Vrhovni sud SAD ukinuo afirmativnu akciju prilikom upisa na fakultet, Bajden nezadovoljan

Vrhovni sud SAD donio je presudu da je uzimanje u obzir rase kandidata pri upisu na fakultet protivustavno, tako da visokoškolske ustanove u toj zemlji više neće moći da primenjuju tzv. afirmativnu akciju.

Tu odluku je podržalo šest od devet sudija Vrhovnog suda, a univerziteti će morati da se preinače kriterijumi za prijem novih studenata.

Većina konzervativnih sudija drastično je promijenila planove za prijem na Harvard i na Univerzitet Severne Karoline, najstarije privatne i državne fakultete, prenio je „Glas Amerike“.

Predsjedavajući sudija Džon Roberts naveo je da studenti „treba da budu rangirani na osnovu njihovih individualnih iskustava, a ne na osnovu rase“.

Prema njegovim riječima, mnogi univerziteti su dugo radili suprotno, a dok su tako postupali, pogrešno su zaključili da osnova identiteta osobe nije u stremljenju ka najboljem, ka naučenim vještinama ili lekcijama, već u boji kože.

„Istorija našeg Ustava ne toleriše takav izbor“, rekao je Roberts.

Sudija Klarens Tomas, drugi afroamerički sudija Vrhovnog suda u istoriji, koji je dugo tražio ukidanje afirmativne akcije, napisao je da je odluka pokazuje kakva je priroda prijema na fakultet: nenavođena, sa pogodnostima prema rasi, u cilju kreiranja miješanja rasa u početnim časovima.

Sudija Sonja Sotomajor napisala je u neslaganju sa odlukom da se time „vraćaju unazad decenije nevjerovatnog i značajnog napretka“.

I Tomas i Sotomajor su napravili rijedak presedan, čitajući svoja mišljenja naglas u sudnici.

U odvojenom mišljenju, sudija Ketandži Braun Džekson, prva žena crnkinja među sudijama, nazvala je odluku „istinskom tragedijom za sve nas“.

Glasovi su bili šest prema tri u slučaju Severne Karoline i šest prema dva u slučaju Harvarda.

Za ukidanje su glasale sudije koje su nominovali republikanski predsjednici: Klarens Tomas, Samuel Alito, Džon Roberts, Nil Gorsač, Bret Kavana i Ejmi Koni Beret.

Protiv su bile sudije koje su nominovale demokrate: Sonja Sotomajor, Elena Kejgan i Ketandži Braun Džekson.

Džekson nije glasala u slučaju Harvard jer je tamo članica savjetodavnog upravnog odbora.

Vrhovni sud je dvaput razmatrao prijemne programe i rasna pitanja u poslednjih 20 godina, poslednji put 2016, ali to je bilo prije nego što je troje sudija koje je imenovao bivši predsjednik Donald Tramp ušlo u sastav vijeća.

U raspravi krajem oktobra, šestoro konzervativnih sudija imalo je dileme u vezi sa praksom, koju je uvela odluka Vrhovnog suda 1978. godine.

Niži sudovi su takođe podržali programe Harvarda i Univerziteta Sjeverne Karoline, odbijajući tvrdnje da su škole diskriminisale bijele i azijsko-američke kandidate.

Rasprava oko prijema na koledž jedna je od većih slučajeva koji se tiču rasnih pitanja u Americi i o čemu odlučuje većinski konzervativan, ali do sada najraznovrsniji sastav suda u istoriji.

Od devet sudija, četiri su žene, dvoje su Afroamerikanci a jedna je Latinoamerikanka.

Bajden: Uzmite u obzir rasnu diskriminaciju

Predsjednik SAD Džozef Bajden danas je, nakon što je Vrhovni sud SAD ukinuo afirmativnu akciju prilikom upisa, pozvao fakultete da uzmu u obzir izazove sa kojima se kandidati suočavaju, uključujući rasnu diskriminaciju, tokom procesa prijema na fakultete.

„Sud je efektivno okončao afirmativnu akciju, a ja se uopšte ne slažem sa odlukom suda“, rekao je Bajden, prenio je Rojters.

Ne možemo dozvoliti da ova odluka bude poslednja riječ, naglasio je on.

Vrhovni sud SAD ukinuo je afirmativnu akciju prilikom prijema na fakultete, čime će institucije za visoko obrazovanje morati da nađu nove načine da imaju raznovrsnu populaciju studenata.