Nova vlast, stari problem: Da li će Glavni grad iznaći rješenje za zagađen vazduh?

Podgorica, iako nije milionski grad, niti ima razvijenu industriju, nekih dana je zagađena poput najvećih industrijskih centara.

Građani Glavnog grada od zagađenog vazduha najviše pate tokom sezone grijanje, koja počinje krajem jeseni. Veliki broj građana koji živi u kućama se grije na drvo, a taj dim u kombinaciji sa smogom kreira „ubitačnu“ kombinaciju, koja je štetna po zdravlje pripadnika i starije i mlađe populacije stanovnika Podgorice. Ne zaboravimo da je vazduh nerijetko zagađen i ljeti, ali tada uglavnom zbog sezone požara.

Nova gradska vlast Podgorice, na čelu sa gradonačelnicom Oliverom Injac nedavno je započela svoj četvorogodišnji mandat, ali odmah bi trebalo da sa Agencijom za zaštitu životne sredine počnu da razmišljaju o eventualnim rješenjima dugogodišnjeg problema, koji se ogleda u zagađenosti vazduha.

Naime, ima dana kada je zagađenost vazduha na ekstremno visokom nivou, ali nadležni iz Glavnog grada još uvijek ne iznose nikakve predloge u pravcu rješavanja ovog gorućeg problema, koji će postajati sve ozbiljniji.

Osim sezone grijanja, zagađenosti doprinosi i veliki broj starih automobila, kao i nesavjesno ponašanje pojedinih građana koji nerijetko pale gume na periferiji grada.

S obzirom na to da je Podgorica u prethodne tri godine postala dom hiljadama stranih državljana, i od njih se može čuti negodovanje povodom ovog problema.

Naravno, nije Podgorica jedini crnogorski grad čiji građani se suočavaju sa ovim problemom, ali Glavni grad bi trebalo da bude predvodnik u poboljšanju stanja životne sredine i promovisanju tzv. zelene energije.

Nedavno smo pisali o štetnosti 2.5 PM  čestica i činjenici da je Crna Gora samoproklamovana ekološka država, čiji građani udišu vazduh koji je kvalitetom među najgorima u Evropi.

Podsjećanja radi, u 23. članu crnogorskog Ustava stoji sledeće:

Svako ima pravo na zdravu životnu sredinu.

Svako ima pravo na blagovremeno i potpuno obavještavanje o stanju životne sredine, na mogućnost uticaja prilikom odlučivanja o pitanjima od značaja za životnu sredinu i na pravnu zaštitu ovih prava.

Kako se nadležne institucije bore protiv zagađenja pokazuje i podatak Eurostata da je Crna Gora u 2020. godini bila u vrhu po broju prijevremenih smrti uzrokovanih zagađenjem. S obzirom na to da kvalitet vazduha svake godine opada, taj broj je sada vjervatno i veći.

 

Potrebno je kreirati ozbiljnu strategiju koja će dovesti do cilja koji se ogleda u poboljšanju kvaliteta vazduha, kao i generalno životne sredine u Crnoj Gori.

Pune ruke posla očekuju one koji zasuku rukave i započnu rješavanje navedenog problema… Međutim, pitanje je da li postoji dovoljno volje i znanja da se krene u takav poduhvat, jer puko sađenje novih stabala na teritoriji Glavnog grada ipak neće riješiti problem zagađenosti vazduha.

Najmanje što bi moglo u najkraćem roku moglo da se uradi je da se smanji broj službenih automobila na fosilna goriva i uvede grupni elekrični prevoz za dio zaposlenih u javnoj upravi. Na taj način bi se djelimično smanjila i saobraćajna gužva u jutarnjim i popodnevnim časovima, jer bi taj dio zaposlenih imao obezbijeđen prevoz do svojih radnih mjesta.

Međutim, ukoliko je gore pomenuti predlog neizvodljiv, može se bar pronaći način da se dio građana, koji žive u kućama, subvencioniše kako bi prešli na, po životnu sredinu i zdravlje sugrađana, prihvatljivije opcije grijanja svojih domova.