Obećanja zasnovana na populizmu, bez konkretnih planova i rezultata, su izgleda jedino što je ostalo pojedinim političarima u njihovom političkom arsenalu. U nedostatku pisanih planova i strategija, zasnovanih na realnim potrebama i stanju na terenu, premijer Milojko Spajić i predsjednik države Jakov Milatović uporno šire lažni optimizam.
Mjesta optimizmu nema, jer kada se sagleda trenutno sveobuhvatno stanje u crnogorskoj državi, svaka objektivna i iole razumna osoba će shvatiti da dva lidera žele da ubijede građane da stanje u državi nije tako loše, iako sve puca po šavovima, od pravosuđa i bezbjednosnog sektora, pa do ekonomije, zdravstva i obrazovanja. Ne trebamo zaboraviti i to da se mora riješiti i pitanje životne sredine, koja je od strane vlasti zapostavljena kao i sve ostalo u državi.
Milatović poslednja četiri mjeseca tokom sastanaka sa EU zvaničnicima iznosi očekivanja i uvjerenja da će naša država do 2028. postati dio Evropske unije, dok Spajić uporno ponavlja da će program „Evropa sad 2“ biti implementiran.
Pošto EU gubi svoj kredibilitet, a u poslednjih par godina (pogotovo od početka sukoba u Ukrajini) veliki broj odluka donosi isključivo pod diktatom Sjedinjenih Američkih Država, nije neočekivano da Crnu Goru postane članica tokom ove decenije, pa čak iako ne ispuni sve zadatke iz EU agende. Međutim, implementiranje programa „Evropa sad 2“, bez fatalnih konsekvenci po fiskalnu stabilnost Crne Gore je naučna fanstatika.
Crna Gora – „evropski Singapur“
Spajić želi na silu, novim zaduženjima da poveća plate, a ni neke evropskih država, bogatijih i razvijenih od Crne Gore, nemaju taj luksuz da zakonom utvrde minimalac u iznosu od 700 evra.
U nastavku možete vidjeti trenutne minimalne NETO zarade u pojedinim EU državama:
- Bugarska – 370 evra
- Hrvatska – 677 evra
- Rumunija – 418 evra
- Češka Republika 648 evra
- Slovačka – 616 evra
- Mađarska – 468 (nekvalifikovana radna snaga), 558 evra (kvalifikovana radna snaga)
- Letonija- 601 evro
- Litvanija – 709 evra
Ostale neto zarade, kako u EU, tako i državama kandidatima članstvo, možete vidjeti na mapi, s tim da neke od evropskih država nemaju zakonom određenu minimalnu neto zaradu.
Bez razvijene industrije minimalna neto zarada u iznosu od 700 evra se može postići novim zaduženjem ili ukidanjem doprinosa za Fond PIO. Zamsilite da Crna Gora ima veću minimalnu zaradu od jedne Češke ili Hrvatske koja je jedna od najposjećenijih turističkih destinacija na svijetu.
Hrvati će uskoro dolaziti u Crnu Goru da rade kao sezonci?
Ukoliko bi Spajić uspio da istraje u svom naumu i crnogorski građani dočekaju ispunjenje obećanja, Crna Gora bi imala veći minimalac, ne samo od Češke, Slovačke, Bugarske, Rumunije, Mađarske, Letonije, već i od Hrvatske, koja je u prvih devet mjeseci 2023. godine od turizma zaradila čak 12 milijardi i 972 miliona evra.
Poređenja radi, Crna Gora koja teži da postane elitna turistička destinacije od turizma u 2023. godini zaradila je 1.36 milijardi evra.
Inače, nominalni BDP Crne Gore za 2024. godinu je 7,084 milijarde evra, a hrvatski 79,81 milijarde evra.
Ne želimo da ulazimo u sveobuhvatne analize i poređenja stepena razvijenosti i snage crnogorske privrede u odnosu na privrede svih gore navedenih država, od kojih bi Crna Gora prema Spajićevom planu trebalo da ima veću minimalnu zaradu. Međutim, svakom ekonomskom laiku je jasno da Crna Gora bez ozbiljnih kapitalnih projekata, smanjenja broja zaposlenih u državnoj upravi, diversifikacije ekonomije, ne može sebi da priušti podizanje minimalca na 700 evra.
Iako bismo nesporno svi željeli da minimalna zarada bude veća, premijeru Spajiću bi pametnije bilo da transparentno i napismeno podijeli sa javnošću detalje programa, umjesto ponovog tajnog i organizovanog zaduženja države u iznosu koji se mjeri stotinama miliona evra, a samo da bi opet mogao da kaže: „Obećanje ispunjeno, povećali smo minimalnu zaradu.“
Zbog čega se više ne pominje „kripto ekonomija“, novih 10.000 radnih mjesta, milijardu evra vrijedna investicija iz Japana?
Da li premijer stvarno misli da su svi građani zaboravili na ta obećanja?
Prije ispunjenja tih obećanja, premijer prvo treba da se fokusira na goruće probleme. Tebao bi više da se uključi u konsolidovanje redova u svojoj Vladi i kreiranje preduslova da Crna Gora postane privlačna destinacija stranim investitorima.
I na kraju, za državu i crnogorsko društvo, kao i proces pristupanja Evropskoj uniji, trenutno najvažnije je da se zada finalni udarac organizovanom kriminalu i korupciji, jer su ta dva problema direktno uticala na trenutno stanje crnogorske ekonomije.
Znači, kada u potpunosti bude implementiran princip vladavine prava, Crna Gora će postati pravna država, a to je preduslov za izgradnju crnogorske ekonomije na zdravim osnovama.
Takođe, tek kada svi odgovorni za trenutno stanje u crnogorskoj ekonomiji i društvu budu izvedeni pred lice pravde, Crna Gora će prodisati.
Do tad, dva donedavna partijska druga, Milojko Spajić i Jakov Milatović, treba da se suzdrže od populističkih obećanja, jer ako su prave patriote obijica će u okviru svojih ustavnih i zakonskih nadležnosti i ovlašćenja doprinijeti ozdravljenju Crne Gore..