Diskriminacija srpskog jezika i kulture u Crnoj Gori: Institucionalizacija crnogorskog jezika u bibliotekama nastavlja se i nakon promjene vlasti
Diskriminacija srpskog naroda u Crnoj Gori ne prestaje – tzv. cronogorski jezik i crnogorska ćirilica institucionalizovani su na svakom koraku, uključujući i sve biblioteke u ovoj državi!
Problem imenovanja jezika u katalogizaciji bibliotečke građe nastavljen je i posle pada bivšeg DPS režima, s obzirom na to da najznačajnije kulturne stvaraoce, po uputstvima Nacionalne biblioteke Crne Gore „Đurađ Crnojević“ sa sjedištem na Cetinju, bibliotekari širom države u bibliotečkoj CONOR bazi, nasuprot jasnog izjašnjavanja da pišu srpskim jezikom, upisuju pod odrednicom „crnogorski jezik i crnogorska ćirilica“. Da paradoks bude veći u „Državnoj biblioteci“ tvrde da kada se jedan autor unese pod tom odrednicom – ostaje „za sva vremena i više se ne može ispraviti“, ali da postupaju „po međunarodnom kodu“?!
– Diskriminacija srpskog naroda i, svima očigledne kulturološke istine o Crnoj Gori vrlo eksplicitno su postale smjernice državne politike, naročito nakon neregularnog referenduma iz 2006. U tom duhu, nažalost, čini se da je jedini smisao djelovanja i postojanja nove Crne Gore težnja ka uspostavljanju diskontinuiteta sa sopstvenom tradicijom i artikulacija progona prema onima koji to ne prihvataju, a to su u prvom redu, a mnogo godina i jedino, bili njeni građani srpske nacionalnosti – kaže za „Novosti“ prof. dr Jelica Stojanović, predsjednik Matice srpske – Društvo članova u Crnoj Gori.
Ukazujući da se primjeri institucionalnog diskriminisanja srpskog naroda u ovoj državi i dalje gotovo svakodnevno javljaju, naša sagovornica navodi da kulturna ustanova na čijem je čelu posebno ukazuje na problem jezika u katalogizaciji bibliotečke građe.
– Predstavnici Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori su se obratili Centralnoj biblioteci „Đurađ Crnojević“ na Cetinju i zatražili informacije o načinu i uslovima učlanjenja u bibliotečko-informacioni sistem COBISS Crna Gora, na šta smo dobili odgovor da učlanjenje mora biti na crnogorskom jeziku. Pored navedenog, u saradnji sa kolegama iz pljevaljske biblioteke „Stevan Samardžić“ otkriveno je da i normativna baza (CONOR), takođe, mora da bude na „crnogorskom jeziku“, odnosno da sve što ide preko Centralne biblioteke u Crnoj Gori po automatizmu biva u CONOR bazi prepoznato kao „crnogorski jezik i crnogorska ćirilica“. Ove navode potvrdili su i iz biblioteke „Đurađ Crnojević“. Istovremeno, rečeno nam je da bibliotekar ima pravo da unese ime za jezik po sopstvenom izboru, ali da će sve što ide preko Centralne biblioteke, a to su sve biblioteke u Crnoj Gori, po automatizmu u CONOR bazi biti prepoznato kao „crnogorski jezik“ i „crnogorska ćirilica“. Važno je reći da ovaj automatizam kao pisce crnogorskog jezika i crnogorske ćirilice prepoznaje autore poput Petra I i Petra II Petrovića Njegoša, kralja Nikole ili neke od savremenih srpskih književnika u Crnoj Gori. Takvim potezom ugrožena su intelektualna prava autora i diskriminisano je celokupno srpsko jezičko i kulturno nasleđe u Crnoj Gori – upozorava Stojanovićeva.
Kako objašnjava naša sagovornica, u Centralnoj biblioteci se pravdaju da je „to nemoguće promjeniti“, pozivajući se na „dobijeni međunarodni kod“. Inače, taj „automatizam“, otkriva Stojanovićeva, uspostavljen je tek krajem 2022. godine.
– Objašnjenja nisu adekvatna, posebno zbog činjenice jer se kose i sa Ustavom Crne Gore i članom 13, gde je ostavljena mogućnost izbora jezika – kategorična je dr Jelica Stojanović. – Na osnovi Zakona o upravnom postupku angažovali smo pravnog zastupnika i obratili smo se Nacionalnoj biblioteci „Đurađ Crnojević“ sa zahtjevom za izmenu podataka u CONOR.CG bazi za četiri člana Društva. Tek nakon tog zahtjeva su odgovorili da su „zapisi u CONOR.CG bazi korigovani“ i da su njihovi članovi upisani da pišu srpskim jezikom i ćirilicom.
Nastavili ono što je DPS započeo
– Na ovaj način objelodanjena je još jedna diskriminatorna intencija prema srpskom narodu i govornicima srpskog jezika u Crnoj Gori, ali ono što posebno brine jeste činjenica da je ta težnja nastavljena i nakon smjene antisrpskog režima DPS-a. I dalje ostaje pitanje da li je država Crna Gora spremna da njenim građanima srpske nacionalosti, dakle, onima koji žive i stvaraju u njoj, omogući ista prava kao i svima ostalima, ili je praksa bivše vlasti i dalje ostala kao mjerodavna – pita se Stojanovićeva.
(Novosti)