INKVIZICIJA NOVOG DOBA

Piše: Emilo Labudović

Skoro da nema dana a da iz Brisela, središta moderne Evrope, ne stigne aber kako su toj i toj državi, njenim čelnicima, duhovnicima i poslovnim ljudima, uvedene – sankcije. Pedantni statističari su izbrojili da je do sada samo Rusiji uvedeno više od dvije hiljade sankcija različitog karaktera i obima. Mada broj zemalja koje su sankcionisane i nije toliko velik, on veoma precizno svjedoči o karakteru „sankckonisanja“. Razlozi se mijenjaju od slučaja do slučaja, ali se u suštini svode na jedan: kazna za neposlušnost. A biti „poslušan“, po briselskim kriterijumima, znači bespogovorno slijediti jednu nikad do kraja definisanu i precizno normiranu strateško – političko – ekonomsku kategoriju zvanu „evropske vrijednosti i evropski standardi“, dok su, na svjetskom nivou, to „standardi“ američkog načina života“.

Šta su te toliko izvikane „vrijednosti“ i koji su to „standardi“ kojima etablirana Evropa, zapravo EU, da se na njoj zadržimo, mašu, ucjenjuju i svima ih nabijaju na nos, još niko nije do kraja precizirao. I baš ta nepreciznost pruža neslućene mogućnosti za manipulisanje, krivotvorenje i odokativno odmjeravanje. Tako se, ne rijetko, dešava da ono što jednima nije dozvoljeno i zbog čega se kažnjavaju drugima prolazi bez problema, kao i da ono što neke članice EU smatraju razlogom za kažnjavanje, druge bi da tolerišu. I nije nikad toliko bitno u čemu su se neka država i njeno rukovodstvo ogriješili o takozvano evropsko poimanje i vrednovanje aktuelnih prilika i dešavanja, koliko je bitno da li su se našli na liniji otpora manje ili više prikrivenim interesima najmoćnijim državama „evropske familije“. Još teže se usaglasiti oko vrste i dometa kazne, jer svaka kazna se različito reflektuje na interese onih koji kažnjavaju. Očit primjer takve situacije je pitanje ruskog gasa i ruske nafte, pri čemu su jedni za totalno zavrtanje ventila a drugi baš i ne bi, i urgiraju da makar malo „curka“ od oboje.

Iako se motivi i razlozi za kažnjavanje onih koji se opiru nesmetanim tokovima vojne i sile kapitala „pakuju“ u najuzvišenije parole o ljudskim pravima, ono što zaista pokreće ovaj mehanizam bespravlja je veoma prizeman i lako se očitava u stepenu uticaja na nekom prostoru ili materijalnoj dobiti. Ti razlozi se, ako objektivno ne postoje, često konstruišu, s namjerom da „drže vodu dok majstori odu“. Tada se bezočnošću moćnika, bez izvinjenja a kamoli nadoknade učinjene štete, prelazi preko činjenice da je „konstrukcija“ pročitana, objelodanjena i prerasla u farsu. Sjeća li se iko u toj „pravednoj“ Evropi i još „pravednijoj“ Americi masakra u ulici Vase Miskina, u Sarajevu, kojeg su, kako su tada tvrdili, počinili bosanski Srbi, a koji je bio povod da se Saveznoj Republici Jugoslaviji uvedu sankcije gotovo karantinskog karaktera? I da li se iko ikad makar izvinio Srbiji i Crnoj Gori zbog golgote kroz koju su prošle kada su, samo godinu dana kasnije, te iste sile priznale da je masakr, po nagovoru, isplaniralo i sprovelo muslimansko rukovodstvo da bi omogućilo kažnjavanje SRJ? Da li je iko ikad priznao grešku za satiranje Iraka pod izgovorom da Sadam Husein posjeduje i sprema se da upotrijebi nikad pronađeno hemijsko oružje? Da li je razorenoj Libiji danas išta lakše od saznanja da se optužba kako je Gadafi naredio silovanje stotine hiljada žena pokazala kao najgnusnija laž? Je li iko ikad postavio pitanje odgovornosti Bila Klintona, Tonija Blera i Žaka Širaka za najbezočnije laganje koje im je poslužilo kao izgovor za rušenja i ubijanja civilnog stanovništva ovih zemalja „u ime borbe za ljudska prava“? Račak i osvjedočenog lažova i „konstruktora“, Vilijema Vokera, zbog čijih laži je SRJ 78 dana bezočno bombardovana, iz higijenskih razloga bi možda trebalo izostaviti.

