SDT u 2024. dva puta tražilo pomoć komšija zbog ratnih zločina, a primilo 22 zahtjeva susjeda
Specijalno državno tužilaštvo prilikom rada na predmetima ratnih zločina tokom ove godine, odnosno do 3. oktobra 2024, uputilo je preko međunarodno-pravne pomoći dvije zamolnice zemljama regiona.
To je odgovoreno “Vijestima” iz institucije kojom rukovodi glavni specijalni tužilac Vladimir Novović.
To je deset puta manje nego što je to SDT učinio tokom 2023. godine kada su specijalni tužioci tokom rada na predmetima ratnih zločina zemljama regiona – Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj, Srbiji i tzv. Kosovu poslali 20 zamolnica.
Sudeći prema brojkama SDT-a, istražitelji zemalja regiona višestruko su putem međunarodno-pravne pomoći slali zamolnica crnogorskom Specijalnom državnom tužilaštvu da im dostave podatke u istragama ratnih zločina.
“U toku 2023. godine primljene su 63 zamolnice, od kojih je 31 zamolnica primljena od zemalja regiona. Do 3. oktobra 2024. godine primljene su 32 zamolnice, od kojih su 22 zamolnice od zemalja regiona”, piše u odgovoru SDT-a “Vijestima”.
Još od prve Strategije za istraživanje ratnih zločina, koja je donijeta 2015. godine, kao prva oblast djelovanja navedeno je da SDT proaktivno skuplja informacija o događajima i izvršiocima koristeći otvorene izvore i podatke međunarodnih sudova i tužilaštava, kao i tužilaštava zemalja iz regiona.
U nedavno usvojenoj Strategiji za istraživanje ratnih zločina, a uvidom u izvještaje o implementaciji, piše da je SDT tokom devet godina aktivno slalo zamolnice i zahtjeve tužilaštvima u regionu, Međunarodnim sudom za bivšu Jugoslaviju u Hagu (MKTJ), te Međunaordnom rezidualnom mehanizmu (MRMMKS).
“SDT je ostvarilo saradnju s Međunarodnim sudom za bivšu Jugoslaviju u Hagu s ciljem da specijalni tužioci koji rade na predmetima ratnih zločina, kao i njihovi saradnici, borave u Hagu. Zatim, da im se omogući pristup svim bazama podataka s kojima raspolaže Haški tribunal, a koji se odnose na sve sudske postupke koji su vođeni pred tim sudom, kako bi se pretragom podataka utvrdilo da li postoje dokazi koji bi ukazivali da su crnogorski državljani izvršili krivična djela ratni zločin, a koji bi mogli biti korišćeni kao dokazi pred nadležnim sudom u Crnoj Gori”, navodi se u Strategiji.
Međunarodna pravna pomoć u postupcima za ratne zločine odvija se putem nekoliko mehanizama – ratifikovane međunarodne konvencije, bilateralniim i multilateralnim ugovorima između Crne Gore i drugih država.
“Ukupan broj zamolnica za pružanje međunarodno-pravne pomoći u predmetima ratnih zločina, za period od 2015. do 31. decembra 2023, bio je 75 zamolnica (upućenih 15, primljenih 60). Zamolnice su primljene od Bosne i Hercegovine, Republike Srbije, Republike Hrvatske, Republike Kosova i Kraljevine Holandije, dok su upućene Republici Srbiji, Republici Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i Republici Kosovo*”, piše u Strategiji.