15. maja 1992. mučki napadnuta kolona JNA u Tuzli
Napad na jedinice Jugoslovenske narodne armije (JNA) koje su se sporazumno povlačile iz Tuzle dogodio se 15. maja 1992. godine, a prema navodima optužnice u koloni je poginulo 59 pripadnika JNA i civila.
Mučki napad, upamćen pod nazivom „Tuzlanska kolona“, dogodio se uprkos prethodno postignutom dogovoru muslimanskih vlasti u Tuzli sa predstavnicima JNA o mirnom odlasku vojske.
Kolona JNA, 92. motorizovana brigada, povlačila se tog 15. maja 1992. godine iz kasarne „Husinska buna“ sasvim mirno, da bi bila dočekana u zasijedi i napadnuta.
Postignut je prethodno sporazum predstavnika novoobrazovane SR Jugoslavije i muslimanskih vlasti u Sarajevu kojim je predviđeno povlačenju JNA sa prostora Bosne i Hercegovine, što je trebalo da bude okončano 19. maja 1992. godine.
Prilikom povlačenja iz Tuzle, u koloni se nalazilo približno 600 ljudi, vojnika JNA, njihovih pretpostavljenih, civilnih lica, sa oko 200 vozila.
Na raskrsnici Brčanska Malta, kuda je kolona u povlačenju prolazila, pripadnici lokalne muslimanske Teritorijalne odbrane, policije, formacija „Patriotske lige“ iznenada su napali.
Dogovor komandanta kasarne pukovnika Mileta Dubajića i vlastodržaca u Tuzli, podrazumijevao je izvlačenje vojske s početkom u 15 sati. Određena je pritom precizna ruta povlačenja kroz grad.
Pojavio se međutim spor, pošto je traženo da dio naoružanja vojska ostavi. Uslovljavanje je, izgleda, bilo način da se dogovor preinači kako bi se odlazak kolone JNA odložio. Paralelno je pripremljena zasijeda. Evakuacija je tako konačno usaglašena za 19 sati.
Napad se dogodio pošto je poslednja trećina kolone, koja se kretala od Skojevske ulice, prolazila raskrsnicu Brčanska Malta.
Vatra je otvorena iz okolnih zgrada, odnosno zaklona, kako streljačkim naoružanjem tako i „zoljama“ uz upotrebu zapaljivih sredstava.
Duž ranije određene rute prolaska kolone JNA, bile su postavljene mine, prepreke.
Prethodno raspoređeni snajperisti prvo su ubijali vozače vojnih vozila, kako bi zaustavili i blokirali kolonu. Vozila su potom sistematski paljena. Pucano je čak i sa zgrade bolnice. Prvi napad je trajao približno pola sata.
Pošto je kolona blokirana, zapaljena i razbijena, usledilo je pojedinačno ubijanje ranjenih, odnosno preživjelih.
Tokom te noći, tela žrtava su prebačena na gradsku deponiju, zatim buldožerom zatrpana.
Posebnu dimenziju tragediji u Tuzli tog 15. maja 1992, donijela je činjenica da je prolazak kolone, uključujući napad na nju, prenosila direktno lokalna televizija FS-3. Snimci su sačuvani, makar dio njih.
Nije usaglašeno koliko je žrtava bilo. U napadu su ubijena 54 pripadnika JNA, 78 ih je ranjeno. Zarobljena su 44 pripadnika JNA, od kojih su petorica ubijena potom, a mnogi zlostavljani.
Prema navodima optužnice u koloni je poginulo 59 pripadnika JNA i civila. Bilo je takođe navoda da je žrtava više. U Bijeljini postoji spomen-kosturnica u kojoj su sahranjeni posmrtni ostaci 29 lica. Sudbina brojnih stradalih međutim ostala je nejasna, posmrtni ostaci nisu pronađeni.
(rt.rs)