Plenković mijenja Stoltenberga na čelu NATO-a?
Generalnom sekretaru NATO-a Jensu Stoltenbergu 30. septembra ove godine ističe mandat, a na tom mjestu bi, prema pisanju švedskih medija, mogao da ga zamijeni hrvatski premijer Andrej Plenković.
Očekuje se da će ime Stoltenbergovog naslednika biti poznato do samita NATO-a u prijestonici Litvanije, Vilniusu 11. i 12. jula.
Zapadni mediji poslednjih nedelja sve češće spekulišu o kandidatima za naslednika Jensa Stoltenberga, a juče su se u nagađanja upustila i dva švedska dnevna lista, socijaldemokratski „Aftonbladet“ i konzervativni „Svenska Dagbladet“. Prema njihovom pisanju, jedan od ozbiljnijih kandidata je upravo hrvatski premijer Andrej Plenković.
„Aftonbladet“ piše kako se zemlje istočne i srednje Evrope već dugo osećaju zapostavljene u raspodjeli ključnih dužnosti u Evropskoj uniji i NATO-u.
Švedski list ističe kako to otvara prostor za aktuelnog rumunskog predsjednika Klausa Johanisa, estonsku premijerku Kaju Kalas i Andreja Plenkovića.
Međutim, Johanisu predsjednički mandat ističe tek u novembru 2024. godine, a Kalas se smatra previše neprijateljski nastrojenom prema Rusiji, što Plenkovića stavlja u poziciju favorita bude li se sledeći generalni sekretar tražio u ovom dijelu Evrope.
U trci za poziciju generalnog sekretara pominju se i tri žene, ali sve navedene kandidatkinje imaju određene prepreke i nedostatke.
Donedavna socijaldemokratska finska premijerka Sana Marin teško će do ove pozicije, ne samo zato što je Finska tek ove nedelje postala članica NATO-a, nego i zbog toga što dvojica poslednjih generalnih sekretara dolaze iz nordijskih zemalja – Danske i Norveške. Bilo bi vjerovatno previše da i treća sekretarica zaredom dođe sa sjevera Starog kontinenta.
Među kandidatkinjama je i predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen, koja je šest godina bila njemačka ministarka odbrane, ali i njen mandat ističe tek krajem 2024. godine. Navodno određene adute ima i aktualna njemačka ministarka spoljnih poslova Analena Berbok, no teško je vjerovati da bi saveznici prihvatili da NATO i EU vode dvije Nemice.
U potrazi za kandidatima švedski mediji stigli su i do dugogodišnjeg holandskog premijera Marka Rutea, čije se ime često spominje i u kalkulacijama za visoke funkcije u Evropskoj uniji.
Poslednje ime na popisu je španski premijer Pedro Sančez, no njegov hendikep je u tome što Španija preuzima predsjedavanje Evropskom unijom 1. jula, a u novembru ga čekaju i parlamentarni izbori.
U slučaju da se dogovor ne postigne do ljeta, postoji mogućnost da se pritisak ponovo izvrši na Stoltenberga kako bi ostao na dužnosti još godinu dana.
(rt.rs)