Joković: Crna Gora treba da bude sledeća članica Otvorenog Balkana!

Piše: Vladimir Joković

Mjesecima unazad se u Crnoj Gori raspravlja o regionalnoj inicijativi Otvoreni Balkan, a i dalje je najčešći argument njenih kritičara da se o ovoj inicijativi malo zna.

A malo zna samo onaj ko nije ni pokušao objektivno da se informiše o suštini i o formi Otvorenog Balkana.

Formu ovog regionalnog povezivanja čini mreža ugovora koja otvarajući prostore slobode za ljude, kapital, robu i usluge čini sve pojedinačne privrede i pojedinačne preduzetničke inicijative konkurentnijim. Snaženjem konkurentnosti se po prirodi stvari obezbjeđuje progres jednog društva i jača ekonomija. Ja želim da društvo u Crnoj Gori bude društvo progresa, a naša ekonomija da bude snažna i zato zagovaram da Crna Gora pristupi i ovoj regionalnoj inicijativi.

Suština Otvorenog Balkana je ekonomija. Povezivanje regiona na osnovu ekonomskih sloboda, otvaranja granica i jačanja preduzetničkog duha svakoj pojedinačnoj državi može samo da donese nove šanse za njihovo finansijsko i ekonomsko snaženje.
To je, pored ostaloga, bila ideja i pokretača procesa evropskih integracija nakon Drugog svjetskog rata, kada se prvih šest država okupilo oko ideje ekonomske integracije. Kasnije su se i oni koji su u početku bili skeptični takođe priključili tako da smo od Evropske ekonomske zajednice 1957. godine, koju je činilo šest država osnivača, danas došli do Evropske unije koja broji 27 država članica.

U Otvorenom Balkanu su danas tri države, Crna Gora treba da bude sljedeća koja će se priključiti.

Principi začetaka evropske integracije su identični onima na kojima se temelji Otvoreni Balkan. Otuda posebno čudi negodovanje povodom Otvorenog Balkana onih aktera koji zagovaraju da Crna Gora pristupi Evropskoj uniji. Jer po svemu što do sada znamo, pristupanje Crne Gore ovoj regionalnoj inicijitivi i pristupanje Crne Gore Evropskoj uniji su dva apsolutno komplementarna procesa.

Pažnju crnogorske javnosti je u jednom momentu naročito izazvao dokument čije je pisanje iniciralo Ministarstvo evropskih poslova, a koji je trebalo da sadrži argumente za i protiv pristupanja Crne Gore Otvorenom Balkanu. Umjesto objektivne analize dobili smo pristrasno napisani tekst koji ne govori ni realno ni uvjerljivo o tome šta Crnoj Gori donosi učešće u tom regionalnom poduhvatu.

U analizi na primjer piše da je evidentan disbalans u veličini ekonomija država članica, kao i spoljno-trgovinskom obimu država, što bi značilo da jedna država može da bude u prednosti u odnosu na druge. Racionalni čitalac ove analize se, međutim, pita kako je onda 1957. godine bilo korisno jednoj maloj ekonomiji kao što je Luksemburg da uđe u Evropsku ekonomsku zajednicu sa jednom ogromnom ekonomijom kao što je Njemačkom.

Što se tiče ove neobjektivne analize Ministarstva evropskih poslova, moj predlog je da se objavi ko je autor ili ko su autori tog dokumenta i da javnost  sazna kako je došlo do toga da baš taj autor ili ti autori budu određeni da pišu analizu. Ubijeđen sam da bi te informacije bile veoma korisne za procjenu zašto smo dobili jednu nepotpunu, neobjektivnu i slabu analizu.
Budući da se najveći broj kritičara Otvorenog Balkana u svom radu često poziva na potrebu produbljivanja evroatlantskih integracija Crne Gore, isto mi nije jasno kako to da zanemaruju poruku specijalnog američkog izaslanika za Zapadni Balkan gospodina Eskobara koji tvrdi da je Otvoreni Balkn treći stub američke politike na Zapadnom Balkanu. To znači da SAD podržavaju Otvoreni Balkan.

Nije mi jasno ni to kako oni koji kritikuju Otovreni Balkan, a podržavaju članstvo Crne Gore u EU, ne čuše precizno saopštenu poruku predsjednika Evropskog savjeta Šarla Mišela koji je rekao da je Otvoreni Balkan prava stvar za države regiona. Biće, dakle, da se ovdje prije radi o pokušaju nekih aktera da, kritikujući dobru ideju da se Crna Gora priključi Otovrenom Balkanu, politički navijaju za jednu ekipu koja je posle dugo vremena konačno u opoziciji i da toj ekipi pomažu u zaustavljanju Crne Gore u njenom progresu.

Moj stav je jasan i veoma precizan. Kada se analitički temeljno i tačno sagleda regionalna inicijativa Otvoreni Balkan i njeni dometi, jasno je da je interes Crne Gore da pristupi ovoj inicijativi. Zato ću i u javnosti i u Vladi Crne Gore zagovarati stav da se što prije priključimo Otvorenom Balkanu. Ne treba da zastajkujemo kad god nam neko iz prikrajka dobaci kakvu primjedbu. Treba odlučno da idemo naprijed i da naše društvo brzim putem usmjeravamo ka progresu.

(Autor je potpredsjednik Vlade Crne Gore i lider SNP-a)