Đurđević Stamenkovski: Srbija i Srpska treba da se usaglase u pitanjima porodice i demografije

Ministar za brigu o porodici i demografiju Srbije Milica Đurđević Stamenkovski rekla je u intervjuu za Srnu da Srbija i Republika Srpska treba da se usaglase po pitanjima porodice i demografije, te dodala da se u narednim godinama planira osnivanje fonda „Djeca nam se rađala“.

Na pitanje koliko je za identitet Srba u Srbiji, Republici Srpskoj i svuda u svijetu važno očuvanje porodice i tradicionalnih vrijednosti, ona je istakla da je u srpskom identitetu porodica veoma važna kategorija, te najavila da krajem godine planira okupljanje svih srpskih povratnika iz inostranstva u Srbiju.

Stamenkovski je navela da mladi u Srbiji treba da znaju šta je Republika Srpska i da tu lekciju imaju i u udžbeniku.

Ona je ukazala da su ovi prostori „grebeni spasa“ za porodične vrijednosti i da to treba da bude dio imidža Srbije.

Govoreći o rezultatima dosadašnje pronatalitetne politike u Srbiji i narednim koracima, Stamenkovski je rekla da će rezultati sadašnjih populacionih mjera biti vidljivi tek za najmanje pet godina, te kao još jednu mjeru najavila da se kreće u dijalog sa privrednicima i velikim kompanijama da usklade rad po mjeri porodice, kao i da je 87 odsto mladih u Srbiji zainteresovano za zasnivanje porodice.

USAGLASITI ODNOS U OBLASTI PORODICE I DEMOGRAFIJE S OBJE STRANE DRINE

Kada je riječ o saradnji Srbije i Republike Srpske u oblasti porodice i demografije i pomoći Srbije, Stamenkovski je napomenula da je Ministarstvo za brigu o porodici i demografiju Srbije izdvojilo 10 miliona dinara /85.550 evra/ za podršku projektima u tri lokalne samouprave u Srpskoj koji se tiču djece i porodice.

– Verujem da će Srpska na pravi način raspodeliti sredstva koja jesu skromna, ali simbolično su predstavljala našu želju da se uključimo u populacionu politiku u samoj Republici Srpskoj – navela je ona.

Prema njenim riječima, u narednim godinama radiće se na ozbiljan način i na osnivanju fonda „Djeca nam se rađala“, koji je predviđen Deklaracijom Svesrpskog sabora, jer je to od strateškog značaja i mora pažljivo da se projektuje.

– Tu nema šale, to su vrlo ozbiljni projekti na kojima želimo temeljno da radimo. Svakako želimo i po preporukama Svesrpskog sabora, a i po našem osećaju da usaglasimo manifestacije, skupove, događaje i odnos prema toj temi sa obe strane Drine – istakla je Stamenkovski.

Ona je podsjetila da je nedavno kod predsjednika Srpske Milorada Dodika pokrenula inicijativu za održavanje manifestacije „Dani porodice“ i u Srpskoj, po ugledu na istu manifestaciju u Srbiji, te dodala da se i lokalna samouprava Višegrada saglasila da iduće godine centralna manifestacija bude održana u tom gradu u Srpskoj zbog ambijenta i niza raznih specifičnosti.

– Naravno, svake godine ćemo birati drugi grad, ali važno je da počnemo. Važno je da usaglašavamo tu tradiciju i da ta praksa postoji sa obe strane Drine. Važno je i da ćemo biti prisutni na terenu Republike Srpske. Ja sam za nekoliko meseci tamo bila dva puta. Jedini sam ministar iz Vlade Srbije u istoriji, kako su mi rekli u lokalnoj samoupravi, koji je obišao opštinu Rogatica – navela je Stamenkovski.

Ona je rekla da su to opštine koje su veoma važne za one koji se bave demografijom, jer, nažalost, tu je vrlo dramatična situacija, ali snaženjem takvih opština može mnogo toga da se promijeni, te dodala da je obećala svaki vid podrške Srbije, koliko zakoni i druge proceduralne mogućnosti dopuštaju.

MLADI TREBA DA ZNAJU ŠTA JE REPUBLIKA SRPSKA

Kada je riječ o ekskurzijama, cilj je da djeca iz Srpske i iz Srbije upoznaju Republiku Srpsku, ukazala je Stamenkovski i ispričala lični primjer kada je svom bratancu iz Šumadije, odakle je i ona, koji je došao da je posjeti u ministarstvu, poklonila knjigu „Istorija Republike Srpske“.

