Danas je godišnjica kolubarske bitke: 110 godina od pobjede srpske vojske nad Austrougarima
Vojnici! Deco! Stanite! Uspravite se! Okrenite lice neprijatelju!
Ovim riječima, Živojin Mišić je na mostu preko rijeke Ribnice u Mionici zaustavio tada posrnulu Prvu srpsku armiju i poveo je u možda i najveću pobjedu Prvog svjetskog rata.
Danas, 110 godina kasnije, sjećamo se početka Kolubarske bitke i heroja koju su pobijedili daleko nadmoćnije austrougarske snage na čelu sa generalom Oskarom Poćorekom. Bitka je trajala do 15. decembra 1914.
Okupator je morao da se povuče, Poćorek je penzionisan, a zarobljeno je oko 43.000 austrougarskih vojnika.
Bitka je počela opštom ofanzivom Austrougara na položaje naše vojske. Na čelu sa ranjenim Petrom Bojovićem, naše snage su bile premorene, promrzle, demoralisane, bolesne i morale su da se povuku u unutrašnjost put Valjeva i Užica. I pored toga, usput je pružan otpor okupatoru. Na mjesto komandanta došao je Živojin Mišić, koji je već nekoliko puta do tada povlačen iz penzije.
I austrougraske trupe su se zaglavile usljed lošeg vremena, pa je i Kolubara postala velika prepreka. General Mišić je 26. novembra procijenio da su okolnosti teške i tražio je dozvolu da povuče trupe na Rudnik, što je podrazumijevalo napuštanje Suvobora. Dobio je djelimičnu saglasnost vojvode Radomira Putnika, zapovjednika Štaba Vrhovne komande. Austrougarska komanda je zaključila da je srpska vojska potučena i da zato uzmiče, ali je i do naših, na osnovu svjedočenja zarobljenika, stigla vijest da su protivnički vojnici u lošem stanju i da su trupe razvučene duž linije fronta, kao i da im hrana ne stiže redovno.
Baš kad je trebalo, u ovim danima, stigla je i prepravljena artiljerijska municija, koju su u Vojno tehničkom zavodu u Kragujevcu uspjeli da skrate 2,5 milimetra, u skladu s potrebama. Državna željeznica Kraljevine Srbije je 20.000 granata brzo dostavila vojnicima, a stigla je i dopuna trupa sa juga Srbije i 1.300 kaplara iz Skoplja, uz pjesmu „Oj Srbijo, mila mati“. U međuvremenu, vojnici koji su već bili na frontu su se naspavali i odmorili.
Drugog decembra među vojnike došao je i stari kralj Petar i podigao moral, a dan kasnije krenuo je kontranapad put Suvobora i Maljena, ka Valjevu, kako bi trupe protivnika bile presječene. A, komandant Mišić je sproveo i plan, pa je krenula paralelna ofanziva sve tri srpske armije i Užičke vojske. To je dovelo do bijega austrougarskih trupa preko Drine i Save.
Srbija je izgubila 22.000 vojnika, imala je 91.000 ranjenih i 19.000 zarobljenih. Gubici Austrougarske bili su daleko veći: gotovo 29.000 poginulih vojnika, oko 120.000 ranjenih i 74.000 nestalih.
Vijesti o pobjedi srpske vojske stigle su brzo u Beč i Berlin, ali i do saveznika.
Glavnokomandujući srpske vojske regent Aleksandar Karađorđević dodijelio je potom generalu Mišiću čin vojvode.
„Odajem najveće priznanje čoveku koji nije izgubio glavu, u vrijeme kada je drugi već nisu imali“, rekao je Aleksandar Karađorđević.
Spomenici Mišiću nalaze se u Mionici, Valjevu i ispred Beogradskog sajma. Njegove riječi: „Život je vječita borba. Ko smije, taj može. Ko ne zna za strah, taj ide naprijed!“, oslikavaju svu požrtvovanost srpske vojske.
Kolubarska bitka, kao bravurozna vojna akcija, izučava se na vojnim univerzitetima širom svijeta.
(RT)