Napadi na Srpsku pravoslavnu crkvu ne prestaju: NATO ,,pomagač“ opet u akciji

Iz Digitalnog forenzičkog centra (DFC) su kazali da njihova nova studija, pod nazivom Prijetnje demokratskim procesima u Crnoj Gori: mapiranje uticaja, ima za cilj da predstavi probleme i izazove sa kojima se Crna Gora suočava na fonu globalnih političkih, društvenih, socijalnih i ekonomskih previranja, nakon prve tranzicije vlasti poslije trideset godina. Kompletan dokument možete preuzeti ovdje.

„Iako članstvo Crne Gore u NATO za sada pruža određene garancije da ona može opstati na svom zapadnom putu, dalji pravac kretanja razvoja crnogorskog društva u značajnoj mjeri zavisi i od toga kakav će odnos zapadni partneri i saveznici imati prema Crnoj Gori“, kazali su iz DFC.

Međutim, dodaju oni, evidentno je da aktuelne probleme sa kojima se država suočava nakon prve tranzicije vlasti uglavnom snažno podstiču subjekti koji su u permanentnom sukobu sa zapadnim vrijednostima. Oni, ističu iz DFC-a, i te kako koriste svaku priliku kako bi osujetili ili makar usporili evropski put zapadnobalkanskih država.

„Na fonu globalnih političkih, društvenih, socijalnih i ekonomskih poremećaja i sve vidljivije ofanzive autoritarnih režima suprotstavljenih zapadnom konceptu liberalne demokratije, koja je u najrigidnijem obliku manifestovana invazijom Rusije na Ukrajinu, mogu se posmatrati i ozbiljna etnička, vjerska, politička i društvena previranja u regionu Zapadnog Balkana“, kazali su iz DFC.

Tome, prema njihovim riječima, doprinosi i nezadovoljstvo i razočaranje zbog slabljenja izgleda za skoro pristupanje država Zapadnog Balkana Evropskoj uniji. To je, ističu iz DFC-a, uslovilo dodatno usporavanje demokratskih procesa u regionu i nastojanje lokalnih lidera da ojačaju svoje pozicije i opstanu na vlasti kombinovanjem nacionalističke i populističke retorike, uz deklarativno zalaganje za evropske integracije.

„Nacionalističke frakcije širom regiona, iznjedrene u ideološkoj sinergiji proruskih političkih faktora i krugova Srpske pravoslavne crkve, Rusiju Vladimira Putina doživljavaju kao zaštitnicu pravoslavnog naroda. Stoga i rusku invaziju na pravoslavnu Ukrajinu doživljavaju kao prirodno istorijsko pravo Rusije. Prosrpski politički subjekti u Crnoj Gori svoje djelovanje u visokom stepenu usklađuju sa politikom Beograda“, naglasili su iz DFC-a.

Sa druge strane, dodaju oni, brojni problemi koji opterećuju crnogorsko društvo akumulirani su u vrijeme trodecenijske vladavine DPS.

„Tokom tog perioda, iako u potpuno drugačijem spoljno-političkom kontekstu, omogućen je i snažan upliv ruskog faktora u Crnu Goru, koji je imao različite oblike ispoljavanja. Ruski fokus na Crnu Goru bio je motivisan nastojanjima da se spriječi neminovni dalji gubitak uticaja na Zapadnom Balkanu. Ideološki i vrijednosni okvir za sve proruske i prosrpske političke subjekte, organizacije i udruženja pruža Srpska pravoslavna crkva (SPC) sa sjedištem u Beogradu“, navodi se u studiji DFC.

Napominju da se njena vjerska jurisdikcija proteže izvan srpskih državnih granica i pokriva teritoriju sa aspekta realizacije projekta srpski svet posebno interesantnih područja u Crnoj Gori, BiH i Kosovu.

„SPC je ostvarila značajan uspjeh u procesu desekularizacije društva u Crnoj Gori, naročito nakon donošenja Zakona o slobodi vjeroispovijesti i pokretanja protestnih litija tokom 2020. godine. Danas SPC aktivno participira u donošenju ključnih političkih odluka, uz neskrivenu ulogu u kadrovskim kombinatorikama prilikom sastavljanja 42. Vlade“, kazali su iz DFC-a i naglasili da su pitanja od interesa za SPC presudno uticala i na rad 43. Vlade, uprkos potpisanom koalicionom sporazumu baziranom na evropskoj agendi.

