piše Petar Drašković: Pomodar za 21. vijek

Veličina nekog naroda mjeri se i po dugom pamćenju. Ozbiljne nacije svoju kulturu i identitet baštine vijekovima, a kulturno blago brižljivo i ponosno čuvaju. Srpski narod u dugoj istoriji robovanja pod Turcima nikada ne bi u potpunosti opstao, ako izuzmemo ogromnu ulogu Crkve, da nije bilo dobrog pamćenja i usmenog predanja. Sada, po svemu sudeći, u dekadentnom 21. vijeku, neki nas žele ubijediti da taj silni trud više nije bitan.
Tendencija promotera „snaga za 21. vijek“ se potpuno poklapa sa opštim pokušajima promjene funkcionalnog koda naroda uz nametanje izvitoperenosti za normalnosti, sa banalizacijom sopstvenog identiteta. Ukoliko uzmemo da je jedna od osnovnih stvari pri formiranju neke ličnosti to da osoba zna ko je i šta je, onda možemo reći da se radi o kasapljenju procesa individuacije za neka nova vremena. Posebno je zanimljivo kako se ta stremljenja, u svim sferama života, mogu da prime u domaćim tokovima. Bilo da je u pitanju neki politički subjekt ili grantovska organizacija koja je zagovornik „društvenih promjena“.
Osnovne karakteristike takvog aktiviste idu u prilog tezi da se površnost djelovanja želi zamijeniti za dubinu smisla. On čak misli da je to jednako civilizovanosti, iako svaka civilizacija podrazumijeva suprotno. Obrazovanost se stavlja u drugi plan – time i pamćenje – a odijelo i kravata se smatraju za simbol društvenog, tzv. „građanskog“ statusa, što bi trebalo da nadomijesti onu unutrašnju prazninu. Odbrana porodičnih vrijednosti se uzima za prekršaj, opravdavaju se narkomanija i protivprirodni blud, a hrišćanska duhovnost ismijava. To prati i pojava da se knjiga svela na incident, a amatersko iznošenje ličnog stava je ravno nauci. U sferi medija i politike, negdje je neko rekao da „građanski žurnalizam“ predstavlja „laičko piskaranje po mreži“, što potpuno odgovara „građanskom“ atributu.
U Crnoj Gori je „građanizam“, kao fenomenološki pojam, došao do stadijuma da se dio političkih partija prozvao „građanska opozicija“, povlačeći na takav način diskriminatorsku liniju prema svima onima koji štite tradicionalne vrijednosti, a bore se protiv režimske diktature. Prema tome, tradicionalisti se, na pomodarski način, smatraju primitivnim. Pogotovo je to komično kada neko time pokušava sebe proglasiti „prosvećenim“ u jednom sasvim posrnulom društvu, upravo zahvaljujući „građanskim“ tekovinama. „Građanska“ politika akutnog kompromisa sa svim i svačim „sa strane“ ogleda se i u aktuelnom primjeru migrantske krize. Vlada premijera Duška Markovića i „građanski subjekti 21. vijeka“ se slažu po pitanju bezuslovnog prijema ljudi sa Bliskog istoka, iako mnoge evropske zemlje shvataju pogubnost takvih poteza ili već trpe posledice.
Koliko je problem migranata veliki i na polju sukoba civilizacija slikovito govore i dešavanja u pograničnim selima na sjeveru Crne Gore, gdje su migranti, pri traženju prenoćišta na svojoj ruti ka zapadu, obijali prazne kuće i u dobrom dijelu njih ostavljali skinuta i slomljena kandila.
Glavni paradoks koji je karakterističan za ovu problematiku je bespogovorno prihvatanje tuđih vrednosnih elemenata i interesa, uštrb onih domaćih, u ime „građanskog progresa“. Sopstveni nacionalni i kulturni identitet počinje da se prezire, a stvara neki novi, sterilni. Naravno, u pitanju je prezir prema svemu srpskom. Mislim da je to odlično objasnio književnik Boris Jovanović koji u svom tekstu „Srpčenje“ kaže: „Mnogo, bre, ti Srbi hoće da su Srbi, bre! Prekardašilo je to njihovo, da oprostite, srpčenje, bre… Kao da je, bre, važno biti Srbin, bre. Budi ti čovjek, bre, samo druge nacionalnosti, bre, i sve će, bre, biti u redu, bre… Kome je još do toga da bude nekakav Srbin, bre… Moderna su vremena i svi moderni narodi i moderna, da kažemo, čeljad, bre više nijesu Srbi, bre, nego nešto mnogo podnošljivije i modernije, bre…“
Sad su „građani“.