U poslednjoj deceniji više rođenih dječaka nego djevojčica i to za 2922

U Crnoj Gori se u posljednjoj deceniji godišnje rađalo značajno više dječaka nego djevojčica, pokazuju podaci Uprave za statistiku o prirodnom kretanju stanovništva Monstat. Prema statističkim podacima, trend da se u Crnoj Gori rađa više dječaka nego djevojčica je nastavljen i prošle godine, jer je beba ženskog pola u porodilištima bilo manje nego dječaka za 262. Od 2011. do kraja 2020. rođena su 2.922 dječaka više nego djevojčica, a najveći disbalans zabilježen je 2014, kada je broj djevojčica bio manji za čak 365, a najmanji 2016. kada je ta brojka iznosila 131, piše Dan.

Crna Gora već godinama, uz Albaniju, Azerbejdžan i Jermeniju, spada u države koje imaju konstantan trend da se rađa više dječaka nego djevojčica, što može dovesti do demografskog disbalansa većih razmjera. Fond Ujedinjenih nacija (UN) za stanovništvo naveo je da se Crna Gora nalazi među zemljama s najvećim disbalansom u broju novorođene muške i ženske djece u regionu Evrope i centralne Azije. Naime, prema ovom izvoru, na svakih 110 dječaka u Crnoj Gori u prosjeku se rodi 100 djevojčica, dok je uobičajeni odnos 100 prema 102-104.

Prema podacima o školskoj statistici, broj djevojčica je drastično manji u odnosu na broj dječaka. Tako je 2020. godine u školskim klupama bilo 68.506 učenika u osnovnim školama, od čega 35.719 dječaka i 32.787 djevojčica.

Predsjednica Udruženja Roditelji Kristina Mihailović izjavila je da u Crnoj Gori već dugo imamo trend igranja sa prirodom, što nikad ne izađe na dobro. Ističe da su se Ministarstvu zdravlja obratili zbog reklama klinika koje nude prenatalne testove koji omogućavaju otkrivanje pola u prvim danima trudnoće.

“To može široko da se zloupotrebljava jer selektivni abortusi postoje, ali su tabu tema. O tome niko ne priča”, kazala je za Dan Mihailovićeva.

Profesorica književnosti, filmski reditelj i aktivista Tamara Milošević smatra da je uzrok rađanja manjeg broja djevojčica sistemski odnos prema ženi na našem prostoru kojije, naravno, uslovljen mentalitetom. S obzirom na to da smo, kako kaže, kroz našu tradiciju, davali prednost muškoj djeci zbog nasleđa („produžavanje loze”, podjele imovine i sl. razloga) taj je princip „prvo pa muško” ostao da živi unutar našeg kulturološkog koda.

“To samo po sebi svjedoči da su žene, uslovljene patrijarhatom, diskriminisane unaprijed prema polu i na taj način nemaju jednaka prava kao muški pol. Mislim da je to najznačajniji uzrok koji dovodi do ovakvog natalitetskog stanja. Takođe, ukoliko uzmemo u obzir i plansko uklanjanje ženskog ploda (čemu smo svjedočili tokom kampanje „Neželjena”, Centra za ženska prava), mogli smo da se uvjerimo, posredstvom statističkih podataka, koliko je to razorno, diskriminišuće i destruktivno ne samo po žene, već po cijelo naše društvo. Nažalost, za tako nešto nam je potrebno vrijeme, edukacija i otklon od negativnih vrijednosti koje gajimo. Na sreću, svjedočimo sve većoj osviješćenosti žena koje reaguju na nasilje (bilo kog tipa) i diskriminaciju, važno je da ih mi kao društvo podržimo, a ne da budemo produžena ruka upravo nasilnicima”, kaže za „Dan” Miloševićeva.

Centar za ženska prava upozorio je da u Crnoj Gori već sada nedostaje 3.000 žena u reproduktivnoj dobi, a projekcije su da će za manje od 20 godina u Crnoj Gori biti 8.000 žena manje nego što će biti muškaraca.

Korijen ovog problema leži u crnogorskoj patrijarhalnoj tradiciji koja preferira „muškog naslednika” zbog koje naše djevojčice nemaju jednako pravo da budu rođene u odnosu na dječake. Riječ je u duboko ukorijenjenoj diskriminaciji koja počinje prije rođenja, a manifestuje se kroz neravnopravan položaj djevojčica i žena u svim oblastima života upozoravaju u ovoj organizaciji.

Posljedice već katastrofalne

Građanski aktivista Semra Mahmutović kaže da je za nju nakon doseljenja u Podgoricu šokantna bila spoznaja da je u nekim dijelovima Crne Gore normalno očekivanje od žene, a i njeno poslušno prihvatanje, da se odrekne svog dijela nasljedstva u korist braće. Ona ističe da ženu koja nema materijalnu nezavisnost, koja je odgajana u patrijarhalnom sistemu vrijednosti, preživljavački instinkt nagoni da udovolji sredini ne bi li imala mirniju egzistenciju, te zbog toga nerijetko i sama postaje nosilac toksičnog patrijarhata.

“Posljedice prakse selektivnih abortusa već jesu katastrofalne, što ne znači da neće biti još gore. Žene se vrednuju kroz reproduktivne sposobnosti, što je izuzetno ponižavajuće. Ono što je najgore je da na taj način posmatraju same sebe i ostale žene”, navodi Mahmutovićeva.

Izvor: CdM