Predavanja naučnika svjetskog ugleda Kavčića i Markovića na Univerzitetu Crne Gore

Dva velika imena nauke obilježila su svojim predavanjima dan na Univerzitetu Crne Gore: čuveni prof. dr Aleksandar Kavčić, poznat po patentu zbog kojeg je Univerzitet Karnegi Melon  dobio 750 miliona dolara sudske odštete i prof. dr Slobodan Marković, jedan od vodećih svjetskih istraživača u oblasti geonauke, odnedavno i gostujući profesor UCG.

„Sa nama su danas ljudi koji ne samo da su obasjali  širi auditorijum  svijeta nekim ljepotama nauke, a koje smo svi na neki način osjetili, već su i učinili nauku živom“, kazao je rektor prof. dr Vladimir Božović, u uvodnom predstavljanju naučnika. On je dodao da su naučnici, poničući na ovom prostoru, pokazali mladim ljudima  da se, suprotno uvriježenom mišljenju, može uspjeti i da mogu gledati i u one horizonte nauke koji, kao u slučaju profesora Kavčića,  zalaze u sferu biznisa.

Naučnike je pozdravio i prof. dr Veljko Milutinović, koji je uz podršku rektora Božovića, jedan od glavnih aktera izgradnje mostova između nauke, dijaspore i domovine, u  tradicionalnom oktobarskom događaju Dani nauke i dijaspore Crne Gore.

Profesor Kavčić je predstavio studiju slučaja o svom patentu, s naučnog i pravnog aspekta. Još kao student doktorskih studija, u okviru izrade doktorske disertacije na Karnegi Melonu, on je došao do rješenja problema čitanja signala sa magnetskih memorija koji se koristi u milijardama računara i diskova širom svijeta.

Patent je, prema njegovom kazivanju, prijavljen 1997. godine, a već je 1998. godine postao profesor na Harvardu. Patent se uveliko koristio od američke kompanije Marvel, čiji predstavnici su se raspitivali i o samom patentu, ali su ćutali o tome da Kavčićevo rješenje uveliko koriste. Od ovog izuma imali su enormni finansijski uspjeh. Vlasnik njegovog patenta je bio Univerzitet Karnegi Melon koji je potom ušao u višegodišnju pravnu bitku sa kompanijom. Tu bitku je na kraju i dobio.

Mali je broj izuma, ukazao je Kavčić, koji su vrijedni patentiranja, ali njih treba patentirati za velika tržišta kao što je japansko ili američko. Odluke o patentiranju, smatra on,  ne treba donositi olako. Tu  je potrebno, smatra on, mnogo više planiranja i poznavanja tržišnih uslova nego što to na prvi pogled izgleda.

Prof. dr Slobodan Marković na samom uvodu svog predavanja „Koliko je ledeno doba bilo hladno kod nas?“ iskazao je zadovoljstvo što predavanje drži na najstarijoj visokoobrazovnoj instituciji u Crnoj Gori i uputio čestitke povodom jubileja – 50 godina od osnivanja Univerziteta.

Profesor Marković govorio je o globalnim promjenama temperature, efektu kišne sjenke, kao i o današnjoj klimi za koju kaže da je znatno hladnija u odnosu na klimu koja je vladala do prije tri miliona godina. Posebno je ukazao na promjene koje su se desile na našoj planeti, a poznatije su pod nazivom „ledeno doba“.

Osvrnuo se na pojavu otapanja leda na Antarktiku i Grenlandu koja utiče na porast nivoa mora, te objasnio da je prije 25 000 godina nivo mora bio 120 metara niži.

Predavanja oba naučnika obilježila su brojna pitanja profesora i studenata.