Ali, bilo bi više nego nepravedno ovu jezuitsku politiku kažnjavanja pripisati samo savremenoj Evropi. Korijeni ovakvog odnosa prema neposlušnima sežu još u trinaesti vijek, kada je Papa Grgur IX ,1232. godine, uspostavio Inkviziciju, svojevrstnu kaznenu ekspediciju koja je, pod vidom borbe protiv jeresi, žarila, palila, i spaljivala širom Evrope, Španijom pogotovo. Inkvizicijsko „utjerivanje Boga“, koje je s manjim prekidima trajalo sve do 1834. godine, odnijelo je više od 308 hiljada žrtava, od kojih je njih 34 268 – živo spaljeno. Ovovremena Inkvizicija, srećom, ne spaljuje, ali po posledicama koje ostavljaju njene mjere skoro i da nije mnogo humanija. Glad, bolesti, zabranjena ubojna sredstva, uključujući i osiromašeni uranijum, ruševine, zaustavljeni razvoj, nazadovanje u svim privrednim i društvenim sferama, obavezne su nus – pojave, utjerivanje ovovremenog „boga“, iza kojeg se krije, ako se uopšte krije, beskrupulozni interes moćnih i bogatih da budu još moćniji i bogatiji. I kao što se katolička crkva, osim pojedinačnih izvinjenja Pape Jovana Pavla II, nikad nije zvanično odrekla Inkvizicije i izvinila zbog njenih nedjela, ni savremena Evropa se još uvijek nije nikome izvinila zbog napastvovanja, a još manje nadoknadila štetu.
Kaznene mjere, po suštini svog sadržaja, podrazumijevaju i – izvršioce. U vrijeme one Inkvizicije, izvršioci kažnjavanja bili su inkvizitori. Od onog Velikog Inkvizitora sa ovlašćenjima Boga na zemlji, do onih najnižih, koji su potpaljivali vatre, vješali i odsijecali glave jereticima. Mada predstavljani kao nesporno oličenje vrline, pobožnosti i vjere u Boga, nesumnjivo je da su se baš ti „najvjerniji“, uključujući i pape, odrekli Boga da bi, u njegovo ime, palili i klali. Da su zaista vjernici u punom značenju te riječi, da su zaista u sebi svom pronašli Boga u svoj njegovoj punoći, nikada se ne bi latili omče, sjekire i lomače. Jer, upravo je Bog naložio i kao simbol vjere odredio da se „ljubi bližnji svoj“ i da se „ne ubija“. Pogotovo ne u njegovo ime!!!

U istoj poziciji su i ovovremeni inkvizitori koji se, odričući se istinskog Boga, klanjaju „zlatnom teletu“ interesa, gazeći, u ime ljudskih prava, po tim istim pravima kao po oranju. Malo je svijetlih primjera, poput Mađarske, dijelom Poljske, koje ne saginju glavu na svaki mig „velkog inkvizitora“ iz Vašingtona i „velikog inkvizicijskog suda“ iz Brisela. Da bi se izdao Bog pravde i prava, mora se prije toga izdati Bog u sebi, a tome su, u ovom obezboženom i odneljuđenom vremenu, skloni mnogi, od onih koji vode i odlučuju pa do onih najsitnijih šrafova u inkvizicijskoj mašineriji. Tome smo, na žalost, svakodnevno svjedoci u našoj sredini gdje se potomci slavnih prađedova koji su za vjeru, čast, obraz, za riječ, glavu polagali, za dolar i evro odriču i Boga i pravde, časti i dostojanstva. I ne samo odriču, već to promovišu kao „evropejstvo“ najviših dometa. Onim što je, koliko do juče, bila najveća sramota i što je bilo sankcionisano najdubljim prezrenjem sredine, danas se barjači i trubi na sve strane kao najvišim demokratskim i moralnim dostignućem. Izdajnici i špijuni postaju najveći domoljubi, branioci se proglašavaju špijunima i izdajnicima najgore vrste. S tim da je ovima prvima mnogo lakše jer kad čovjek jednom izda sebe, ni jedna druga izdaja mu nije strana.

A kad smo već kod „izdavanja, čujem da nam je bivši premijer izdao – knjigu vrlo inspirativnog naslova „Blagoš“! To se, ruku na srce, i očekivalo i bilo je normalni slijed stvari jer, nakon što je izdao sve živo, Zdravku je preostalo još damo da izda – knjigu. Blagoš nama sa njim, a još više nam blagoš sa nama ovakvima.