Sad je trenutak: EU kapitulirala na Kosovu – vrijeme je da se cijeli proses vrati u UN

Nakon događaja u Banjskoj pravi je trenutak da se kosovsko pitanje vrati u Ujedinjene nacije, ali i da se postavi pitanje neuspješnog posredovanja Evropske Unije, ocjena je sagovornika Sputnjika, koji smatraju da bi se time osujetili i opasni planovi kolektivnog Zapada da progura ideju o sazivanju međunarodne konferencije o KiM.

Srbija, poručuje bivši vicepremijer Nebojša Čović, mora u novonastaloj situaciji da pređe u proaktivnu poziciju s ciljem da u svim srpskim sredinama na KiM bezbjednosne strkukture moraju biti vezane za Kfor i Euleks. Pritom, kako ističe, „komanda snaga Kfora ne može da bude u Briselu nego u Savjetu bezbjednosti UN koji ga je i formirao“.

Uzeti mandat EU

Istovremeno, Savjet bezbjednosti, po njegovom mišljenju, trebalo bi da u donese odluku da uzima mandat EU za posredovanje u dijalogu Beograda i Prištine pod jednim uslovom – „ako Unija nije sposobna da u relativno kratkom vremenu, za nedelju-dvije formira Zajednicu srpskih opština“ dogovorenu Briselskim sporazumom prije deset godina.

„EU je pokazala potpunu nezrelost i nekompetentnost da može da vodi dijalog. Ona od SB nije dobila mandat da priča o statusu KiM, nisu ni Njemačka ni Britanija dobile mandat da pričaju o dvije suverene države, pa pričaju“, primjećuje Čović.

Povratak u SB UN, po ocjeni diplomate Zorana Milivojevića, važan je upravo zato što se Zapad ponaša kao da su vlasnici Kosova i da je to završena priča, da je to država.

„Zbog toga je jako važno da se to vrati tamo, ali i da stalne članice SB budu odlučne kad je princip u pitanju. Mi samo tražimo da se poštuje ono što je obavezujuće, a to je Rezolucija 1244“, kaže Milivojević koji se slaže i da treba preispitati posredničku ulogu EU jer, kako konstatuje, ovo je druga ekipa iz Unije koja u poslednjih 10 godina završava mandat neuspješno.

„Zato treba da se vratimo na UN, ne samo na Savjet bezbjednosti. Takođe, potpuno je normalno da SB sam sazove sjednicu, jer se radi o ugroženoj bezbjednosti na KiM, a u prvoj tački Rezolucije 1244 govori se o osiguranju bezbjednosti. Drugo, i pitanje posredovanja je uz saglasnost Generalne skupštine UN“, sugeriše diplomata.

Kolektivni Zapad u slobodnom padu

Milivojević ukazuje i da globalni kontekst svedoči da je kolektivni Zapad u defanzivi i u „slobodnom padu“, pa se upravo zbog toga odlučuje na druge metode.

„Mislim da je projekat Kurti, način kako sprovodi politiku, naročito ove godine, dio tog scenarija – kad ne može milom, onda silom. Nije to ništa ni novo ni slučajno – kolektivni zapad i Kurti imaju isti cilj: da potvrde kosovsku državnost. Kurti sprovodi mjere i akcije koje bi trebalo da promijene faktičko stanje i novim pritiskom i na Srbiju i srpski narod promijene njihov stav, da je suoče s novom realnošću i nametnu rješenje koje ne može da se nametne na drugi način. Ovo što se desilo u Banjskoj je samo rezultat prethodnog stanja i sad idemo u fazu dalje eskalacije. I sad se pominje rat, gde Srbiji ne pada na pamet nikakav rat, ni u političkom smislu ne postoji potvrda tako nečeg a ni u mjerama ni u akcijama srpske strane. Ali kvalifikacija je kvalifikacija – od toga da je to terorizam do toga da je moguć rat i onda se stvara ambijent za tako nešto. A Kfor ne vrši svoju misiju nego nemo posmatra sve akcije. A posledica Banjske su duge cijevi na sjeveru i represija“, opisuje dramatičnu situaciju naš sagovornik.

Čović upozorava da ne samo da u situaciji nastaloj u Banjskoj Kfor nije radio svoj posao nego ni Euleks: nije tačno da on nema nadležnost jer je on formiran kroz dva stuba, a glavna koordinacija bezbjednosti u četiri opštine na sjeveru je posao Euleksa.

Ko protura priču o međunarodnoj konferenciji o KiM

Kao još jedan važan razlog za vraćanje rješavanja kosovskog pitanja u UN Milivojević vidi pokušaj da se progura ideja o organizovanju međunarodne konferencije na temu KiM, o čemu je ovih dana govorio i albanski premijer Edi Rama. Kako napominje, ne govori Rama to napamet.

„A vidite kako on to predlaže: da transatlantska zajednica uzme to u svoje ruke i da organizuju konferenciju SAD i EU. Zato je važno da mi idemo u SB, nema nikakve međunarodne konferencije, Rezolucija 1244 je potpuno jasna: treba tražiti političko rješenje uz jasan stav da se garantuje teritorijalni integritet Srbije i, drugo, da se traži političko rješenje koje će omogućiti samoupravu za Albance na prostoru KiM. To piše u Rezoluciji. Kakva međunarodna konferencija kolektivnog Zapada o rješenju kosovskog pitanja!? Ako ne može milom sa Srbijom, onda ćemo da organizujemo međunarodnu konferenciju i da je kvalifikujemo kao svjetski kongres na kom se uspostavljaju nove granice. E, to ne može!“, poručuje Milivojević.

Sagovornici Sputnjika imaju i predlog za dalje korake Srbije u novonastaloj napetoj situaciji na KiM.

Čović je izričit da Srbija mora da insistira na globalnom nivou na poštovanju međunarodnog prava, Povelje UN, Rezolucije 1244, a na lokalnom planu na bezbjednosti srpske zajednice, ne samo na sjeveru nego i u enklavama i da mora da se insistira na sprovođenju sporazuma koji su potpisani:

„Pustite me Ohridskog sporazuma, hajde da prvo sprovedemo Briselski!“

Milivojević upozorava i da postoji jedan važan momenat koji se mora uzeti u obzir – ništa više nije isto posle Banjske zato što su pale glave.

„Nema ni povjerenja, nema ničega. Ni pozicija Srbije više nije ista ali ni pozicija srpskog naroda. Srbija je bliža tome da štiti srpski narod i drugim sredstvima ako nije moguće diplomatskim i političkim. Ali postoji još jedan element: narod tamo je još odlučniji da sebe štiti. Situacija je radikalizovana, opasnost od eskalacije koja se ne može kontrolisati je 10 puta veća nego pre nedelje. Iz onoga što se može čuti na terenu, raspoloženje je takvo da srpski narod da odustane od samog sebe. Da ne bude zabune – ne može se ponoviti Oluja. Oni su sad spremniji da brane svoje nego prije nedelje“, vjeruje diplomata.

On ističe da je samo pitanje koliko u ovakvoj situaciji na KiM ima racionalnog pristupa u grupi zemalja kolektivnog Zapada koje kosovsko pitanje pokušavaju da tretiraju kao svoju stvar.

„To čak i nije cijeli kolektivni Zapad. Ne samo ovih pet članica EU koje ne priznaju Kosovo, nijedna stvar u EU ne može da prođe po pitanju sankcija prema Srbiji, jer ni Mađari ne misle tako, zaključuje Milivojević.