Srbi su dužni da streme idealima koje je uspostavio Sveti Sava
Priredio: Aleksandar Vujović
Srbi pripadaju velikoj porodici slovenskih naroda. U oblasti u kojima danas žive doselili su se u 6. i 7. vijeku kada su počeli primati prve hrišćanske uticaje iz Vizantije. Radom sv. braće Kirila (+ 869) i Metodija (+ 885) koji su stvorili slovensko pismo i radom njihovih učenika, Hrišćanstvo se učvrstilo među Srbima u vrijeme kneza Mutimira oko 876. godine. Njihovo prosvetiteljsko djelo nastavili su njihovi učenici.
Sveti srpski kralj Jovan Vladimir bio je veliki svjedok Hristov među Srbima. Zatim, prepodobni Jovan Rilski, Gavrilo Lesnovskog, Prohor Pčinjski, kasnije Joakim Osogovski, svojim djelom i životom utvrđivali su vjeru pravoslavnu na paganskom Balkanu.
Pokrštavanje Srba nije bilo nimalo lako, tim prije što je hrišćanstvo dolazilo iz njima uvijek neprijateljske Vizantije. Pojavom dinastije Nemanjića na srpskom prestolu utvrđuje se hrišćanstvo među Srbima.
Nemanja je rodonačelnik i osnivač ove svetorodne srpske loze. Osnovao je i ujedinio srpsku državu. Očistio je svoju zemlju od raznih pagansko – hrišćanskih sekti i Srbe potpuno okrenuo pravoslavlju i duhovnim vrijednostima iz kojih treba primiti Hristovu vjeru.
Ali za nas Srbe značajnu ulogu po našu vjeru ima Nemanjin najmlađi sin Rastko. Rođen je 1175. godine,od mladosti ga je pripremao za vladara, zato mu daje na upravljanje Hum. No, ovozemaljske titule i presto nisu ga zanimale već je njegova duša stremila Bogu. Promislom Božjim dolaze svetogorski monasi na dvor njegovog oca Stefana Nemanje. Od njih mladi Rastko je naučio dosta, ali srce mu gori od ljubavi prema Gospodu, odlazi na Svetu Goru. Tu se pripremao za ono duhovno služenje Bogu i srpskom narodu. Monaši se i dobija ime Sava.
Dobivši samostalnost Srpske pravoslavne crkve 1219. godine, udario je temelje prosvete uopšte, a crkvene posebno. U nesložni mladu srpsku državu unosi mir, braću Vukana i Stefana lično je izmirio, takođe srpsku državu brani od spoljnih neprijatelja,ali ne snagom vojske, nego snagom svoje vjere i poznavanjem prilika. Podizao je manastire, svakako najznačajniji je Manastir Hilandar koji podiže sa svojim ocem Stefanom Nemanjom. Sam Stefan Nemanja se monaši i dobija ime Simeon, a kasnije ga Bog proslavi i ostao je u našem narodu do dan danas Sveti Simeon Mirotočivi. Sveti Sava se predstavio u Gospodu 12/25. januara 1236. godine u Trnovu ( Bugarska ). Na povratku sa Groba Gospodnjeg služio Svetu liturgiju ubrzo posle i preminuo. Tijelo mu je premešteno u Srbiju, u manastir Mileševo. Posle njegove smrti dijelo mu je sve više raslo u srpskom narodu.
Njegovo ime postaje simbol nacije i svega onoga što ona u sebi nosi kao velike vrijednosti. Vjera, kultura, istorija – dobijaju izgled Svetosavlja. Što je više rasla potreba za političkom slobodom, sve više je ime Svetog Save počelo blistati kao putokaz u borbi za oslobođenje od Turaka. Zbog toga su njegove mošti 1549. godine Turci spalili na Vračaru, misleći da će tako uspjeti da uništi uticaj Svetog Save na volju srpskog naroda za oslobođenjem. Posle toga, on je za Srpski narod postao ne samo Svetac svijetliji nego ranije nego i duhovni učitelj svih Srba okupljenih oko Hrista i Božje pravde.
On je savršeni Srbin prema kojem mjerimo i svoju odanost prema Bogu, istini i Pravoslavnoj crkvi. Sveti Sava je zato postao simbol srpske nacije. Naučio je svoj narod šta je to ljubav, mirenje, praštanje, znanje, istinoljublje, čast, dostojanstvo. On nas je na pravi način uveo u red krštenih i prosvećenih naroda. Zato i nosimo njegov blagoslov sve dotle dok smo kršteni i prosvećeni njegovom pravoslavnom vjerom.