Republiko Srpska, srećan ti rođendan!

Dan Republike Srpske je praznik koji se održava 9. januara u Republici Srpskoj. Obilježava dan kada je skupština srpskoga naroda u Bosni i Hercegovini 9. januara 1992. godine donijela „Deklaraciju o proglašenju Republike Srpskog naroda Bosne i Hercegovine“, koja je obuhvatala Srpske autonomne oblasti, odnosno područja s većinskim Srpskim stanovništvom na području tadašnje Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine.

Kao današnji entitet Bosne i Hercegovine stvoren Daytonskim sporazumom, Republika Srpska smatra se njenom nasljednicom. Na ovaj datum u Srpskoj ne rade javne institucije, a i privatna poduzeća u opsegu koji je ostavljen lokalnima, odnosno opštinskim vlastima.

Predsjednik Republike Srpske na taj dan organizuje primanja i dijeli priznanja građanima, a takođe se polažu vijenci i održavaju komemorativne ceremonije za pripadnike Vojske Republike Srpske (VRS) poginule u ratu.

Počasna jedinica Ministarstva unutarnjih poslova Republike Srpske kao zastavni vod tijekom svečanog defilea za Dan Republike u Banja Luci, 2019. godine.

Ustavni sud Bosne i Hercegovine dva puta je datum proglasio neustavnim. Prvoga puta 2015., sud je utvrdio da je 9. januar neustavan kao Dan Republike Srpske ocijenivši neustavnim dio Zakona o praznicima Republike Srpske te zatraživši od Narodne skupštine Republike Srpske (NSRS) da izmijeni sporne odredbe.

Komisije za provođenje referenduma naredne godine sprovela je referendum o 9. januaru uprkos zabrani Ustavnog suda, koji je kasnije poništio njegove rezultate. Potom je NSRS iz Zakona o praznicima izbacila Zakon o Danu Republike Srpske i usvojila ga kao zaseban sekularni praznik.

Nakon što su predstavnici Bošnjaka i Hrvata u Vijeću naroda Republike Srpske podnijeli zahtjev o ocjeni ustavnosti, Ustavni sud Bosne i Hercegovine po drugi put je 9. januar proglasio neustavnim, ovoga puta poništivši dio člana Zakona o Danu Republike Srpske koji glasi „na osnovu potvrđene volje građana Republike Srpske, 9. januar se utvrđuje kao Dan Republike Srpske“.

Usprkos ovim odlukama, vlasti Republike Srpske još uvijek održavaju 9. januar kao praznik.