Delegacija Skupštine u posmatračkoj misiji PS OEBS-a u Uzbekistanu
Delegacija Skupštine Crne Gore pri Parlamentarnoj skupštini Organizacije za evropsku bezbjednost i saradnju koju su činili šefica Delegacije Jelena Nedović i član Amer Smailović, bila je dio posmatračke misije PS OEBS-a, povodom parlamentarnih izbora u Uzbekistanu, održanih 27. oktobra.
U preliminarnoj izjavi, objavljenoj danas, međunarodni posmatrači istakli su da je uprkos sprovedenim reformama, političko okruženje ostalo ograničeno, te da su osnovne slobode ostale nesrazmjerno limitirane kako zakonski, tako i u praksi.
„Izbori su održani u skladu sa novim mješovitim izbornim sistemom, što odražava značajne ustavne izmjene i revidirani izborni zakon kao dio kontinuiranih reformi u Uzbekistanu“, izjavio je Azaj Gulijev, specijalni koordinator kratkoročnih posmatrača OEBS-a. Takođe, istakao je da iako reforme predstavljaju napredak u unapređenju odredbi o ljudskim pravima, značajni izazovi ostaju u dijelu ostvarivanja osnovnih sloboda, posebno prava na udruživanje, mirno okupljanje i slobodu izražavanja.
Iako su zakoni o izborima u određenoj mjeri unaprijeđeni i izbori tehnički dobro pripremljeni, izazovi i dalje postoje u domenu ispunjavanja međunarodnih standarda, u oblastima kao što su registracija političkih partija, pravo na kandidaturu, transparentnost finansiranja kampanja, građansko posmatranje i objavljivanje rezultata sa biračkih mjesta.
U izjavi međunarodnih posmatrača navedeno je da su pravilnici o finansiranju kampanja nedovoljno jasni, te da ne olakšavaju transparentnost, ne obezbjeđujući efektivan nadzor i javnu kontrolu. Finansiranje kampanja dodjeljuje se iz državnog budžeta i to isključivo registrovanim političkim partijama sa odobrenim spiskom kandidata.
Registrovane političke partije imale su mogućnost da slobodno vode kampanje u zakonski uslovljenim ravnotežnim uslovima, ali su njihove kampanje bile suptilne i bez pravih izazova politikama vladajuće partije ili jedni drugima.
„U kontekstu gdje pet registrovanih partija dijeli zajedničku podršku vladinim politikama, biračima nisu predstavljene prave alternative. To dodatno ukazuje na potrebu da se podstakne dinamičnije i konkurentnije političko okruženje koje će zaista predstavljati glasove građana“ istakao je Sargis Khandanyan, šef delegacije PS OEBS-a ali i dodao da povećana kvota za žene među parlamentarnim kandidatima predstavlja značajan korak naprijed.
Međunarodnu posmatračku misiju činilo je blizu 60 posmatrača Parlamentarne skupštine OEBS-a iz 25 zemalja, kao i ODIHR-ov tim za posmatranje izbora u čijem sastavu je bilo 14 ekspertskih timova sa sjedištem u Taškentu, 26 dugoročnih posmatrača raspoređenih širom zemlje, kao i 300 kratkoročnih posmatrača.