– On ima samo 17 godina. Napisala sam mu u posveti da mi Šumadinci moramo da brinemo o našem narodu ma gde se nalazi, da posebno prigrlimo našu braću sa te strane Drine, koja dolaze i koja su tamo, da oni u nama imaju uporište, da u nama imaju utočište. Kada sam mu pročitala to što sam napisala, on je zaplakao – rekla je ona.

Pojašnjavajući zašto o ovome priča, Stamenkovski je navela da mladi ljudi i generacije koje dolaze treba da znaju šta je Republika Srpska, da moraju da imaju lekciju u udžbeniku o Republici Srpskoj, ali ne samo u udžbeniku, nego da o Srpskoj čuju i u svojoj porodici, medijima, različitim javnim i ustanovama kulture, ali i uopšte u javnom prostoru.

Prema njenim riječima, oni treba da znaju da je Republika Srpska samo formalno nastala u Dejtonu, ali da su njeno rodno mjesto njeni grobovi, njene žrtve, njene humke, svaka porodica koja je sebe utkala i usadila u temelje Republike Srpske.

– Kada to budemo razumeli i kada moj /bratanac/ Nikola bude razumeo emocije Nikole u Trebinju, Nikole u Banjaluci, kao što i Nikola iz Banjaluke treba da prigrli i svog brata u Beogradu ili bilo gde u Srbiji, tada će naše spone biti toliko čvrste da ne postoji bilo koja strana intervencija koja će to moći da razruši i razori – rekla je Stamenkovski.

Ona je istakla da Srbi treba da se drže zajedno i kao politički subjekti, i kao ljudi, i kao narod, kao jedna duhovna cjelina, kao jedinstveni organizam, kao jedna porodica.

KREĆE SE U DIJALOG SA PRIVREDNICIMA I VELIKIM KOMPANIJAMA DA SE USKLADI RAD PO MJERI PORODICE

Kada je riječ o novim pronatalitetnim mjerama, Stamenkovski je napomenula da Ministarstvo za brigu o porodici i demografiju Srbije namjerava da u narednom periodu, osim populacionih mjera i finansijskih podsticaja, s ciljem poboljšanja atmosfere, krene u dijalog sa privrednicima, sa velikim kompanijama koje mogu da poštuju kriterijume, da usklade rad i roditeljstvo, te da budu po mjeri porodice.

– Da se majke ili očevi, žene ili muškarci koji žele da postanu roditelji, ne osećaju nesigurno u tim kompanijama zbog svoje želje da se ostvare kao roditelji, da ne bude doveden u pitanje posao ženama zato što žele da postanu majke ili da prošire svoju porodicu – istakla je ona, navodeći da je privreda važan ambijent za kreiranje cijele atmosfere po mjeri porodice.

KRAJEM GODINE OKUPLjANjE SVIH KOJI SU SE VRATILI IZ INOSTRANSTVA U SRBIJU

Govoreći o važnosti očuvanja porodice i tradicionalnih vrijednosti za identitet srpskog naroda, Stamenkovski je rekla da je u srpskom identitetu porodica veoma važna kategorija, te da se može mnogo učiniti kada je riječ o povratnicima iz inostranstva u Srbiju i Srpsku, jer oni imaju motiv da se vrate ako im se u inostranstvu nameću neke novokomponovane vrijednosti i pogrešni obrasci ponašanja, uz degradiranje prosvjete.

– Susretala sam mnoge takve ljude i krajem godine planiramo okupljanje svih naših povratnika iz inostranstva, dijaspore i rasejanja kako bismo čuli njihove priče, a većina njih zbog toga dolazi ovde zato što veruje da su ovi prostori `grebeni spasa` za porodične vrednosti, dakle, ostrva koja čuvaju taj koncept. Na tome nam zavide i mnogi suverenisti u Evropi govore da je Srbija uzor i nada za sve njih da porodica kao vrednost neće biti ugašena i prevaziđena u celoj Evropi – navela je Stamenkovski.

Na konstataciju da se i neki stranci upravo zbog toga preseljavaju u Srbiju, ona je rekla da je to tačno i da treba da bude dio srpskog imidža, jer Srbija ne može privući nekoga velikim platama i penzijama, socijalnim davanjima, nego tom specifičnošću i odnosom prema porodičnim vrijednostima, onim čega nema nigdje drugdje u Evropi.

Zato se, dodala je Stamenkovski, i radi tako agresivno na tome da se Srbi tih vrijednosti odreknu, ali da ona vjeruje da se to neće desiti, jer srpski karakter pruža garanciju da će Srbi opstati bez obzira na sve izazove sa kojima su se suočavali.

