Naučnici upozoravaju: Vještačka inteligencija ruši zapadni model društva

 

Nesporno je da će vještačka inteligencija dovesti do dramatičnih ekonomskih i političkih poremećaja, jer će manjina najbogatijih raspolagati još većim bogatstvom. Nesporno je i to da je ekonomski model Zapada u tom slučaju neodrživ, ali o tome niko nije spreman da govori.

U to je uvjeren profesor Fakulteta organizacionih nauka (FON), dr Boris Delibašić, čija je specijalnost upravo veštačka inteligencija.

Moratorijum na vještačku inteligenciju

Prvo je ovih dana globalna investiciona bankarska kuća, Goldman Saks ukazala na to da će primjena vještačke inteligencijeu SAD i Evropi povećati godišnji BDPza sedam odsto u periodu od deset godina. To je, doduše, ljepša strana iste priče. Ona druga govori o tome da će to doprinijeti značajnom poremećaju na tržištu rada, izlažući riziku 300 miliona radnika u velikim ekonomijama. Računica pokazuje da je otprilike dvije trećine poslova u SAD-u i Evropi izloženo određenom stepenu automatizacije vještačke inteligencije.

Na to je, međutim, uslijedio apel koji je potpisalo oko 100 stručnjaka iz oblasti informacionih tehnologija, među kojima je i Ilon Mask vlasnik Tesle i Tvitera, Stiv Voznijak iz Epla, Dip Majnd iz Gugla. Oni traže da se na pola godine obustavi istraživanje vještačke inteligencije zbog velikih rizika po čovečanstvo.

Konkretno, za vrijeme trajanja moratorijuma, trebalo bi, kako ističu, da bude uspostavljen sistem bezbjednosti, specijalna regulatorna tijela i tehnika za nadzor sistema vještačke inteligencije. Oni bi trebalo da upravljaju “dramatičnim ekonomskim i političkim poremećajima koje će vještačka inteligencija da izazove”, objašnjavaju potpisnici apela.

Delibašić za Sputnjik ističe da to o čemu pričaju nije ništa nepoznato, ali je skeptičan da bi od njihovog zahtjeva da se zaustavi istraživanje vještačke inteligencije moglo nešto da bude.

Nema šanse da se zaustavi

„Sada nema šanse da se to zaustavi. Svet je u ratu i ne znam ko bi potpisao taj moratorijum. Ljudi će nastaviti da rade i da razvijaju vještačku inteligenciju. I u ovom ratu u Ukrajini ti sistemi će sve više da se koriste. Dronovi već lete i njihovo autonomno nadziranje će da ima sve veću ulogu. Niko sada neće da odustane od te trke. To da se na pola godine stane sa razvojem je iluzija“, uvjeren je naš sagovornik.

On podsjeća da je već sada 90 posto svjetskog bogatstva u rukama jedan odsto najbogatijih. Sa vještačkom inteligencijom oni će, kako kaže, da uzmu 99,99 odsto bogatstva,a to znači da ćemo, dok ne bude nađen model pravednijeg raspoređivanja tog društvenog bogatstva, imati otpuštanje ljudi, jer će mašine da rade njihov posao.

Upravo su to ti dramatični ekonomski poremećaji koje će da izazove vještačka inteligencija, na koje upozorava grupa potpisnika apela koja traži moratorijum.

Zakrpe na Zapadu

„Generalno, to je poenta svega, da je ekonomski model Zapada takav da je on neodrživ na duže staze. Sve ono što oni sada rade to su zapravo zakrpe. Niko od njih suštinski nije spreman da priča o nekom drugačijem ekonomskom modelu. To kod njih ne sme ni da se spominje jer to im odmah zvuči na socijalizam što je njima sve strašno, ali bez toga, njihov ekonomski sistem je neodrživ“, tvrdi profesor FON-a.

On objašnjava i zašto smatra da je nemoguće očekivati da bude uspostavljen sistem bezbjednosti, kao i specijalna regulatorna tijela i tehnika za nadzor sistema veštačke inteligencije koju zahtijevaju potpisnici apela.

„To bi trebalo da se napravi na nekom globalnom nivou, ali je nemoguće da bude uspostavljeno, jer je zapadni i istočni svijet u ratu, ne žele da slušaju jedni druge, ne žele da dođe do kompromisa i to nema šanse da bude uspostavljeno. Da je svijet u nekom blagostanju, miru, ljudi bi možda mogli da sjednu i da se dogovore, ali trenutno ne vidim da je moguće da se to desi“, ističe Delibašić.

Predvideo još Fridman

On napominje da je posledice razvoja vještačke inteligencije po ekonomiju i društvo odavno predvidio poznati ekonomista, nobelovac Milton Fridman još devedesetih godina prošlog vijeka. On je tada rekao da će svet da dođe u situaciju gdje će većina poslova koje ljudi obavljaju koji su repetitivni, dosadni u ponavljanju jedne iste radnje, a oni čine većinu poslova, biti zamijenjeni mašinama.

Delibašić smatra da to ne bi trebalo da ugrožava ljude i da će biti potrebno neko vreme da se nađu novi poslovi koje će ljudi obavljati.

„Po meni, na primjer, sa tim razvojem tehnologije zaista treba razmišljati da se skrati radna nedelja sa pet na četiri dana, da se skrati radni dan, da se smanje godine potrebne za odlazak u penziju. To što sada na primer rade u Francuskoj sa produžavanjem starosne granice za odlazak u penziju, apsolutno nema nikakvog smisla sa razvojem tehnologije. To je čista politika,“ uvjeren je Delibašić.

Mašine su tu da stvaraju bolje uslove za sve nas i to treba da bude urađeno i to je već predviđeno, ali problem je u tome ako to bogatstvo koje se stvara pripada samo malom broju ljudi, zaključio je sagovornik Sputnjika.

(Sputnjik)