Na početku tenzije, na kraju svi zadovoljni: Popis pokazao da je Crna Gora i srpska država i da je rasrbljavanje zaustavljeno, starenje stanovništva ogroman demografski problem

Rezultati popisa stanovništva koji je sproveden u decembru prošle godine konačno su nakon osam mjeseci objavljeni juče. Jesu li oni očekivani, i kakva je razlika kada se uporede sa rezultatima prethodnog popisa bila  je Tema Jutra Prve televizije gdje su govorili Mileva Brajušković Popović, demografkinja, Jovan Jole Vučurović ispred NSD-a, i Nikola Rovčanin ispred Demokratske Crne Gore.

Vučurović je kazao da je cilj svih bio da se popis održi u jednoj fer i demokratskoj atmosferi, te da je to bio dogovor vlasti i opozicije koji se u crnogorskim prikikama teško postiže.

„Oko ovoga pitanja koje je podiglo tenzije uspjeli smo nekako da postignemo sporazum zahvaljujući predsjedniku Skupštine i predsjedniku Vlade. Naravno, bilo je u hodu raznih nedoumica i na sjednicama našeg odbora ali smo juče održali poslednju sjednicu odbora i usvojili izvještaj što nam govori da je cilj odbora ispunjen a popis je održan u atmosferi koju smo svi očekivali“, kazao je Vučurović.

Cilj popisa je realna slika, kao i što oni koji sprovode politiku u Crnoj Gori kasnije formiraju određene politike.

„Ako govorimo o suvim brojkama, broj Srba je u odnosu na 2011. godinu porastao i to kao poslanik Nove srpske demokratije i kao nacionalni Srbin gledam sa zadovoljstvom. To je pokazatelj da se vraćamo tradicionalnom identitetu. Ne želim da nipodaštavam nikoga, ali želim da kažem da je Crna Gora i srpska država, kao što je i svih ostalih zajednica. Prosto, zaustavljen je jedan projekat koji smo imali na sceni proteklih 20 godina dukljansko šovinističkog projekta koji je gurao DPS, da se diskriminiše srpski narod i da se izbriše sa mape Crne Gore. Taj projekat je zaustavljen i Crna Gora može da ide prirodnim hodom naprijed“, kazao je Vučurović.

 

On dodaje da je najveća vrijednost popisa što su građani mogli slobodno da se izjasne.

„Popis 2003. i 2011. godine je odražavan u atmosferi pritisaka na ljude kako će da izjasne. Ovaj popis nije imao takve obrise već je održan u demokratskoj atmosferi“, kazao je Vučurović.

Mileva Brajušković Popović komentarisala je sprovedeni popis i kazala da je 1961. godine bilo 81.4% Crnogoraca i 3% Srba, da je 1981. godine bilo 68.5% Crnogoraca, a 9.5% Srba.

„Sad neko ko ne zna istorijske prilike pomislio bi da su se dogodila značajna migraciona kretanja te da su se Crnogorci negdje odselili a Srbi doselili, ali se radi o jednoj specifičnoj situaciji koja je uslovljena društveno ekonomskim kretanjima i političko psihološkim prilikama gdje se jedno te isto stanovništvo na različitim popisima drugačije izjašnjava“, kazala je demografkinja.

Dotakla se i prosječne starosti i kazala da su podaci alarmantni.

 

„Na prošlom popisu je prosječna starost bila 37 godina a sada 39.2 godina. Mi u ovom momentu imamo devet opština koje se nalaze u najdubljem stadijumu demografske starosti. To su dominantno opštine na sjeveru ali moram da naglasim da u okviru sjevernog regiona imamo najstariju i najmlađu opštinu. Najmlađa opština je Rožaje, a najstarija prosječna starost je u opštini Plužine. Ipak, starost je nepovoljna i u ostatku sjevernog regiona. Moramo naglasiti da se i opštine centralnog regiona sa ovim suočavaju a to su Nikšić, Danilovgrad i Cetinje. Oni takođe već duže od dvije decenije imaju negativan prirodni priraštaj i negativan migracioni saldo“, kazala je ona.

Mora se prihvatiti činjenica da je demografsko starenje naša realnost.

„Treba da nas zabrine i da krenemo da preduzimamo nešto po ovom pitanju. To znači da ćemo imati sve veći nivo penzionera, kao i izdvajanja za socijalnu i zdravstvenu zaštitu a negdje dovodi u pitanje i penzioni sistem Crne Gore“, kazala je ona.

Vučurović se nadovezao i kazao da se ne bi nadovezivao na komunističku Jugoslaviju i komunističku Crnu Goru jer je to pokušaj stvaranja novog čovjeka lišenog svog nacionalnog identiteta.

„Mogli smo otići i u 1911. godinu i pozvati se na zemljopis Kraljevine koji su pisali Popović i Roganović, ljudi iz Stare Crne Gore gdje kaže da u Crnoj Gori žive sve sami Srbi. Zašto bi se držali tih perioda, a ne onih ranijih“, pita Vučurović.

Demografkinja je kazala da se ona ne bavi politikom već je ona prosto istakla zvanične statističke podatke, na šta je Vučurović kazao da su i ovo statistički podaci.

Nikola Rovčanin je kazao da je čitav popisni proces protekao kako su i očekivali.

„Nije bilo primjedbi i to je nešto što je veoma važno. Ovaj popis je za razliku od prethodnog na mnogo većem stepenu stručnosti i političke zrelosti, nivoa transparentnosti u odnosu na onaj 2011. godine. U čitav popis je uključena opozicija. Za razliku od prethodnog popisa koji nije bio na prethodnom nivou. To pokazuje zrelost nove parlamentarne većine i nove Vlade. Kada postižete konsenzus o ključnim društvenim pitanjima, onda nema primjedbi. Vidjeli smo i juče slavlja DPS-a, i neka svojatanja a to je korak unazad kada je DPS u pitanju, a ne korak unaprijed“, kazao je Rovčanin.

Što se samih podataka tiče, njega je zabrinuo demografski slom u devet opština, a tome je prethodio i privredni slom.

„Ovdje se raseljavanja ne dešavaju preko noći. Kao što se preko noći ne može ni popraviti ova situacija. Godine i decenije neulaganja u sjevernim i centralnim opštinama pa tako i u čitavoj Crnoj Gori. Mogu govoriti u Pljevljima gdje sam rođen i gdje živim – tamo je 5.000 radnika u periodu od 1990. godine pa u narednih 30 godina ostalo na ulici. Privredni giganti su ugašeni. Gdje će ti ljudi? Oni nemaju posla u svom gradu i oni odlaze a stanovništvo stari. U Pljevljima je prosječno stanovništvo staro 46 godina, u Plužinama 47 godina. Nije problem nekad kad grad padne sa brojem stanovnika ali je problem ako nema biološku supstancu da se oporavi i preporodi i poveća broj stanovnika“, kazao je Rovčanin.

Država mora imati strategiju da obnovi demografsku sliku, tvrdi poslanik i dodaje da se može napraviit dugoročna strategija a da se jedan dio budžetskih sredstava koji je baziran na kapitalne investicije ide u te opštine.

„Bitna su i nova radna mjesta. Čak ni oni koji su ostali u opštinama ne mogu se zadržati u opštinama ako nema posla. U Kotoru je na primjer nivo nezaposlenosti nešto preko 1%. To je statistička greška“, kazao je Rovčanin.