Graovac za BORBU: Neusvajanje Rezolucije o genocidu u Jasenovcu kosilo bi se sa evropskim načelima; Crna Gora da ne podlegne degutantnim ucjenama iz Zagreba

Crna Gora bi dovela u pitanje svoj evropski kredibilitet do kog joj je jako stalo, ukoliko Skupština Crne Gore ne bi usvojila Rezoluciju o genocidu u Jasenovcu – to je za BORBU ocijenio istoričar Srđan Graovac.

On podsjeća da je Jasenovac neodvojivi dio Holokausta i genocida koji su tokom Drugog svjetskog rata počinile nacističke strukture predvođenje Njemačkom. Dodaje da je Evropa ima poseban senzibilitet prema Holokaustu, zato Podgorici ne bi bilo svrsishodno da ne usvaja rezoluciju koja na tom opšteprihvaćenom evropskom fonu.

– Jasenovac je dio Drugog svjetskog rata i nacističkog sistema logora smrti koji je potpadao pod zaštitu nacističke Njemačke. Zato je suštinski dio genocida i Holokausta koji je počinjen tokom Drugog svjetskog rata i to niko ne može dovesti u pitanje. Uprkos revizionističkim tendencijama, Evropa gaji poseban odnos prema Holokaustu koji se u Drugom svjetskom ratu desio od strane nacifašističke nemani. Zato Crna Gora ne treba da ima dilemu da li bi usvajanje Rezolucije o genocidu u Jasenovcu uticalo na njen evropski put, uprkos porukama iz Zagreba. Čak štaviše, ukoliko bi se desilo da se ne usvoji, onda bi Crna Gora dovela u pitanje evropske standarde i vrijednosti koje same vladajuće, pa i opozicione partije u Crnoj Gori nameću kao nešto što je presudno važno – poručio je Graovac.

Osvrnuo se Graovac na poluprijeteće poruke koje iz Zagreba stižu na račun crnogorske vlasti povodom jasno iskazane namjere parlamenatrne većine da se u Skupštini usvoji Rezolucija o genocida.

– Poruke iz Zagreba su u prvi mah djelovale dvosmisleno. Nije se otvoreno insistiralo da Crna Gora ne smije da usvoji rezoluciju, već joj se poručivalo da vodi računa o svom evropskom putu koji će zavisiti i od Hrvatske. To je jedno krajnje neprimjereno ponašanje, tražiti od nekog da javno ne saopštava neosporni istorijski fakt (da se desio genocid u NDH i da je Jasenovac simbol toga) koji se vama ne dopada i to zbog evropske budućnosti. To ne ide na čast onima koji pokušavaju da nametnu takav narativv ni u Crnoj Goru, a pogotovo ne u Hrvatskoj. Ako neko nema pravo da zauzme takav stav po tom pitanju, to je Republika Hrvatska na čijoj se teritoriji tako nešto desilo prije 80 godina. Još jednom se pokazalo da se u političkim borbama koriste sva sredstva, koliko god ona ponekad neukusna bila. Nadam se da Crna Gora neće podleći tim degutantnim ucjenama, jer bi to samo potvrdilo da nema dovoljno autoriteta da može samostalno donositi odluke – kazao je Graovac.

Crna Gora amandmanima o Srebrenici pokušala da načini ogromnu štetu Srbiji

Garaovac tvrdi da je glasanje Crne Gore, koju Srbija doživljava kao sebi najbližu, za Rezoluciju o Srebrenici bilo poprilično bolno za Beograd, posebno kada se uzme u obzir šta njen rezolucije, kao i način na koji je ona promovisana i stavljena na dnevni red.

– Ali kada razmislite o političkoj situaciji u Crnoj Gori i trenutnoj političkoj sceni, onda shvatite da u Crnoj Gori postoji jedan kontinuitet politike koja je u najvećoj mjeri potčinjena Briselu. Imam utisak da crnogorske političke elite u vlasti i opoziciji naloge iz Brisela prihvataju zdravo za gotovo i da su zapadni centri moći nametnuli svoj stav kao neprikosnoven i kao nešto što se ne smije dovoditi u pitanje. Na taj način su crnogorske političke elite same sebi ograničile manevarski prostor i nisu uspjele da se odupru tom pritiskom (ne sopstvene javnosti) pod kojim donose niz odluka – rekao je Graovac i dodao da nikoga ne treba nikoga da iznenadi glasanje Crne Gore, iako su se očekivale drugačije reakcije iz Podgorice nakon pada DPS-a.

– Ako se u Crnoj Gori formiraju vlade pod pritiskom ambasadora, pa kako onda neko u Beogradu može da očekuje da oni donesu samostalnu odluku po jednom ovako važnom pitanju koje su zapadne zemlje podigle na najviši mogući nivo – jasan je istoričar.

Amandmansko djelovanje zvanične Podgorice po pitanju Srebrenice, kako tvrdi Graovac, moglo je da nanese mnogo ozbiljniju štetu Srbiji u Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija.

– U prvi mah sam smatrao da negdje Spajić i Vlada igraju taktički i da pokušavaju da zadovolje i zapadne centre moći, a i javnost u Crnoj Gori koja je bila većinski protiv usvajanje takve rezolucije. Pa su onda da bi primirili javnost u sopstvenoj zemlji i sanirali štetu koju će napraviti glasanjem za rezoluciju, odlučili da se postave kao neko ko će imati određena rješenja koja će biti u korist Srbije. Međutim, kada pogledate kakve su posledice imali ti amandmani, onda zaključite da su oni izazvali više štete nego koristi kada govorimo o samom interesu Srbije – ocijenio je Graovac i dodao da su zapadne sile iskoristile te amandmane da bi napravile novi talas pritisaka na zemlje koje se nisu saglasile sa rezolucijom.

– Prenosili su im da je rezolucija popravljena i da više nije ista. Tvrdili su da je Crna Gora stala iza tih amandmana kao zemlja koja je bliska Srbiji,  pa što onda i vi ne biste promijenili svoj stav. Suštinski se stvarala vještačka atmosfera da se i Srbija slaže sa tim amandmanima ili čak da je ona indirektno uticala na Crnu Goru da ih ispostavi takve. Time se slabila srpska pozicija u GS UN i mnoge zemlje su dovedene u zabludu. Nakon toga je Srbija morala preći u novu diplomatsku ofanzivu kako bi se razuvjerile određene zemlje da Srbija ne stoji iza tih amandmana – kazao je on.

Graovac postavlja pitanje Spajićeve uloge u čitavoj priči.

– Ako je nesvjesno izigran od Zapada, onda se mora dovesti u pitanje njegovi politički kapaciteti i kredibilitet. Ako je svjesno odigrao tu ulogu u interesu zapadnih zemalja, onda neka mu to leži na čast – zaključio je Graovac.