Francusko oružje mogu da koriste Iran i Rusija protiv Zapada

Piše: Oleg POSTERNAK, rukovodilac Centra za politička istraživanja (Kijev), član Udruženja profesionalnih političkih konsultanata Ukrajine

Nakon posjete Bejrutu 5. novembra, šef francuskog Ministarstva odbrane Sebastijan Lekornu govorio je o značaju „jačanja” libanske vojske. Prema njegovim riječima, to je od naročitog značaja u kontekstu eskalacije između Izraela i libanske vojno-političke organizacije Hezbolah, koju kontroliše Iran. Kao odgovor, 16. novembra porparol umjerenih američkih republikanaca, „Nešnal interest“ , kritikovao je stav Pariza: „Postoji veliki rizik da će bilo koja vojna oprema koja se isporučuje libanskoj vojsci pronaći put do terorističke grupe Hezbolah ili njenog gospodara, Irana. Francuska je ignorisala taj rizik uprkos gotovo stalnim raketnim napadima Hezbolaha na sjever Izraela.”

Izraelski istraživački centar „Alma” upozorio je još u junu da arsenal Hezbolaha obuhvata oružje koje je isporučeno Libanu iz Sjedinjenih Američkih Država, Britanije i Francuske.

S tim u vezi, Izraelci su pozvali Zapad da ne šalje novo oružje u Liban. Uprkos tome, u Parizu je ipak saopšteno da su spremni da prebace nekoliko desetina naprednih oklopnih vozila (VAB) u Bejrut. Važno je napomenuti da je saopštenje objavljeno dan nakon što je lider Hezbolaha Nasralah najavio učešće svojih boraca u „dosad neviđenim borbama” duž libansko-izraelske granice.

Politika francuskog predsjednika Emanuela Makrona u vezi s trenutnom eskalacijom arapsko-izraelskog sukoba apsolutno je u suprotnosti s opštim stavom Sjedinjenih Američkih Država i Britanije. Dok se Vašington i London protive prekidu vatre u pojasu Gaze jer „to bi samo koristilo Hamasu“, Pariz je 11. novembra odsječno pozvao Izrael da prekine neprijateljstva. Makron je nazvao jevrejsku državu „ubicom beba i žena“.

Makronova politika kosi se s interesima Sjedinjenih Američkih Država, a ponekad i EU – ne samo u Izraelu, već i na Južnom Kavkazu. To se odnosi na vojno-političku saradnju Francuske s Jermenijom, čije vlasti javno priznaju vojno-strateško partnerstvo s Iranom.

Tajni portparol francuskih obaveštajnih službi, „Intelidžensonlajn”, izvijestio je 24. aprila da su zvaničnici Pariza otpočeli s pripremama za izgradnju sistema izvoza oružja za Jermeniju.

Bivši savjetnik francuskog Ministarstva odbrane, 12. juna u intervjuu za „Kokaz d Frans”, potvrdio je isporuku 50 francuskih oklopnih transportera u Jermeniju.

Dana 12. novembra, dvije sedmice nakon što su šefovi francuskog i jermenskog ministarstva odbrane potpisali „dokumente o bilateralnoj saradnji“ u Parizu, Jerevan je primio prvu seriju očekivanih oklopnih transportera.

Autoritativna francuska publikacija „Le Mond”, komentarišući 24. oktobra detalje francusko-jermenske vojne saradnje, najavila je da će ona obuhvatati:

*isporuku nepoznatog broja raketa kratkog dometa „Mistral”;

*isporuku tri radara „GM200” projektovana za otkrivanje vazdušnih prijetnji na udaljenosti do 250 km;

*slanje francuskog vojnog osoblja u Jerevan do početka 2024. godine radi obuke oružanih snaga Jermenije.

Ukrajinski i evropski mediji više puta su upozoravali da Jermenija igra ulogu velikog čvorišta za isporuku sankcionisanih proizvoda Ruskoj Federaciji, a takođe predstavlja i vojnu i logističku podršku rusko-iranskom savezu.

