Danas izvještaj Evropske komisije o Srbiji: Naravno o sankcijama Rusiji i priznanju lažne države

Izvještaj Evropske komisije o Srbiji danas će biti predstavljen u Briselu u okviru Paketa proširenja, a šef Delegacije Evropske unije u Srbiji Emanuel Žiofre uručiće ga zatim u Beogradu predsjedniku Vlade Srbije Milošu Vučeviću.

EK je u nacrtu izvještaja o Srbiji za 2024. godinu, u koji je Tanjug imao uvid, navela da je Klaster 3, koji se odnosi na konkurentnost i inkluzivni rast, tehnički spreman za otvaranje i istakla da će ukupni tempo pregovora nastaviti da zavisi od reformi vladavine prava i normalizacije odnosa Beograda i Prištine.

„Preporuke Komisije iz prethodnih godina da je Srbija ispunila početna mjerila za Klaster 3 (konkuretnost i inkluzivni rast) i da je ovaj klaster tehnički spreman za otvaranje, ostaju važeće“, navodi se u nacrtu izvještaja, u kojem se analizira napredak prema članstvu u EU postignut u Klasteru 1, koji se odnosi na osnove u procesu pristupanja, napredak u dobrosusjedskim odnosima i regionalnoj saradnji, normalizaciji odnosa Beograda i Prištine i sposobnosti preuzimanja obaveza iz članstva u EU.

Ovogodišnji nacrt izvještaja ima oko 100 strana, a u dijelu koji se odnosi na dijalog Beograda i Prištine navodi se da se od obije strane očekuje da sprovode obaveze iz Sporazuma o putu ka normalizaciji odnosa, što, kako se napominje, uključuje osnivanje Zajednice srpskih opština.

Komisija navodi da se od Prištine očekuje da započne proces koji vodi ka uspostavljanju ZSO na osnovu evropskog predloga predstavljenog stranama 21. oktobra 2023, a da se od Beograda očekuje da „paralelno počne da ispunjava obaveze iz sporazuma pokretanjem priznavanja kosovskih* dokumenata, simbola i institucija“.

U izvještaju se, takođe, dodaje da je „sporazum važeći i pravno obavezujući za strane i sve formalnosti, uključujući u vezi sa njegovim usvajanjem ili ‘formalizacijom’, ne bi trebalo da stoje na putu napretka u njegovoj primeni“. Ističe se da strane imaju obavezu da u potpunosti implementiraju sve prethodne sporazume iz dijaloga, kao i da će konstruktivnost strana biti procijenjena „isključivo na osnovu njihovog učinka u implementaciji“.

U dokumentu se ističe da normalizacija odnosa ostaje suštinski uslov na evropskom putu obije strane i da u nedostatku napretka rizikuju da izgube važne prilike.

Dodaje se i da EU očekuje od Srbije da u potpunosti sarađuje i preduzme „sve neophodne mjere da uhapsi i brzo privede pravdi počinioce napada na sjeveru KiM 2023. godine“.

U izvještaju se primjećuje da se od početka sukoba u Ukrajini Srbija uskladila sa nekim stavovima EU na međunarodnim forumima, uključujući i Generalnu skupštinu UN i da je nastavila da sarađuje sa EU po pitanju zaobilaženja sankcija i pružanja finansijske i humanitarne podrške Ukrajini.

Kako se navodi, Srbija se i dalje nije uskladila sa bilo kakvim restriktivnim mjerama protiv Rusije niti sa većinom izjava visokog predstavnika EU o tom pitanju, održala je odnose na visokom nivou sa Rusijom i intenzivirala odnose sa Kinom, što prema ocjeni EK, postavlja pitanja o strateškom pravcu Srbije.

Navodi se i da je potrebno da Srbija unaprijedi tempo u procesuiranju ratnih zločina, uz ocjenu da je nastavila da izbjegava podizanje optužnica protiv visokorangiranih osumnjičenih osoba, kao i da treba da riješi više od 1.700 predistražnih slučajeva.

Kada je riječ o Klasteru 1, analizira se demokratija u Srbiji i ocjenjuje da sprovođenje izbora zahtijeva „opipljivo poboljšanje i dalju reformu“, kao i da je od vitalnog značaja da sve preostale preporuke OEBS/ODIHR-a i tijela Savjeta Evrope budu u potpunosti sprovedene i mnogo prije bilo kakvih novih izbora.

U izvještaju se navodi da Srbija i dalje proglašava članstvo u EU kao svoj strateški cilj, ali da vlasti tek treba da obezbijede proaktivniju i objektivniju komunikaciju o EU i procesu pristupanja Srbije Uniji i da se, kako je navedeno, „suprotstave dezinformacijama u nacionalnim medijima“.

U izvještaju za period od 15. juna 2023. do 1. septembra 2024, koristi se skala od pet ocjena za opšte stanje, a za opis napretka skala od šest kategorija.

Nazadovanje nije zabilježeno ni u jednoj oblasti, pri čemu je analizirano svih šest klastera.

Paket proširenja EU, zajedno sa izvještajima za deset partnera među kojima je i Srbija, predstaviće danas u Briselu visoki predstavnik EU za spoljne poslove i bezbjednost Žozep Borelj i evropski komesar za proširenje i susedstvo Oliver Varhelji.

(RT)