Trifković: U srpskoj istoriji nema te ličnosti sa kojom je mitropolit Amfilohije više uporediv od Svetog Save

U srpskoj istoriji nema te ličnosti sa kojom je blaženopočivši mitropolit Amfilohije više uporediv od Svetog Save, kazao je istoričar i publicista Srđa Trifković na Sajmu knjiga u Beogradu.

„On nije bio samo duhovni pastir nego i pregalac svekolike obnove naroda Crne Gore koji je prethodnih decenija bivao devastiran titoizmom. Poput Svetog Save bio je i diplomata; ovo je naročito došlo do izražaja u teškim vremenima na Kosovu i Metohiji posle NATO okupacije, kada je ostvario dragocjenu komunikaciju sa inostranim vojnim i civilnim funkcionerima. Poput Svetog Save i Mitropolit je bio graditelj koji se starao da nijedno mesto ne ostane bez bogomolje. Poput Svetog Save bio je plodni pisac i poliglota, jedan od najobrazovanijih Srba svog vremena“, rekao je profesor Trifković.

Na promociji izabranih djela mitropolita Amfilohija u 36 knjiga učestvovali su i prof. dr Boško Bojović iz Pariza, prof. Vesna Todorović iz Nikšića i protojerej-stavrofor dr Velibor Džomić.

U uvodnom izlaganju prof. Bojović se podsjetio svog prvog susreta sa tadašnjim jeromonahom Amfilohijem u Atini pre više od pola vijeka. Istakao je da je on već tada u grčkoj prestonici bio cijenjen kao prvorazredni teološki mislilac, što je bila rijetkost za jednog stranca.

Prof. Todorović, jedan od 27 profesora srpskog jezika koji su otpušteni od strane režima Mila Đukanovića zbog odbijanja da učenicima predaju nepostojeći „crnogorski jezik“, govorila je o višeslojnoj svestranosti duhovnih i moralnih pouka Mitropolitovih u njegovim delima, na čijoj pripremi za štampu je radila preko jedne decenije.

O. Velibor Džomić je dao osvrt prvenstveno na završni od tri perioda stvaralaštva Amfilohijevog, od njegovog ustoličenja na cetinjskom tronu do upokojenja. Istakao je da Mitropolit nije imao priliku, poput ave Justina, da godinama u tišini svoje monaške ćelije radi na svom pisanom opusu jer je istovremeno imao nebrojene arhipastirske obaveze, ali da je uređivački odbor časno i kvalitetno obavio svoj posao.

Srđa Trifković istakao je da je mitropolit Amfilohije mnogostruko umnožio svoj talenat, ostavivši nam u nasleđe trezor u kome nalazimo i dragocene putokaze za odnos Srba prema zapadnom svetu.

„Taj je odnos vazda bio problematičan, a pogotovo je to danas kada su Srbi izloženi brutalnom pritisku da se krotko priklone carstvu koje je ne samo ovozemaljsko nego i eksplicitno antihrišćansko. Kako je Mitropolit upozorio na Kolarcu još decembra 2009, „mi se danas, kao Crkva, kao hrišćanski narod, po ko zna koji put u istoriji nalazimo na raspuću“: „Ako bismo htjeli da pronađemo naš autentični put i način na koji bi trebalo da odgovorimo na izazove vremena u kome živimo, mi to ne možemo uraditi na pravi način ako se ne ogledamo upravo u svjedočenju svetosavskom i svjedočenju Kosovskog zavjeta.“ Još prije 13 godina Mitropolit je upozoravao da je Evropa danas „u dubinskoj duhovnoj krizi i opasnosti“ i da „zavjetnom izazovu“ nećemo dostojno odoljeti ako „pokušamo da tražimo identitet tamo gdje ga naći ne možemo i gdje ga naći nećemo“, na Zapadu koji je u duhovnom i moralnom sunovratu. Jednom davno i ta Evropa je bila osoljena solju Hristovom, ali je krenula lošim putem. Otuđila se od izvorne vjere jevanđelske, a onda i življenja po Jevanđelju“. Kosovski zavjet je pak oblikovao Srbe kao jednu suštinski hrišćansku naciju, kao što on ističe u desetinama ovdje sabranih tekstova; da navedemo tek jedan, „Opredjeljenje za Carstvo Nebesko jeste, ustvari, opredjeljenje za vječno i neprolazno dostojanstvo ljudskoga bića i ljudske zajednice svakog zemaljskog naroda… A nema jačeg svjedočanstva od onoga koje je krvlju zapečaćeno“, podseća profesor Trifković.

Mitropolit je spoznao da neprijateljski odnos zapadne elite prema srpskom opredjeljenju nije plod puke predrasude, već da je uzrokovan tačnim procjenama postmoderne zapadne elite koja pravoslavlje prepoznaje kao prepreku za ostvarenje njenih političkih, ekonomskih i kulturnih ambicija u današnjem svetu, objašnjava dr Trifković.

„U procesu „evrointegracija“ Mitropolit je vidio opasnost od prodaje vjere za neku krajnje neizvesnu večeru“, kazao je Srđa Trifković.

(Novosti Online)