Piše: Stefan Raičević, kolumnista BORBE
Nekoliko mjeseci od tragičnog napuštanja Avganistana zapadni mediji su počeli da zaboravljaju čitavu priču. Fokus medija prešao je na druge teritorije, ali je prije nekoliko dana odjeknula vijest iz Bijele kuće koja se tiče ove azijske zemlje.
BAJDENOVA NAREDBA
Specijalna naredba Bajdena po kojoj se iznos od 3,5 milijardi dolara drđave Avganistan, a koje se nalaze u SAD, daje porodicima američkih žrtava iz napada na Svjetski trgovinski centar 11. septembra 2001. godine izazvala je masovne demonstracije u Avganistanu. Demonstranti koji su se okupili ispred velike džamije u Kabulu Eid Gah uzvikivali su da taj novac pripada narodu Avganistana, tražili su od Amerike i finansijsku nadoknadu za desetine hiljada Avganistanaca ubijenih tokom poslednjih 20 godina rata u toj zemlji, prenijeli su AP i b92.
Bajdenovom naredbom, koja je potpisana prije nekoliko dana, dodijeljuje se još 3,5 milijardi dolara avganistanske imovine za humanitarnu pomoć fondu kojim će upravljati Ujedinjene nacije za pružanje pomoći Avganistancima. Ekonomija Avganistana nalazi se na ivici kolapsa nakon što je međunarodni novac prestao da pristiže dolaskom na vlast talibana sredinom avgusta prošle godine. Torek Farhadi, finansijski savjetnik bivše vlade Avganistana koju su podržavale SAD, doveo je u pitanje da UN upravlja rezervama Centralne banke Avganistana. On je rekao da ta sredstva nisu namenjena za humanitarnu pomoć, već za podržavanje valute zemlje, pomoć u monetarnoj politici i upravljanje platnim bilansom zemlje. Doveo je u pitanje i zakonitost Bajdenove naredbe. „Ove rezerve pripadaju narodu Avganistana, a ne talibanima… Bajdenova odluka je jednostrana i nije u skladu sa međunarodnim pravom“, istakao je Farhadi. Avganistan ima oko devet milijardi dolara imovine u inostranstvu – sedam milijardi dolara u SAD, a ostatak uglavnom u Nemačkoj, Ujedinjenim Arapskim Emiratima i Švajcarskoj.
‘’ISKRENA GREŠKA’’
Napad dronom, u kojem je u Kabulu 29. avgusta ubijeno 10 avganistanskih civila, bio je greška, ali nije prekršen nijedan zakon , izjavio je inspektor Pentagona.“Bila je to iskrena greška“, rekao je novinarima inspektor američkog vazduhoplovstva, general-potpukovnik Sami Said, a prenosi BBC. U napadu 29. avgusta poginule su tri odrasle osobe, uključujući čoveka koji je radio za jednu američku humanitarnu grupu, i sedmoro dece. To se dogodilo u trenutku kada su zapadne zemlje nastojale da evakuišu Avganistance nakon što su talibani preuzeli kontrolu nad zemljom. Najmlađe dijete koje je ubijeno bila je dvogodišnja Sumaja, a najstariji 12-godišnji Farzad, rekla je porodica za BBC. Govoreći ubrzo nakon tog nemilog događaja, Ramin Jusufi, rođak, rekao je da je to bio „brutalan napad“ zasnovan na „pogrešnim informacijama“. „Zašto su ubili našu porodicu? Našu djecu? Toliko su izgorjeli da ne možemo da identifikujemo njihova tijela, njihova lica“, rekao je on. General-potpukovnik Said je izjavio je da je bilo „grešaka u izvršenju, u kombinaciji sa problemima u komunikaciji“, što je dovelo do civilnih žrtava. Ali on je rekao da istraga nije otkrila „nikakvo kršenje zakona“, i da je američko osoblje koje je izvelo napad dronom iskreno verovalo da cilja na „neposrednu prijetnju“ i grupu pripadnika Islamske države (ID).On se obratio pristalicama i zatražio božji blagoslov za vođstvo talibana, prenosi RTS.
