Novi plan Brisela za Kosovo: Srpska kuća gori, a Lajčak se češlja

Ono što u planu Miroslava Lajčaka za deeskalaciju situacije na KiM bode oči je da se govori o prvim koracima, odnosno o proceduri, a ne o suštini. A suština je da se dedramatizuje situacija u južnoj srpskoj pokrajini, za šta je potreban radikalniji i munjeviti pristup.

Ovako o planu Miroslava Lajčaka, specijalnog predstavnika EU za dijalog između Beograda i prištine razmišlja nekadašnji šef jugoslovenske diplomatije i ambasador pri UN, Vladislav Jovanović.

Podsjećamo, mediji prenose da je Lajčak, posle sastanka sa prvim potpredsjednikom prištinske vlade Besnikom Bisljimijem razradio plan za sprovođenje tri tačke koje vode ka deeskalaciji situacije na sjeveru KiM, u kome su navedene odgovornosti Beograda i Prištine, kao i redosled akcija za sprovođenje plana.

Prvi korak bio bi povlačenje ROSU iz zgrada u četiri opštine na sjeveru KiM, dok bi nelegitimno izabrani gradonačelnici trebalo da privremeno obavljaju dužnosti van opštinskih zgrada. Sa druge strane, Srbija bi trebalo da obezbijedi da demonstranti napuste opštinske zgrade istovremeno sa odlaskom tzv. kosovske policije, navodno stoji u Lajčakovom planu.

Prvi korak je najminimalnije što može da se učini

Povlačenje specijalnih prištinskih snaga ide u pravcu dedramatizacije situacije na KiM, dok bi sadašnji gradonačelnici, koji su izabrani na izborima na koje je izašlo tek nešto više od tri odsto birača, prema Jovanovićevim riječima, trebalo da se, u očekivanju da pravi izbori budu sprovedeni, trebalo da se bave isključivo tehničkim poslovima.

Ipak, čini se da u pipavim Lajčakovim prilazima nema ulaska u suštinu problema, navodi naš sagovornik.

„Poigravanje na sitno, kada je situacija ukrupnjena i gotovo svakodnevno prijeti da dovede do novih i još napetijih situacija, to mi pomalo izgleda kao očekivanje daljeg razvoja događaja, a ne njihovog obuzdavanja. Ono što je potrebno od strane svih posrednika, bez obzira da li se radi o EU, SAD ili Savjeta bezbjednosti UN, to je da se situaciji odmah, urgentno i radikalnije priđe, da se prije svega uklone izvori napetosti, a njih su Albanci, uz prećutnu saglasnost elemenata tzv. međunarodnog prisustva na KiM sproveli i dalje ih sprovode“, smatra Jovanović.

Najavljeni prvi korak je, prema njegovim riječima, najminimalnije što bi trebalo uraditi, a to nije dovoljno da bi nas ohrabrilo da će stvari na KiM krenuti u pravcu rješavanja.

„Za to je potrebna jedna jača injekcija politike tzv. međunarodne zajednice u sadašnju situaciju, a ne njeno obilaženje i davanje simboličnih i proceduralnih izjava“, ističe Jovanović.

Otkloniti eskalaciju munjevito

Ako se zaista želi da se sporazumno riješi problem na sjeveru KiM moraju da budu otklonjeni svi razlozi koji su doveli do sadašnjeg stanja. Osim povlačenja prištinskih političkih snaga sa sjevera KiM, mora da prestane i zastrašivanje i progon Srba na cijelom Kosovu i Metohiji, objašnjava Jovanović i podsjeća da je u noći između 9. i 10. jula zapaljena kuća povratničke porodice Jozić u selu Verić, kod Istoka.

„To je dokaz više da oni (Albanci) rade na sprečavanju povratka protjeranih Srba, a ne na stabilizovanju situacije. Jer cilj je etnički očistiti Srbe, a takozvana zapadna međunarodna zajednica na to gleda zatvorenih očiju, drugim riječima, ona se sa tim saglašava“, kaže Jovanović.

Naredni koraci međunarodne zajednice, ukoliko želi deeskalaciju, trebalo bi da idu u pravcu zahtjeva da se na slobodu puste svi Srbi koje su prištinske vlasti uhapsile od početka napetosti – to bi, prema Jovanovićevim riječima, bila prava deeskalacija.

„Ako tražimo deeskalaciju, to znači da sve što je eskalacija, a što je radila Priština uz prećutno odobravanje Zapada, mora da bude uklonjeno. To znači da bi eskalacija morala da deeskalacijom bude, što brže, skoro munjevito otklonjena kako bi se teren očistio za pravi, razložni dijalog u smislu rješavanja svih postojećih pitanja. To nije učinjeno, nego se radi isuviše lagano i sa previše obazrivosti, da ne kažem nežnosti prema Prištini, a ona je jedina koja proizvodi napetost“, kategoričan je Jovanović.

Da nije bilo provokativnih akcija Prištine, Srbi ne bi demonstrirali. Demonstracije su znak očajanja, posljednje sredstvo Srba da iskažu protivljenje nehumanoj politici Prištine, stalnog zastrašivanja. One su posljedica. Ukoliko se ukloni uzrok, demonstracije će same od sebe prestati, dodaje on.

S obzirom da Priština već deset godina ne primjenjuje Briselski sporazum, postavlja se pitanje koliko se može vjerovati Aljbinu Kurtiju da sada ispunjavati svoje obaveze. Jovanović, kako kaže, Kurtiju ne priznaje samostalnost. Prištinski premijer je, kako naš sagovornik kaže, sredstvo Zapada za postizanje ciljeva, kako na KiM, tako i šire, u Srbiji.

Zapadu ne odgovara i bode im oči srpska vojna neutralnost – pošto ne uspijeva da „usisa“ Srbiju u svoju sferu uticaja, kolektivni Zapad preko Kurtija radi na neprekidnom izazivanju i provociranju kako bi Srbija „izletela“ sa nekim radikalnijim potezom koji bi iskoristili za proizvođenje novih kriza, zaključuje Jovanović.

(sputnikportal.rs)