Opasno visok nivo PM čestica u nekoliko gradova
Podaci sa sajta Agencije za zaštitu životne sredine od 11 sati pokazuju da je najveća koncentracija PM čestica bila u Nikšiću 140 µg/m3, slijede Pljevlja sa 117,3 µg/m3, potom Bijelo Polje 71,6 µg/m3 i Podgorica sa koncentracijom od 68 µg/m3.
Sve vrijednosti iznad 50 µg/m3 prema podacima Agencije smatraju se visokom koncentracijom, dok su koncentracije od 100 do 180 µg/m3 veoma visoke.
Agencija za zaštitu životne sredine tokom dana više puta objavljuje podatke i indeks kvaliteta vazduha, ali prethodnih dana nije bilo zvaničnih javnih upozoranje da stanovnici nekih gradova udišu štetan vazduh.
Pljevljaci pet dana bez sata čistog vazduha
Iz nevladinih organizacija Breznica i Ozon upozoravaju da su građani Pljevalja od 29. decembra od 9 časova do 3. januara u istom periodu, kontinuirano bili izloženi povećanom aerozagađenju, što potvrđuju satne vrijednosti suspendovanih PM čestica.
“Naime u posmatranom periodu, na osnovu nevalidiranih podataka sa aplikacije Agencije za zaštitu životne sredine, svih 120 časova satne vrijednosti suspendovanih PM10 čestica bile su iznad dozvoljenim 50 µg/m3 “ upozoravaju iz NVO sektora.
Kako ističu čak 68 satnih vrijednosti PM10 čestica bile su iznad 180 µg/m3 , što je veoma visoko zagađenje vazduha, kada se shodno preporukama Instituta za javno zdravlje Crne Gore preporučuje svima da izbjegavaju boravak na otvorenom do poboljšanja kvaliteta vazduha.
“Visoko zagađenje vazduha (satna koncentracija PM10 čestica između 90 i 180 µg/m3) zabilježeno je na Državnoj mreži za praćenje kvaliteta vazduha u posmatranom period 22 puta, a i tada se preporučuje svima, a naročito osjetljivim grupama stanovništva (djeca, trudnice, stari, hronični bolesnici) da smanje boravak na otvorenom, naročito u blizini prometnih saobraćajnica kao i za vrijeme prisutnog dima i magle u vazduhu., kao I da treba ograničiti izvođenje fizički zahtjevnih aktivnosti pr kojima se diše brze ili dublje (trčanje, vježbanjei sl.) na otvorenom”, poručuju iz nevladinih organizacija Breznica i Ozon.
Kako kažu, imajući u vidu alarmantno stanje Ekološko društvo „Breznica“ iz Pljevalja i Ekološki pokret „Ozon“ upozoravaju da su građanima Pljevalja ugroženo zdravlje, te da su Novu 2023 godinu dočekali u uslovima koji nijesu za život, što bi moralo da zabrine cijelu Crnu Goru, naročito izvršne vlasti, koji decenijama podcjenjuju ovu problematiku.
“Kako je u najavi formiranje nove Vlade, pozivamo mandatara da od samog starta u vrh prioriteta stavi rješavanje problema aerozagađenja u Pljevljima i drugim lokalnim zajednicama u kojima je problem izražen, kao što su Nikšić, Bijelo polje, Podgorica, a osnovano sumnjamo i većina opština na sjeveru, jer su posledice veoma ozbiljne i odnose se na prevremene smrti, sterilitet kod žena I muškaraca, autizam kod djece, raseljavanje i mnoštvo drugih problema. Ozbiljna država mora imati mjere i u vanrednim situacijama, ali prije svega preventivne i mjerljive planove, kako da se smanje posledice aerozagađenja, što je do sada izostajalo uprkos upozorenjima dobronamjernih i zabrinutih djelova našeg društva, stručne i laičke javnosti”, navodi se u saopštenju nevladinih organizacija Breznica i Ozon.
Pozdravljaju mjere koje je EPCG donijela u kontekstu subvencije na prelazak na grijanje električnom energijom, ali ne očekujemo da će to kratkoročno usloviti poboljšanje stanja i upravo zbog toga pozivamo Vladu Crne Gore da u najhitnijem roku donese mjere kojima bi se moglo uticati pozitivno na javno zdravlje i kvalitet vazduha.
“Naše organizacije će i dalje pratiti stanje, davati predloge za mjere poput subvencionisanja računa, pa i besplatnog grijanja na električnu energiju za one najugroženije građane, ali i uspostaviti besplatnu pravnu pomoć za građane koji sa pravom treba da koriste sudske mehanizme kako bi zaštitili garantovana prava na zdravu životnu sredinu, kao što piše u Ustavu Crne Gore”, zaključuje se u saopštenju nevladinih organizacija Breznica i Ozon.
(rtcg)