Kako bi neometano plovili Crvenim morem: Svi se predstavljaju kao Kinezi i Rusi
„Svi na brodu smo Kinezi”, „Cijela posada je ruska”. Ovo su poruke koje se emituju sa sve više brodova na južnom prilazu Crvenom moru koji nastoje da se bezbjedno domognu Sueckog kanala i izbjegnu nalet dronova ili raketni napad jemenskih Huta.
Najnovije dovijanje uslijedilo je nakon što je Muhamed el Buhaiti, član političkog rukovodstva jemenskih Huta, kako su prenijele zapadne agencije, objavio prošlog petka da „brodovi iz Kine i Rusije, sve dok nisu povezani s Izraelom, mogu bezbjedno da plove Adenskim zalivom, kroz prolaz Bab el Mandeb i dalje Crvenim morem na sjever”.
Još istog dana Mao Ning, portparol kineskog MIP-a, ocijenio je da „uznemiravanje civilnih plovila mora prestati da bi se održao nesmetani tok globalne proizvodnje, kao i lanci snabdijevanja i međunarodnog trgovinskog poretka. Najvažniji prioritet jeste da se rat u Gazi uguši što je prije moguće, kako bi se spriječilo dalje širenje sukoba ili čak njegovo izmicanje kontroli”.
U ovom trenutku oko polovina trgovačkih brodova na ruti Šangaj–Evropa preusmjerena je, umjesto koridorom kroz Crveno more, daleko dužom i skupljom trasom ka jugoistoku Indijskog okeana, pored Rta dobre nade u Južnoafričkoj Republici i dalje na sjever Atlantikom ka Gibraltaru i sjeverozapadnim lukama Evrope. Istovremeno, kroz Adenski zaliv ka Sueckom kanalu danas tankerima putuje 45 odsto nafte manje nego u isto vrijeme prošle godine. Pojedini kupci uslovljavaju dopremanje kupljenih energenata rutom preko Rta dobre nade, javlja Blumberg.
U međuvremenu, cijene brodskog goriva, iznajmljivanja tankera i kargo brodova, pojedinačnih kontejnera, plate brodara… samo su neke od stavki koje dramatično skaču od početka sezone udara Huta na pojedine brodove 17. novembra i prvog združenog djelovanja armija SAD i Velike Britanije na kopnene pobunjeničke mete od 11. januara. Tako je, na primjer, dnevna cijena prevoza benzina iz Evrope u Ameriku utrostručena od početka ove godine. Transportovanje benzina iz sjeverozapadne Evrope na istočnu obalu Amerike košta čitavih 38.000 dolara na dan. Iznajmljivanje kargo broda u pojedinim slučajevima poskupjelo je za 200 odsto, a pojedinačnog kontejnera standardnog formata za skromnih osam odsto po jedinici.
Objašnjenje je direktno povezano s haosom na jugu Crvenog mora. Odnedavno iznuđena plovidba sa istoka na zapad (i obrnuto) preko Rta dobre nade, daleko duže zadržava plovila raznih profila (pa i najskuplje – tankere) na jednom zadatku, te se pojavljuje manjak raspoloživih brodova za „uskakanje” za spot-poslove.
Košmar na jugu Crvenog mora daleko je od skorog kraja, ocijenili su nedavno američki predsjednik Džozef Bajden i britanski premijer Riši Sunak nakon prvog združenog američko-britanskog vojnog dejstva na kopnene armijske instalacije jemenskih Huta.
„Biće neophodno izvjesno vrijeme da dejstva naših snaga protiv Huta donesu rezultate koji iz korijena menjaju situaciju na jugu Crvenog mora”, navedeno je u saopštenju nakon prvog združenog udara vojski SAD i Velike Britanije u tom dijelu svijeta, u novijoj istoriji.
Amerikanci i Britanci izveli su u ponedeljak uveče osmu rundu napada u poslednjih 12 dana, i to uz podršku Australije, Bahreina, Kanade i Holandije, zvanično je saopštila Centralna komanda vojske SAD. Anglosaksonska misija na jugu Crvenog mora sada ima i novo ime: operacija „Posejdon strijelac” (ranije je bila „Čuvar prosperiteta”) i novi operativni cilj. Naime, ove koalicione snage prešle su sa „čisto odbrambenog stava” na dejstvovanje „radi podrivanja sposobnosti jemenske milicije koju podržava Iran da napada brodove”, navodi britanski „Lojds list”. Udari su bili usmjereni na podzemno skladište i lokacije povezane sa „sposobnostima za nadzor raketa i vazduha” Huta.
U zajedničkom saopštenju američkih i britanskih vojnih snaga navodi se da „cilj ostaje deeskalacija tenzija i vraćanje stabilnosti u Crvenom moru, uz ponovljeno upozorenje rukovodstvu Huta: nećemo oklijevati da branimo živote i slobodan tok trgovine u jednom od najkritičnijih globalnih vodnih puteva suočenih s prijetnjama”.
Odgovor Huta ne obećava skori kraj haosa na jugu Crvenog mora. Osamnaest američko britanskih vazdušnih udara po četiri provincije Jemena „neće ostati bez odgovora”, poručio je juče portparol Huta. Britanski ratni avioni tipa „tajfun” i „vojadžer” nakon dejstava nad Jemenom vratili su se u bazu „Akrotiri” na Kipru, izvijestio je Si-En-En.