„Ta vjerska organizacija utiče na promjenu karaktera društva iz građanskog u teokratsko. SPC je u kontinuitetu bila uključena u anti-NATO, antizapadne mitinge, proteste i demonstracije, kao i kampanje za parlamentarne i lokalne izbore. Istraživanja javnog mnjenja godinama rangiraju SPC kao instituciju koja je u vrhu po pitanju povjerenja građana“, istakli su iz DFC-a.

Napominju da sinergija djelovanja Ruske pravoslavne crkve i Srpske pravoslavne crkve nosi rizik i po evropsku bezbjednost.

„To je dio taktike koja omogućava Kremlju da realizuje svoje ciljeve na Balkanu. Ulogu SPC u promovisanju ruskog uticaja naznačio je i Evropski parlament u svojoj Rezoluciji o stranom uplitanju u demokratske procese, usvojenoj u martu 2022. godine. Iako u Crnoj Gori nema registrovanih zvaničnih ruskih medija, prokremaljska propaganda je prisutna, obzirom da većina prorežimskih srpskih medija svoje sadržaje plasira u javnom prostoru Crne Gore. Crna Gora se tek 20. aprila 2022. godine usaglasila sa spoljnom politikom Evropske unije u vezi sa sankcijama Rusiji zabranivši emitovanje Russia Today i Sputnik“, kazali su iz DFC-a.

Ipak, dodaju oni, uprkos odluci Savjeta Agencije za elektronske medije (AEM), pomenutim portalima je moguće neometano pristupiti iz Crne Gore.

„Inače, odluka Vlade se odnosi na bilo koje sredstvo emitovanja, kao što su kabal, satelit, IP-TV, pružaoci internet usluga, platforme ili aplikacije za razmjenu video zapisa na internetu. Najznačajniju ulogu u promociji proruskih i prosrpskih narativa u Crnoj Gori ima neregistrovani portal IN4S“, kazali su iz DFC-a.

Ističu da su nova kadrovska rješenja iz maja 2022. godine u sektoru bezbjednosti, prvenstveno u Agenciji za nacionalnu bezbjednost, povratila povjerenje zapadnih partnera i trasirala put zajedničkim akcijama u suzbijanju štetnog stranog uticaja u Crnoj Gori.

„Epilog akcije, koju su 29. septembra 2022. sprovele partnerske službe i crnogorski nadležni organi, bilo je uskraćivanje boravka za šest ruskih diplomata i zabrana ulaska u Crnu Goru za 28 stranih državljana. Nekoliko dana nakon pomenute akcije, Vlada Crne Gore je, bez jasnog i precizno artikulisanog obrazloženja, po hitnoj proceduri (na telefonskoj sjednici), smijenila rukovodstvo Agencije za nacionalnu bezbjednost (ANB), čime je dovedena u pitanje njena posvećenost borbi protiv ruskog malignog djelovanja“, podsjećaju iz DFC-a.

Ističu da se u arsenalu ruskih alata za ostvarivanje političkih i drugih ciljeva u svijetu, visoko kotira informaciono ratovanje prilagođeno geopolitičkim okolnostima 21. vijeka, od dezinformacionih kampanja, zloupotrebe društvenih mreža i medija, do sajber napada na institucije različitih država. U tom smislu, kako su kazali, bezbjednosna dešavanja sa kraja avgusta 2022. godine ponovo su bacila svijetlo na hibridno rusko djelovanje u Crnoj Gori, ovog puta kroz dobro organizovanu obavještajnu mrežu.

„Izvjesno je da će, u zavisnosti od razvoja situacije u Ukrajini, Rusija pokušati da izvrši disperziju krize i proširi krug bezbjednosnih pitanja kojima bi se morale baviti strukture NATO i EU. Činjenica je da se Crna Gora, suprotno očekivanjima zapadnih partnera i saveznika, našla u fokusu pažnje kao još jedna moguća kritična tačka u regionu“, zaključili su iz DFC-a.

(in4s)