Predavanje „Zakonopravilo Svetog Save – Ilovički prepisi“ u okviru Njegoševog dana

U okviru Novembarskih dana državni praznik kulture- Njegošev dan, u Tivtu je obilježeno predavanjem na temu „Zakonopravilo Svetog Save – Ilovički prepisi“ u organizaciji NVO Miholjski zbor.

Zakonopravilo ili Nomokanon je zbornik romejskih crkvenih i pravnih propisa, koje je priredio Sveti Sava početkom 13. veka I smatra se najstarijim sačuvanim srpskim pravnim aktom.

Sveti Sava je nekoliko godina radio na prevođenju i uređivanju Nomokanona, a završio ga je 1220. godine u Solunu. Kao osnovu za svoj tekst je koristio vizantijski Nomokanon u četrnaest naslova iz 7. veka, koji je dopunio komentarima Aristinosa i Jovana Zonarasa iz 12. veka. Savino Zakonopravilo je na saboru u Žiči 1221. godine usvojeno kao najviši pravni akt srpske crkve.

Đorđe Bubalo profesor Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu istakao je da je Zakonopravilo kroz istoriju imalo više prepisa a da su Ilovački prepisi nastali 1261. godine.

„Riječ je o Zakonopravilu prepisanom po nalogu zetskog episkopa Neofita u Ilovici koja se sa punim pravom poistovećuje sa poluostrvom Prevlaka gdje se nalazilo prvobitno sjedište Zetske Episkopije. To je isti onaj Episkop Neofit koji je nasledio na Zetskom prestolu Episkopa Germana“, kazao je Bubalo.

Srboljub Ubiparipović profesor Pravoslavnog Bogoslovskog fakulteta Univerziteta u Beogradu istakao je da predavanje o Zakonopravilu treba shvatiti kao priliku da se promišlja o neprolaznoj vrijednosti i trajnoj aktuelnosti pisane zaostavštine Svetog Save.

„Njegovo pregalaštvo je nesumnjivo imalo jasan i nedvosmislen cilj, svecelo, bogoslužbeno i bogoslovsko izgrađivanje crkve božije na našim prostorima. Opus pisanog stvaralaštva koji nosi Savin redaktorski pečat ne može niti bi smeo biti sagledavan iz uskostručnog ugla zasebno izdvojenih kako naučnih tako i različitih teoloških disciplina“, ističe Ubiparipović.

Viktor Savić profesor i naučni savjetnik na Filološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu pojasnio je da knjiga ima 400 listova, pisana je na kvalitetnom pergamentu i gotovo da nije oštećena, osim nedostatka pojedinih listova.

„Ona je pisana dvostupačno, što je karaktetristično za knjige ogromnog formata tog vremena i ta se praksa sačuvala do danas. Pisana je vrlo uredno, svedeno bez mnogo ukrasa ali sa jasnim kontrastom upotrebom dvaju mastila“ kaže Savić.

Zoran Čvorović profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu zaključio je da nema boljeg mjesta da se govori o Zakonopravilu od Tivta i to nedaliko od manastira Sv. Arhangela, tamo gdje je Sv. Sava po dolasku iz Nikeje osnovao Zetsku Eparhiju.