DUHOVNI VOĐA TALIBANA
Habatulah Ahundžada je duhovni vođa talibanskog pokreta od 2016. godine, ali se držao daleko od očiju javnosti, čak i nakon što su njegovi sljedbenici u avgustu preuzeli vlast u Avganistanu. To je podstaklo spekulacije o samoj ulozi koju Ahundžada ima u novoj talibanskoj vladi – pa čak i glasine o njegovoj smrti, prenose portal El Arabija i b92. Međutim, talibanski zvaničnici su saopštili da je on u subotu posjetio medresu Darul ulum Hakimah kako bi, kako su naveli, „razgovarao sa svojim hrabrim vojnicima i učenicima“. Događaj je bio strogo obezbijeđen i sa njega nisu objavljene fotografije i video snimci, ali je na profilima talibana na društvenim mrežama podijeljen desetominutni audio snimak koji o tome svjedoči. Tom prilikom je Ahundžada – koji ima titulu „amir el mominin“ ili komandant vernika, poslao vjersku poruku – u govoru se nije dotakao politike, već je zatražio božji blagoslov za vođe talibana. Pomolio se za, kako je preneseno, „talibanske mučenike“, ranjene borce, kao i da oni koji upravljaju ovom zemljom uspijju na „velikom testu“. Ahundžada je imenovan za vođu talibana u brzoj tranziciji vlasti nakon što je u američkom napadu dronom 2016. ubijen njegovog prethodnik mula Aktar Mansur.
VIŠE OD 1300 NAPADA NA CIVILE
Njujork Tajms svoju analizu temelji na povjerljivim dokumentima Pentagona o više od 1.300 napada s civilnim žrtvama i potpuno potkopava tvrdnju o „čistom ratu“ preciznim bombama. Radi se o napadima bespilotnim letelicama na džihadističke grupe u Avganistanu, Iraku i Siriji od 2014. godine. Iako je nekoliko slučajeva o kojima piše Tajms javnosti već poznato, list navodi da je priznati broj civilnih žrtava američkih vazdušnih napada „drastično mali“. Tajms, na primjer, piše o napadu na tri navodne islamističke grupe u severnoj Siriji. Prvi izveštaji govorili su o 85 ubijenih džihadista, a zapravo je poginulo 120 seljaka. Drugi je primjer napad na Ramadi u novembru 2015. godine, pošto su obavještajci javili o „muškarcu koji vuče težak predmet“ prema položajima Islamske države. „Težak objekt“ pokazalo se, bilo je dijete koje je ubijeno u napadu. Pogrešni ili manjkavi obaveštajni podaci često su doprineli smrtonosnim greškama, piše NYT. Nedavno je američka vojska morala da povuče tvrdnju da su u vozilu koje su u avgustu uništile dronom u Kabulu bile bombe. Radilo se o desetoro članova jedne porodice, uključujući djecu. Upitan za komentar, kapetan Bil Urban, portparol centralne američke komande, kazao je da se greške događaju i s najboljom tehnologijom na svetu. „Bilo da se radi o nepotpunim informacijama ili pogrešnim interpretacijama dostupnih informacija, mi učimo iz tih grešaka. Predano radimo da to izbegnemo i žalimo za svakim nevinim životom“, rekao je.
Američki vazdušni napadi u navedenim zemljama postali su znatno učestaliji u zadnjim godinama mandata bivšeg predsednika Baraka Obame jer je javna podrška, činilo se beskonačnim američkim ratovima na kopnu, rapidno padala. Obama i Pentagon tvrdili su tada da korišćenje bespilotnih letelica predstavlja najprecizniju vazdušnu kampanju u istoriji i da će broj civilnih žrtava biti minimalan. U petogodišnjem razdoblju američke snage izvele su više od 50.000 vazdušnih napada u Avganistanu, Iraku i Siriji, ali je preciznost bila daleko od deklarisane. Vidimo kako se SAD odnose prema zemlji u kojoj su boravili i „branili“ zapadne vrijednosti zadnjih dvadesetak godina dok trenutno isto tako zdušno „brane“ Ukrajinu. Svi nezavisni posmatrači i jednu i drugu situaciju shvataju kao jedne od piona SAD u dugoj igri dominacije i interesa koje su trajna kategorija.
Americke kukavice !