži ubjedljiva većina u crnogorskom društvu, zauzima prioritetno mjesto u koalicionom sporazumu. Pretakanje tih težnji u konkretna djela, zahvaljujući imenovanjima u pravosudnom sistemu, nesumnjivo je omogućilo Crnoj Gori da povrati svoje mjesto „lidera“ među kandidatima za članstvo u Evropskoj uniji. Ovakvom dinamikom na duže staze Crna Gora sebi daje šansu da iskoristi priliku koja joj se pruža u pogledu proširenja. Iako kontekst podstiče na optimizam, očigledno je da pred Crnom Gorom stoji još dosta posla i izazova sa kojima se suočava u procesima unutrašnje transformacije.
2. Kako komentarišete borbu SDT-a protiv organizovanog kriminala i korupcije koja se u poslednjih godinu, dvije dana odvija u Crnoj Gori, te koliko je i na koji način Francuska pomogla zvaničnoj Podgorici u vezi sa tim gorućim problemom koji je Crnu Goru kočio na njenom evropskom putu?
Borba protiv organizovanog kriminala i korupcije je dugoročan zadatak i zahtjeva nepokolebljivu posvećenost. Nije samo važan zakonodavni okvir već i njegova konkretna implementacija. Prepoznajemo izuzetne napore vrhovnog državnog tužioca i specijalnog državnog tužioca.
Predsjednik Republike Emanuel Makron i predsjednik Vlade Crne Gore Milojko Spajić dogovorili su se na sastanku održanom u Parizu, u februaru ove godine, da intenziviraju našu saradnju u ovoj oblasti. Francuski sudija za vezu nadležan za ovaj region radi na jačanju veza između pravosudnih institucija naše dvije zemlje. Istovremeno, nastavljamo sa angažovanjem francuskih eksperata u Crnoj Gori koji mogu da pruže konkretnu podršku.
3. Svjedoci smo da se francuska ambasada nije toliko miješala u unutrašnje poslove Crne Gore poput nekih drugih vodećih zapadnih zemalja. Da li će to biti slučaj i za vrijeme Vašeg mandata, te na koji način bi generalno akreditovane diplomate mogle pomoći Crnoj Gori u ostvarenju njenih strateških ciljeva, a da pritom ne zadiru duboko u nezavisnost i suverenost Crne Gore?
Odbijam konstataciju o miješanju zapadnih zemalja. Sa druge strane, Zapadni Balkan je posebno pogođen dezinformacijama i hibridnim prijetnjama (tačnije sajber prijetnjama) od strane neprijateljskih režima. Crna Gora je, naravno, suverena zemlja i njeni lideri moraju biti u mogućnosti da svoje odluke donose potpuno nezavisno. Reafirmacija glavnih strateških načela zemlje, na prvom mjestu njene evropske orijentacije, od strane najviših političkih vlasti, proizilazi iz volje građana izražene tokom različitih izbora. Svojom podrškom želimo da budemo dio ovih strateških prioriteta, dakle, da prvenstveno podržimo evropske integracije Crne Gore.
4. Čini se da u prethodnom periodu Francuska nije imala politički i ekonomski uticaj na području tzv. Zapadnog Balkana kao npr, Sjedinjene Američke Države i Njemačka. Da li će Pariz u narednom periodu i na koji način povratiti (u legalnom okvirima) uticaj na ovom podneblju? Koji su glavni interesi Francuske u regionu?
Francuska gradi čvrst i trajan prijateljski odnos sa svim zemljama u regionu. U prilog perspektivi evropskih integracija, naši politički, ekonomski i kulturni odnosi se intenziviraju u službi stabilizacije regiona, njegovog ekonomskog i socijalnog razvoja i jačanja vladavine prava.
Zapadni Balkan je, takođe, izložen upornim regionalnim krizama koje se čak pogoršavaju što zahtjeva posvećenost Francuske na najvišem nivou u cilju davanja predloga
za rješavanje sporova. Imenovanje francuskog specijalnog izaslanika za Zapadni Balkan je samo jedan primjer.
Politički dijalog sa Crnom Gorom je sadržajan i zajednički radimo na jačanju naših bilateralnih odnosa u ključnim sektorima (odbrana, zdravstvo, infrastruktura, energetika/životna sredina), pored sve veće podrške u oblasti vladavine prava. Francuska razvojna agencija (AFD), koja je od sada aktivna na Zapadnom Balkanu, takođe želi da značajno razvije svoje aktivnosti u Crnoj Gori. Pomenuću i širenje naše kulturne i lingvističke saradnje, u trenutku kada je Francuska počasni gost Podgoričkog međunarodnog sajma knjiga i kada za narednu školsku godinu planiramo otvaranje dvojezičnog odjeljenja na francuskom jeziku u Gimnaziji „Slobodan Škerović“.
5. Francuski predsjednik Emanuel Makron se prošle godine zalagao za novi tip „političke evropske zajednice“ koja bi omogućila zemljama van Evropske unije, uključujući i kandidate za članstvo (poput Crne Gore), da se pridruže „osnovnim evropskim vrijednostima“. Da li je Francuska odustala od tog projekta koji se tumačio kao svojevrsna „rampa“ za dalje proširenje EU?
Evropska politička zajednica ni na koji način nema namjeru da zamijeni proces proširenja Evropske unije. Naime, to je instrument koji ima za cilj da okupi 47 država koje je čine, kroz konkretne inicijative za pružanje odgovora na zajedničke izazove, bez obzira da li su zemlje članice ili ne Evropske unije. Dakle, postojanje Evropske političke zajednice paralelno sa procesom evropskih integracija u potpunosti je na mjestu. Lideri država učesnica sastaće se, uostalom, 18. jula u Ujedinjenom Kraljevstvu, na sljedećem samitu. Stav Francuske po pitanju proširenja Evropske unije na Zapadni Balkan je jasan i na njega je podsjetio predsjednik Makron: ovo proširenje je u stvari ponovno ujedinjenje kontinenta, neophodno je, i što prije to bolje. Naravno, na državama kandidatima je da sprovedu očekivane reforme, zbog čega sa zadovoljstvom i optimizmom pratimo napredak koji je u ovoj oblasti postigla Crna Gora.
6. U vezi sa prethodnim pitanjem, kako gledate na izjave crnogorskih državnika da bi Crna Gora do 2028. godine trebala postati 28. članica EU? Koliko je to izvodljivo? Da li će Francuska podržati ulazak Crne Gore imajući u vidu Makronom plan o „političkoj evropskoj zajednici“, kao i da li je sama EU spremna da primi potencijalne nove članice, bez izvršenih reformi koje su unutar EU godinama unazad najavljuju?
Kao kandidat koji je najviše napredovao u pregovaračkom procesu, Crna Gora raspolaže svim mogućnostima da postane sljedeća članica Evropske unije. Proces se zasniva na
sopstvenim zaslugama zemalja kandidata i mora se odvijati paralelno sa neophodnim unutrašnjim reformama Evropske unije. Ne postoji skrivena namjera: za članstvo Crne Gore po mogućnosti što je prije moguće, od odlučujućeg značaja će biti aktivnosti koje Crna Gora sprovodi, shodno vrlo jasnim ciljevima koje je sebi postavila u pogledu usklađenosti sa evropskim politikama i vrijednostima i preuzimanja pravnog nasljeđa Unije (acquis communautaire). Ponavljam, Francuska u potpunosti podržava ove ciljeve i konkretna djela koja teže njihovom ostvarivanju, u korist obje zemlje, regiona i cijele Evrope.