„Evropska vojska je besmislena ideja“
Od kada je prvi put predložena 1950-ih, ideja o evropskoj vojsci nikada nije napuštena, a sada, sa sukobom u Ukrajini, ponovo je počela da diže svoju neefikasnu glavu.
Sa nedavno objavljenom odbrambenom strategijom Evropske unije i planom za imenovanje evropskog komesara za odbranu, moglo bi se zaključiti da bi ideja o vojnoj i odbrambenoj politici EU konačno mogla da poleti. Ali kao i u prošlosti, ovo je ćorsokak. Zajednička, centralizovana evropska odbrana se neće desiti – niti bi trebalo, piše saradnik pro-NATO Njemačkog Maršalovog fonda Bart Ševdžik.
U teoriji, ideja udruživanja snaga djeluje privlačno: jedinstvena evropska vojska bi izbjegla skupo dupliranje, uštedjela sredstva i eliminisala birokratsku neefikasnost. Zajednička vojska bi takođe mogla da dovede do kredibilnijeg odvraćanja i veće efikasnosti na bojnom polju.
Ali sve dok se EU sastoji od država, ideja o zajedničkoj vojsci je suštinski pogrešna, piše za „Forin polisi“ bivši član osoblja za planiranje politike Stejt departmenta SAD.
Takvom vojskom upravljala bi sijenka veta Francuske, Njemačke, Mađarske ili bilo koje druge države članice koja bi mogla da ima drugačiji pristup upotrebi sile, drugačiji odnos prema Rusiji ili različit pogled na obezbjeđivanje oružja u konkretnom sukobu.
Pošto je život hiljada njihovih građana ugrožen, gotovo je nezamislivo da bi Pariz, Berlin ili Varšava bili spremni da pošalju svoje vojnike pod zastavom EU bez konačnog veta na ovu odluku. Beskrajne prepirke, ogorčenost i druga trvenja bili bi gotovo osigurani. Kakva je korist od vojske EU ako je ne možete koristiti?
Umjesto da se drži iluzije o vojsci EU, Evropa će biti kolektivno jača i sigurnija ako rasporedi tim ojačanih državnih armija. Evropski lideri treba da se usredsrijede na proširenje sposobnosti svojih zemalja, sa svim potencijalnim dupliranjem i neefikasnošću svojstvenim ovom pristupu, navodi saradnik Njemačkog Maršalovog fonda.
Ševdžik piše i da bi zemlje EU trebalo da blisko sarađuju ne samo sa Sjedinjenim Državama – čija bi posvećenost Evropi mogla da se promijeni nakon ovogodišnjih predsjedničkih izbora – već i sa saveznicima u NATO-u, Britanijom i Norveškom, koje zajedno troše oko jedne trećine onoga što 27 članica EU troše na odbranu.
Drugim riječima, jačanje kapaciteta i pozivanje članica na odgovornost bi trebalo da bude fokus ako Evropa želi da bude efikasna vojna sila sposobna da obezbijedi sopstvenu bezbjednost – bez obzira na to šta se dešava u Ukrajini ili u Sjedinjenim Državama, zaključuje Ševdžik.