Zajednice opština: Vratiti značaj ulozi mjesnih zajednica u društvu
Pravna regulativa koja se odnosi na osnivanje i funkcionisanje mjesnih zajednica (MZ) treba značajno da se unaprijedi da bi se došlo do nivoa i značaja koji su ovi oblici mjesne samouprave imali na prostoru bivše Jugoslavije prije 40-ak godina, poruka je sa okruglog stola pod nazivom „Razmjena iskustava u normiranju i primjeni Odluke o mjesnim zajednicama”, koji je u organizaciji Zajednice opština Crne Gore (ZOCG) održan danas u Podgorici, a na kojem su gosti bili rukovodioci Stalne konferencije gradova i opština (SKGO) Srbije.
Generalna sekertarka ZOCG Mišela Manojlović istakla je da je Crna Gora imala odličan zakon o mjesnim zajednicama donijet 80-ih godina prošlog vijeka, koji je formalno prestao da važi prije 10 godina. Ona je ocijenila da su iskustva Srbije posebno značajna kada je riječ o MZ u velikim opštinama u kojima ima mnogo nedoumica po pitanju izbora organa mjesnih zajednica, ali i kada je riječ o pitanjima poslova finansiranja i imovine mjesnih zajednica.
– Treba da idemo naprijed da bismo se vratili tamo gdje smo bili. Preuzimamo iskustva iz drugih zemalja, a nismo svjesni da je naša praksa bila još bolja prije samo 40 godina. Nisam protiv prihvatanja praksi iz drugih zemalja koje su dobre, ali treba da se oslonimo na naše tradicije, koje su takve da se danas teško mogu dostići u mnogim zemljama – poručio je Nikola Tarbuk, generalni sekretar SKGO, navodeći da su i u Srbiji posebnim zakonom o mjesnim zajednicama iz 80-ih godina one definisane kao veoma bitan subjekt u sistemu.
On je istakao da se u međuvremenu uloga mjesnih zajednica drastično negativno izmijenila.
– U Srbiji se ova tema već veoma dugo razmatra sa ciljem da se pozicija MZ ojača. Osnovna pitanja su šta želimo, odnosno kakva mjesna zajednica treba da bude i da li treba da budu iste one u gradskim i u ruralnim sredinama – rekao je Tarbuk.
Zamjenik sekretara SKGO Srbije Marko Tomašević, koji je ujedno i jedan od idejnih tvoraca zakonodavnih reformi u ovoj oblasti u Srbiji, ocijenio je da je ključna razlika u normativi ove oblasti u dvije države to što je u Srbiji definisano da mjesne zajednice osnivaju lokalne samouprave, a u Crnoj Gori zborovi građana. On je naveo da u Srbiji ima preko 3.000 mjesnih zajednica, u kojima postoji od 20 pa do preko 16.000 stanovnika.
– Najveći problem nam je bio izbor savjeta MZ. Sama procedura nije bila zakonom regulisana, pa smo koristeći birače spiskove utvrili i tajno i javno glasanje. Kod nas se MZ obavezno osnivaju u selima, a mogu da se osnivaju i u gradskim naseljima. Mjesna zajednica u Srbiji ima ograničen pravni subjektivitet – rekao je Tomašević.
Slađana Anđušić, VD sekretarke Sekretarijata za lokalnu samoupravu i saradnju sa civilnim društvom Glavnog grada Podgorice tokom disusije pokrenula je pitanje definisanja broja članova savjeta mjesnih zajednica, donošenja njihovog programa rada, kao i načina angažovanja službenika koji rade na poslovima mjesnih zajednica. Ona je izrazila nadu da će lokalne samouprave u Crnoj Gori kroz novi Zakon o lokalnoj samoupravi dobiti odgovarajući normativni okvir.
Predstavnik Ministarstva javne uprave Senad Crnovršanin saopštio je da je taj Zakon u fazi nacrta, navodeći da će se ovim zakonskim aktom ići dalje u procesu decentralizacije, napraviti gradacija među opštinama kako bi se dodatno uvažile njihove različitosti i preciznije definisati nadzor nad radom mjesnih zajednica.
Razmjena iskustava i rasprava na ovu važnu temu za sve lokalne zajednice organizovana je upravo u susret izmjenama i dopunama Zakona o lokalnoj samoupravi, kojim se reguliše pitanje mjesnih zajednica u crnogorskim opštinama.