Vrhovni sud: Mirotiću pritvor ne može biti produžen za krivična djela za koje se tereti

Vrhovni sud Crne Gore oglasio se povodom odluke da se odbije predlog Osnovnog državnog tužilaštva za produženje pritvora Predragu Mirotiću, jednom od osumnjičenih za saučesništvo u obijanju depoa podgoričkog Višeg suda.

Sud je u obrazloženju odluke, između ostalog, naveo da predlog tužilaštva ne sadrži činjenice i dokaze da je okrivljeni počinio krivična djela koja mu se stavljaju na teret „niti relevantne i dovoljne činjenice koje opravdavaju postojanje pomenutog pritvorskog razloga“.

Takođe, naglasili su i da Vrhovni sud pritvor može produžiti za krivično djelo koje je propisana kazna zatvora od više od pet godina, a da se tako nešto Mirotiću ne stavlja na teret.

„Vijeće Vrhovnog suda Crne Gore, odlučujući o predlogu Osnovnog državnog tužilaštva Crne Gore Kti-S.br.61/23 od 22. decembra 2023. godine za produženje pritvora protiv okrivljenog P.M. donijelo je Rješenje kojim je ovaj predlog odbijen.“

Vijeće Vrhovnog suda u sastavu sutkinje Milenke Seke Žižić kao predsjednice vijeća i sudija Zorana Šćepanovića i Seke Piletić kao članova vijeća, odbilo je predlog za produženje pritvora okrivljenom P. M. zbog osnovane sumnje da je izvršio krivično djelo kriminalno udruživanje iz člana 401 stav 2 u vezi stava 1 u sticaju sa krivičnim djelima teška krađa iz člana 240 stav 1 tačka 1 i sprječavanje dokazivanja iz člana 390 stav 2 Krivičnog zakonika Crne Gore.

Prema odredbi člana 177 stav 3 Zakonika o krivičnom postupku, pritvor, koji je trajao tri mjeseca, Vrhovni sud može produžiti najduže za još tri mjeseca, za krivična djela za koja je propisana kazna zatvora preko pet godina i to na obrazloženi predlog državnog tužioca.

Ova odredba podrazumijeva da je teret dokazivanja potrebe za daljim trajanjem pritvora na državnom tužiocu i da njegov predlog, u tom smislu, mora da sadrži činjenice i okolnosti koje opravdavaju postojanje osnovane sumnje o izvršenom krivičnom djelu i pritvorskih razloga zbog kojih se pritvor može odrediti, odnosno produžiti.

Naime, odredbom člana 175 stav 1 Zakonika o krivičnom postupku, propisano je da se pritvor može odrediti, kad postoji osnovana sumnja da je određeno lice učinilo krivično djelo i ako postoji neki od pritvorskih razloga iz tački 1 do 5 istog stava.

Osnovana sumnja da je lice izvršilo krivično djelo, predstavlja materijalni uslov za određivanje pritvora i ona mora biti zasnovana na činjenicama i dokazima koji ukazuju na vjerovatnoću da je lice, o kome se radi, učinilo krivično djelo.

U predlogu za produženje pritvora, tužilac ne navodi iz kojih činjenica i dokaza proizilazi osnovana sumnja da je lice, o kojem se radi, izvršilo predmetno krivično djelo. Uz postojanje osnovane sumnje, mora se procijeniti i to da li za pritvor postoje relevantni i dovoljni razlozi koji proizilaze iz pribavljenih činjenica i informacija.

Zbog toga u predlogu za određivanje pritvora moraju biti navedene činjenice koje idu u prilog pritvaranju ili produženju pritvora, a ne samo navedene odredbe zakonika koje daju mogućnost za određivanje ili produženje pritvora. Prema tome, predlog za produženje pritvora mora da sadrži obrazloženje osnovanosti tvrdnje, zbog čega pritvor treba produžiti.

Nasuprot gore navedenom, u predlogu Osnovnog državnog tužilaštva u Podgorici, navode se samo rješenja po kojima je pritvor do sada trajao, kao i to da je u daljem toku istrage neophodno preduzeti dokazne radnje, saslušati više svjedoka i to J.V. i B.G. kao i eventualno druge svjedoke, ukoliko se za tim ukaže potreba, kao i pribaviti dokumentaciju i sprovesti druge dokazne radnje u vidu vještačenja od strane Forenzičkog centra u Danilovgradu, u cilju jasnog i potpunog razrješenja činjeničnog stanja.

Kako razlozi zbog kojih je pritvor određen i produžen i dalje stoje, predlaže da se pritvor protiv okrivljenog produži po pritvorskom osnovu iz člana 175 stava 1 tački 2 i 3 Zakonika o krivičnom postupku, bez navođenja za koji vremenski period se traži produženje prtivora.

Dakle, predlog za produženje pritvora u konkretnom slučaju se ne zasniva na individualizaciji osnovanosti pritvora, jer uopšte ne sadrži činjenice i dokaze, iz kojih proizilazi osnovana sumnja da je okrivljeni izvršio krivična djela koja mu se stavljaju na teret, niti relevantne i dovoljne činjenice koje opravdavaju postojanje pomenutog pritvorskog razloga, a što mora da sadrži, imajući u vidu da se u odlukama o produženju pritvora ne mogu samo ponavljati stalno isti razlozi i ne mogu se koristiti apstraktne formulacije u predlozima za produženje pritvora, pa ni u odlukama kojima se takvi predlozi prihvataju.

Treba ukazati da je odredbom člana 174 stav 2 Zakonika o krivičnom postupku, propisana dužnost svih organa koji učestvuju u krivičnom postupku da postupaju sa posebnom hitnošću, ako se okrivljeni nalazi u pritvoru.

Ovo podrazumijeva da su državni organi, a prije svega nadležni sud i tužilac, dužni da pokažu posebnu posvećenost i marljivost u pritvorskim predmetima, kako bi se osiguralo napredovanje krivičnog postupka.

Za efikasno vođenje i okončanje istrage, posebno u pritvorskim predmetima, odgovornost je na državnom tužiocu, koji mora preduzimati sve mjere kako bi se istraga blagovremeno okončala i time pritvor sveo na najmanju potrebnu mjeru.

S tim u vezi, ovaj sud zapaža da u predlogu za produženje pritvora nisu dati razlozi ni o tome zbog čega u dosadašnjem toku trajanja pritvora nijesu saslušana dva navedena svjedoka, kao ni to koja je forenzička vještačenja neophodno sprovesti i zbog čega ista, od strane Forenzičkog centra u Danilovgradu nijesu sprovedena.

Nadalje, treba naglasiti da Vrhovni sud, pritvor okrivljenom može produžiti shodno članu 177 stav 3 Zakonika o krivičnom postupku, za krivično djelo za koje je propisana kazna zatvora preko pet godina, a što se ne odnosi na krivično djelo kriminalno udruživanje iz člana 401 stav 2 u vezi stava 1 Krivičnog zakonika Crne Gore, za koje je zakonom propisana kazna zatvora do dvije godine i krivično djelo sprječavanje dokazivanja iz člana 390 stava 2 Krivičnog zakonika Crne Gore, za koje je propisana novčana kazna ili zatvor do jedne godine, koje se okrivljenom P.M. stavlja na teret prema kome se predlaže produženje pritvora“, saopštio je Vrhovni sud.