Značajan broj zaposlenih imaće niže koeficijente za obračun buduće penzije
Zaposleni koji sada imaju neto zarade preko 800 evra, kao i oni koji sa srednjom stručnom spremom imaju zarade od 600 do 800 evra, imaće niže koeficijente za obračun buduće penzije, proizilazi iz zakona koje Vlada predlaže iz Programa “Evropa sad 2” i onoga što piše u sadašnjem Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju.
“Iznos buduće penzije za svakog zaposlenog najviše zavisi od njegovog ličnog koeficijenta osiguranika koji se dobija tako što se iznos njegove bruto zarade u toj godini podijeli sa prosječnom bruto zaradom u državi. Ako njegova bruto zarada ostane ista a poveća se državni prosjek bruto zarade, on će imati niži koeficijent za obračun penzije i time niži iznos penzije u budućnosti”, saopštio je izvor iz Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja navodeći da je to jasno navedeno u članu 22 Zakona o PIO.
Plan Vlade je da smanji iznos doprinosa za PIO sa 20,5 na 10 odsto, od čega se na teret zaposlenog smanjuje sa 15 na 10 odsto a ukida dio doprinosa na teret poslodavca od 5,5 odsto, kao i da poveća minimalnu neto zaradu za srednjoškolce i nižu stručnu spremu sa 450 na 600 evra i sa višu i visoku spremu sa 450 na 800 evra. Prema zakonskoj definiciji bruto zaradu čini neto zarada i svi doprinosi i porezi koji idu na teret zaposlenog, ali ne i dažbine na teret poslodavca.
Ovim predlozima iznos bruto zarade ostaće isti za zaposlene koji sada imaju neto zaradu preko 800 evra, kao i one koji sa srednjom stručnom spremom, ili rade na tom radnom mjestu, sada imaju neto zarade od 600 do 800 evra. Za te kategorije zaposlenih neće uticati povećanje minimalnih zarada, već će samo dio doprinosa za PIO postati dio neto zarade, a bruto zarada će ostati ista.
Međutim, zbog povećanja minimanih zarada biće povećanja prosječna bruto zarada, pa će ove dvije grupe zaposlenih prilikom izračunavanja ličnog koeficijenta osiguranika, odnosno dijeljenja njihove bruto zarade, koja ostaje ista, sa novim većim iznosom posječne bruto zarade, dobiti niži ovaj koeficijent ključan za obračun buduće penzije.
“Na sadašnju prosječnu neto platu od 830 evra bruto zarada je 1.017 evra, što znači da bi tom zaposlenom godišnji lični koeficijent za tu godinu bio 1 jer je jednak prosječnoj bruto zaradi. Kroz “Evropa sad 2” njima se povećava neto zarada na 880 evra jer se pet odsto doprinosa za PIO pretvara u neto zaradu, ali bruto zarada ostaje isti na 1.017 evra. Prema vladinom predlogu, procjena je da će prosječna bruto zarada u Crnoj Gori, nakon povećavanja minimalnih zarada, sada biti 1.180 evra, umjesto dosadašnjih 1.017 evra. Tako da kada se prosječna zarada tih zaposlenih od 1.017 podijeli sa budućim prosjekom od 1.180 dobija se njih lični koeficijent od 0,86, što je za 14 odsto niže od sadašnjeg koeficijenta od 1”, kazao je sagovornik iz Fonda PIO.
Lični koeficijent se zatim množi sa penzionim stažom, čime se dobijaju lični bodovi osiguranja, koji se opet množe sa vrijednošću penzije za jedan lični bod na dan ostvarivanja prava, i dobija se konačni iznos penzija. Međutim, ako se smanjuje lični koeficijent, kao što se sada dešava, smanjuje se i konačni budući iznos penzije.
“Znači, ubuduće i na duže staze ovi osiguranici će imati negativan efekat jer će im za naredne godine taj godišnji lični koeficijent (za 2025, ‘26, ‘27… godinu) biti manji u odnosu na ovu i prethodne godine, jer se pravi nesklad u tom odnosu između njihove bruto plate i prosječne na nivou Crne Gore. Zaposlenima kojima će se povećati zarade zbog povećanja minimalnih zarada na 600 i 800 evra će time porasti njihov godišnji lični koeficijent, za razliku od ovih drugih čije zarade neće biti uvećane u tom istom procentu”, kazao je sagovornik “Vijesti” iz Fonda PIO.
(Vijesti)