– Mi smo na tom karakteru izgradili državu, i sa jedne i sa druge strane Drine, mi smo na tom karakteru izgradili naše manastire, spomenike kulture, pismo, jezik, pesme, našu etiku, estetiku. Onog časa kada bi taj karakter bio slomljen, ovaj narod bi praktično bio ispisan iz istorije. Ali, mislim da takvi apokaliptični scenariji nisu realni, jer naš narod ipak daje podršku onim političkim strukturama koje vode o tome računa – istakla je Stamenkovski.

Stamenkovski je intervjuu Srni navela da sa u sadašnjoj Vladi Srbije govori o porodičnim, duhovnim vrijednostima, jer to ranije nije bila politička tema, pa se dešava da dolazi i do reakcije onih koju pokušavaju nešto drugo da naprave.

U SRBIJI 87 ODSTO MLADIH ZAINTERESOVANO DA ZASNUJE PORODICU

Kada je riječ o povratnoj informaciji da li su mladi zainteresovani za pronatalitetne mjere, Stamenkovski je napomenula da posljednja istraživanja bilježe da je 87 odsto ispitanika u mlađoj kategoriji u Srbiji zainteresovano da zasnuje porodicu i postane roditelj, što pokazuje da porodične vrijednosti žive u genetskom kodu Srba, ali da dinamika života u 21. vijeku ne ide naruku porodici i roditeljstvo se odlaže.

– Porodične vrednosti se nagrizaju nekim uvezenim idejama koje stižu iz inostranstva i koje su se već duboko zapatile i ukorenile u određenim zapadnim državama. Ali imunitet našeg naroda sa obe strane Drine, to želim posebno da naglasim, upravo je u porodičnim vrednostima. Porodica je ta vrednost koja kod nas nikada nije imala alternativu – ukazala je Stamenkovski.

Stamenkovski je rekla da su Srbi kao narod gubili i živote i slobodu i državu, i ekonomiju, posao, vrlo često sve što čini egzistenciju, ali da su uvijek čuvali ono što čini njihovu esenciju, a to je porodica.

– Mnogo je važno što je srpski narod, pre svega govorim i o rukovodstvu sa obe strane Drine, porodicu sada postavio na prvo mesto. Krenuli smo svi zajedno ka promovisanju i porodičnih vrednosti, ali i sa sveobuhvatnom strategijom demografske otpornosti i obnove – navela je ona.

Kada je riječ o postojećim pronatalitetnim mjerama u Srbiji, Stamenkovski je konstatovala da demografski izazovi zahtijevaju strateško planiranje i da će se pravi rezultati svega toga uočiti tek za najmanje pet godina.

– Naša demografska otpornost se gradi postepenim koracima, `ciglu po ciglu` i mislim da je pre svega važno što je Vlada Srbije u ovom mandatu prepoznala koliko je stanje vrlo složeno i zahteva hitnu reakciju i mere. Zato smo povećali roditeljski dodatak, koji je trenutno najveći na Balkanu – napomenula je ona.

Stamenkovski je navela da je Srbija konkurentna, kada je riječ o izdvajanjima za novorođenčad, najjačim ekonomijama svijeta, da ima velika izdvajanja za podršku roditeljstvu, pa za prvo dijete daje 500.000 dinara /4.277 evra/, 600.000 dinara /5.133 evra/ za drugo, za treće 2.280.000 dinara /19.500 evra/, a za četvrto 3.180.000 dinara /27.206 evra/, što se isplaćuje u ratama, uz dodatak od 135.000 dinara /1.155 evra/ jednokratne podrške za rođenje drugog i trećeg djeteta.

Ona je dodala da i lokalne samouprave izdvajaju sredstva, kao i da se ovih dana aktivno radi i na promociji još jedne populacione mjere koja se zove „Kako stići do krova nad glavom“, gdje je za bračne parove sa djecom do godinu dana namijenjeno 20.000 evra pomoći za kupovinu prve nekretnine, stana ili izgradnju kuće na teritoriji Srbije.

Stamenkovski je istakla da je prirodni priraštaj, odnosno fertilitet u zemljama koje su odstupile od tradicionalnih vrijednosti, kao što su Francuska i Njemačka, na nižem nivou nego u Srbiji i Srpskoj, te da to govori da nije sve u novcu i ekonomskom standardu, već da su upravo tradicionalne vrijednosti i način života ono što je presudno.