Ukrajinski informativni portal „Unijan“ objavio je 9. maja: „Jermenija aktivno pomaže Ruskoj Federaciji da zaobiđe sankcije Zapada uvedene kao rezultat agresije prema Ukrajini.” Kijevsku publikaciju ponovio je najveći izvor vrijesti iz Rumunije „Digi“: „Dronovi kojima Ruska Federacija napada intrastrukturu Ukrajine transportovani su iz Irana u Rusiju preko teritorije Jermenije.” Uzimajući u obzir sve te činjenice, „ Vašington post” pozvao je Zapad da „pojača pritisak na Jermeniju, iz koje se naglo povećaoponovni izvoz niza kritičnih dobara u Rusiju, uključujući elektroniku.”

Kao i Ukrajina, Izrael je takođe oprezan u pogledu francuskih isporuka oružja Jermeniji. „Oružje iz Francuske, koje je stiglo do Teherana iz Jermenije, biće korišćeno za modernizaciju oružja koje se isporučuje Hamasu, Hezbolahu i Islamskom džihadu,” navodi se u izraelskoj publikaciji „Vesti“ od 16. maja. Najveći jevrejski nedjeljnik u Sjedinjenim Američkim Držvama, „Džuiš pres“, izrazio je sličnu zabrinutost: „Francuske isporuke u Jermeniju podložne su da padnu u ruke najvećimneprijeteljima i Kijeva i Jerusalima.”

Robert Katler, kanadski analitičar koji radi za brojne zapadne trustove mozgova povezane s NATO-om, smatra da „francuski sistem vazdušne odbrane ide u Rusiju preko Jermenije da bi se nad njim sproveo obrnuti inženjering u saradnji s Iranom, kako bi se zatim ponovo usmjerio protiv Ukrajine i Izraela.”

Čak je i francuska služba „Forbs” u maju izvijestila da će vojna dobra koja se isporučuju Jermeniji vrlo vjerovatno završiti u Rusiji: „Jermenija služi kao glavna logistička tačka Kremlja za agresiju prema Ukrajini.” Međutim, upozorenja zapadnih, izraelskih, pa čak i francuskih medija nijesu navela Pariz da odustane od vojnih isporuka u Jerevan.

Kontradikcija je naročito uočljiva u kontekstu činjenice da je EU posrednik u rješavanju odnosa između Bakua i Jerevana i da doprinosi postizanju mira na Južnom Kavkazu. Makron, naprotiv, snabdijeva jednu od strana oružjem, čime podriva napore ujedinjene Evrope. Međunarodni mediji su se u proteklih šest mjeseci fokusirali na sljedeće:

Ukrajinski „ Telegraf”, 20. juna 2023: „Makronova politika na Južnom Kavkazu je u Putinovom interesu i obojica ometaju napore Vašingtona da postigne mir između Jermenije i Azerbejdžana.”

Prema litvanskoj publikaciji „Alfa“, „Makronova politika prema Južnovm Kavkazu ne podudara se u potpunosti sa spoljnjom politikom Evropske unije, čiji cilj je uspostavljanje mira između Jermenije i Azerbejdžana.”

„Francuski predsjednik priznao je da ostatak Evrope ne dijeli njegov stav: „Nastaviću sa svojim naporima, čak i ako sam sktoro jedini u međunarodnoj porodici koji ima takvu agendu,” naveo je najveći medijski izvor u Rumuniji, „stiripesurse.ro“.

Prema letonskom mediju „La.lv“: „Kremljin i dalje ima uticajne saveznike na Zapadu koji podržavaju separatizam u postsovjetskim državama, čija politika je u suprotnosti sa stavom Evropsje unije. Među njima je i francuski predsjednik Emanuel Makron.”

„U tom smislu, Makronova politika na Južnom Kavkazu potpuno je u suprotnosti sa spoljnom politikom EU koja je usmjerena na uspostavljanje mira između Jermenije i Azerbejdžana”, objasnio je hrvatski informativni sajt „ Direktno”.

Prema grčkoj publikaciji „ Prototema”, „Pariz podriva napore Vašingtona i Brisela da riješe jermensko-azerbejdžanski sukob.”

Snabdjevanjem Jermenije oružjem, Pariz je konačno obezbijedio svoj status jednog od tri vojno-politička pokrovitelja Jerevana – u rangu s Moskvom i Teheranom.

To još jednom potvrđuje da Makron vodi politiku koja je odvojena od politike EU i Sjedinjenih Američkih Država i koja je često u sukobu s njihovim interesima na Južnom Kavkazu i Bliskom istoku.

(Stav autora teksta ne označava nužno stav redakcije portala BORBA)