Finska dobila novog predsjednika

Aleksandar Stub (Alexander Stubb), bivši premijer je postao novi predsjednik Finske, nakon što je u drugom krugu izbora u toj zemlji pobijedio bivšeg šefa diplomatijem Peku Havista (Pekku Haavista) u neizvjesnoj trci između dva iskusna političara, javlja AP.

Najvažniji zadatak novog šefa države će biti upravljanje vanjskom i bezbjednosnom politikom ove nordijske zemlje, sada kada je postala članica NATO saveza.

Sa prebrojanih više od 99% glasova, kandidat desnog centra Stub, iz konzervativne Stranke nacionalne koalicije je dobio 51,6% glasova, dok je nezavisni kandidat Havisto, iz zelene ljevice, dobio 48,4%.

Stub, 55-godišnjak koji je bio premijer tokom 2014. i 2015. godine, a svoju karijeru je započeo kao zakonodavac u Evropskom parlamentu, postaće 13. predsjednik Finske od nezavisnosti ove zemlje od Ruskog carstva, 1917. godine, prenosi Hina.

‘Tvrda linija’ prema Moskvi

Havisto je priznao poraz nakon što je projekcija finskog javnog emitera YLE prognozirala pobjedu za Stuba nakon devet sati po lokalnom vremenu.

Stub i Havisto su bili glavni kandidati u izborima na kojima je više od četiri miliona ljudi sa pravom glasa biralo nasljednika izuzetno popularnog predsjednika Saulija Ninista, koji nije imao pravo na reizbor i čiji šestogodišnji mandat ističe u martu. Nijedan od devet kandidata nije dobio više od pola potrebnih glasova u prvom krugu izbora 28. januara, a Stub i Havisto su dobili svaki oko četvrtine glasova.

Inicijalni podaci su pokazali izlaznost od 70,7%, što je manje od prvog kruga, u kojem je iznosila 75%.

Stub i Havisto su se uglavnom slagali oko ključnih spoljnopolitičkih pitanja, koja se odnose na “tvrdu liniju” prema Moskvi i trenutnom ruskom vodstvu, te potrebi za pomoć Ukrajini sa vojnog i civilnog aspekta.

Za razliku od većine evropskih država, predsjednik Finske drži u rukama izvršnu vlast, te formira vanjsku i bezbjednosnu politiku zajedno sa vladom, pogotovo po pitanju zemalja van Evropske unije, kao što su Sjedinjene Američke Države, Rusija i Kina.

Predsjednik je takođe vrhovni komadant vojske, naročito bitna uloga u trenutnom evropskom bezbjednosnom okruženju, te naelektrisanoj geopolitičkoj situaciji u Finskoj, koje se pridružila NATO savezu u aprilu 2023.