Vječna zahvalnost Srboljubu Živanoviću: Preminuo akademik koji je najzaslužniji za otkrivanje istine o Jasenovcu
Akademik Srboljub Živanović, jedan od naših najistaknutijih istraživača genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima za vrijeme Drugog svjetskog rata na prostoru NDH, preminuo je u ponedeljak u Londonu, posle kraće bolesti.
U srpskoj javnosti ostaće upamćen kao član forenzičkog tima koji je 1964. godine vršio iskopavanja masovnih grobnica u jasenovačkom sistemu ustaških logora smrti.
Ostaje upamćen po svom neumornom zalaganju za utvrđivanje činjenica vezanih za genocid počinjen nad Srbima, Jevrejima i Romima za vrijeme Drugog svjetskog rata na prostoru Nezavisne Države Hrvatske.
Akademik Živanović nagradu Rastko Petrović dobio je za knjigu Jasenovac, a nosilac je i memorijalnih plaketa i nagrada udruženja preživjele djece logoraša Jasenovca iz Srbije i Republike Srpske.
Bio je suosnivač je „Fondacije za sjećanje na Jasenovac i Holokaust“ sa sjedištem u Londonu, kao i Predsjednik Komisije za istraživanje istine o Jasenovcu, čiju je Deklaraciju o genocidu nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH usvojila Narodna Skupština R. Srpske 2015.godine.
Rođen je 1933. godine u porodici željezničkog činovnika u Sarajevu. Vihor Drugog svjetskog rata je porodicu Živanović kao izbjeglice proneo kroz čak osam gradova bivše Jugoslavije, konačno ih zaustavivši u Beogradu.
Niže razrede gimnazije i Malu maturu položio je 1948. godine u Prvoj muškoj gimnaziji u Beogradu, a više razrede gimnazije u Prvoj mješovitoj gimnaziji u Zemunu. Diplomirao je na Medicinskom fakultetu beogradskog univerziteta 1959. godine kao jedan od najboljih studenata. 1964. godine postao je jedan od najmlađih doktora nauka u bivšoj Jugoslaviji.
Svoju profesionalnu karijeru posvetio je anatomiji, paleopatologiji i bioantropologiji.
Njegova otkrića iz oblasti anatomije uvrštena se u čuvenu Grejevu Anatomiju 1973. godine. Izabran je za redovnog člana Kraljevskog antropološkog društva Velike Britanije, kao i za člana Kraljevskog medicinskog društva.
Bio je član mnogobrojnih međunarodnih stručnih udruženja, kao i član Međunarodne slovenske akademije nauka, kulture, obrazovanja i umjetnosti, te Akademije nauka Republike Srpske.
Najveći dio svog radnog vijeka proveo je kao redovni profesor na jednom od najstarijih medicinskih fakulteta na svijetu, Sveti Vartolomej na Univerzitetu u Londonu.
Bio je gostujući profesor na nekoliko univerziteta u svijetu, uključujući Univerzitet u Oksfordu, kao i univerzitete u Srbiji, BiH, Ugandi, Zimbabveu i Papui Novoj Gvineji.
Autor je preko 30 knjiga od kojih je knjiga Bolesti drevnih ljudi postala priručnik iz oblasti bioantropologije širom svijeta.
Objavio je preko 150 naučnih radova u stručnim i akademskim časopisima, uključujući i čuveni žurnal „Nejčr“ sa radom o Đerdapskim skeletnim serijama.
Za svoj rad odlikovan je mnogim domaćim i međunarodnim nagradama.
Blaženopočivši Patrijarh srpski German, odlikovao ga je Ordenom Sv. Save za antropološka ispitivanja u Manastiru Koporin (mošti Sv. Despota Stefana Lazarevića).
Za životno djelo u unapređivanju nauke u polju medicine odlikovan je prestižnom Markizovom nagradom „Ko je Ko“ u svijetu 2020. godine.
Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik uputio je poslednji pozdrav preminulom akademiku Živanoviću i telegram saučešća njegovoj porodici.
„Sa žaljenjem sam primio vijest o smrti čovjeka koji je posvetio svoj život izučavanju istorije i kulture drevnih Slovena, antropologa i paleopatologa, akademika Srboljuba Živanovića. Ova velika duša je ostavila neizbrisiv trag u oblasti nauke i obrazovanja“, naveo je Dodik.
On je istakao da će Živanović ostati zapamćen ne samo po naučnim dostignućima, već i po posvećenosti pravdi i istini.
Dodik je podsjetio da je Živanović bio predsjednik Međunarodne komisije za utvrđivanje istine o Jasenovcu, institucije koja je imala važan zadatak istraživanja tragedije i genocida u ovom logoru smrti.
„Njegova posvećenost i upornost u odbrani istine i pravde bila je neizmjerna. Njegov rad o Jasenovacu svedoči o snazi karaktera i neumornoj borbi za istinom. Neka njegovo djelo nastavi da nadahnjuje buduće generacije, a njegov duh živi u našim srcima“, istakao je predsjednik Srpske.
Dodik je zahvalio akademiku Živanoviću „na svemu što je učinio za nauku i istinu i što će nam ostati u sjećanjima kao svetla tačka naše istorije“, navodi se u telegramu saučešća predsjednika Republike Srpske.
Telegram saučešća uputila je i Željka Cvijanović, srpski član Predsjedništva BiH. Cvijanović je istakla je da će akademik Srboljub Živanović ostati upamćen kao jedan od najuglednijih i najistaknutijih istraživača koji je istinski bio posvećen otkrivanju istine o onome što se dešavalo u jasenovačkom sistemu ustaških logora u Drugom svjetskom ratu, na čemu čemu mu srpski narod biti vječno zahvalan.
Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić u telegramu saučešća porodici preminulog akademika Srboljuba Živanovića i Akademiji nauka i umjetnosti Republike Srpske poručio je da će Živanović ostati upamćen kao neprikosnoven autoritet i istraživač posvećen nauci, istini i pravdi u cilju dokazivanja istine o stradanjima Srba, Jevreja, Roma u sistemu ustaških logora u Jasenovcu.
„Kao predsjednik Komisije za istraživanje istine o Jasenovcu, čiju je Deklaraciju o genocidu nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH usvojila Narodna skupština Republike Srpske 2015. godine, akademik Živanović je dao ogroman doprinos utvrđivanju istine o jasenovačkom stradanju. Ta istina je temelj mira, tolerancije i saradnje naroda na ovim prostorima. Neka mu je vječna slava i hvala“, istakao je Stevandić.
Sahrana će se obaviti na pravoslavnom groblju u Londonu, a komemoracije će se održati u Banjaluci, Beogradu i Londonu. Datumi će biti naknadno objavljeni.
(RT Balkan)