Soroš odlazi u penziju, sin preuzima imperiju

Iako Džordž Soroš predaje kontrolu nad svojim filantropskim carstvom svom sinu, legendarni investitor i zagovornik demokratije ostaje meta upornih, često antisemitskih napada sa desnice. Kako se navodi u saopštenju nedavno objavljenom u Volstrit žurnalu, Soroš (92) će uskoro predati kormilo svom 37-godišnjem sinu Aleksandru.

Stariji Soroš je i dalje jedna od omiljenih meta ekstremne desnice. Neosnovano je optužen za podsticanje migrantske krize u Evropi i na južnoj granici Sjedinjenih Američkih Država i za organizovanje masovnih protesta protiv policijske brutalnosti nakon ubistva Džordža Flojda 2020. godine.

Soroš je poznat po finansiranju Fondacije za otvoreno društvo (OSF), koja je podržala reforme za liberalizaciju ekonomije, demokratizaciju, zaštitu manjina i izbjeglica i promovisanje slobode izražavanja. Ovim naporima su prethodile neke izuzetno uspješne investicione odluke, kao što je prodaja miliona funti prije nego što je britanska valuta devalvirala 1992. godine.

Vodeći britanski list tada je nazvao Soroša „čovjekom koji je razbio Banku Engleske“ zbog poteza koji mu je omogućio da za mjesec dana uđe u džep od milijardu dolara. Ta epizoda je donijela poštovanje Sorošu u finansijskom svijetu, ali je postao i ličnost od koje se mnogi plaše među ministrima finansija.

Rođen u avgustu 1930. u Budimpešti, Soroševa jevrejska porodica koristila je lažne dokumente da bi se predstavila kao hrišćani tokom nacističke okupacije Mađarske 1944. i 1945. godine.

„Rano sam shvatio koliko je politički režim važan“, rekao je Soroš 2019.

Nakon uspostavljanja komunizma u Mađarskoj, Soroš je 1947. otišao u London, gdje je diplomirao na Londonskoj školi ekonomije, a zatim se preselio u Njujork 1956. godine.

Soroš je osnovao sopstveni hedž fond 1970. godine, korak ka stvaranju svog bogatstva, koje Forbs procjenjuje na 6,7 milijardi dolara, cifra koja ne uključuje 18 milijardi dolara koje je Soroš prenio u svoje fondacije 2017.

Godine 1979. počeo je da kanališe dio svog bogatstva ka filantropiji, podržavajući crne studente u Južnoj Africi aparthejda i političke disidente u Centralnoj Evropi. Njene aktivnosti su značajno proširene nakon završetka Hladnog rata.

Na primjer, u SAD, Soroš je podržao progresivnu stranu u nizu osjetljivih pitanja, uključujući reformu pravosuđa, istopolne brakove i dekriminalizaciju marihuane. Otac petoro djece, Soroš je studirao u Londonu pod mentorstvom Karla Popera, zagovornika otvorene društvene strukture i oštrog kritičara totalitarizma.

Kako je Soroš širio svoju podršku politički progresivnim kandidatima i filantropskim poduhvatima 2010-ih, suočio se sa oštrijom kritikom, često prošaranom antisemitizmom. Godine 2018, nakon napada nacionalističkog premijera Viktora Orbana, Soroš je zatvorio filijalu OSF-a u Budimpešti i preselio osoblje u Berlin.

Kasnije te godine, Fajnenšel tajms je proglasio Soroša za ličnost godine, u znak priznanja za njegovu ulogu „borca liberalne demokratije i otvorenog društva“. Ali list je aludirao i na mnoge Soroševe mrzitelje, uz napomenu: „postoji toliko antisemitskih teorija zavjere usmjerenih na gospodina Soroša da je to teško shvatiti“.

Kada je riječ o njegovim finansijama, Soroš je takođe iskusio padove. Izgubio je novac tokom sloma berze 1987. i tokom ruske finansijske krize 1998. godine. Bio je i na meti zakona.

Soroš je 2002. godine osuđen za trgovinu insajderima u Francuskoj zbog trgovine sa Sosijete ženeral, a 2009. u Mađarskoj za slučaj tržišne manipulacije. Soroševi fondovi nastavljaju da spekulišu, sa investicijama koje se protežu u širokom spektru od novih tehnologija do nekretnina i fizičkih dobara.

Soroš je govorio i o potrebi striktnog regulisanja tržišta, a svoje napore je opisao kao neku vrstu odgovornosti. „Moj uspjeh na finansijskim tržištima mi je dao veći stepen nezavisnosti od većine drugih ljudi“, napisao je 2011. „To me obavezuje da zauzimam stavove o kontroverznim pitanjima kada drugi ne mogu.