Crna Gora u evropskom vrhu po broju zatvorenika

Prema godišnjem izvještaju Savjeta Evrope o zatvorskoj populaciji, konstatovano je da se Crna Gora nalazi u evropskom vrhu po broju zatvorenika. Sa druge strane, naglašeno je da se naša država ne suočava sa problemom prenatrpanosti u zatvorima.

Prema Godišnjoj statistici zatvorskih kazni Savjeta Evrope (SPACE I) za 2023. godinu konstatovano je da prenatrpanost zatvora i dalje predstavlja veliki problem u značajnom broju evropskih zatvorskih uprava.

U zemljama sa preko 500.000 stanovnika, dvanaest zatvorskih uprava prijavilo je da ima više zatvorenika nego slobodnih mjesta u januaru 2023.

Stopa zatvorenika u Crnoj Gori znatno je visočija od evropskog prosjeka, i ona iznosi 168 osuđenika na 100.000 stanovnika. Imajući u vidu da je prosjek u Evropi 124, to ukazuje na visoku stopu zatvaranja u poređenju sa drugim zemljama u Evropi.

U izvještaju se navodi da su zemlje sa najvećom stopom zatvaranja Turska (408 zatvorenika na 100.000 stanovnika), Gruzija (256), Azerbejdžan (244), Moldavija (242), Mađarska (211), Poljska (194), Slovačka (183), Albanija (179), Češka (176), Litvanija (174) i Letonija (172).

Nakon Crne Gore koja se našla na 168 mjestu, slijede Srbija (162), Estonija (151) i Sjeverna Makedonija (142).

Sa druge strane, naglašeno je da se naša država ne suočava sa problemom prenatrpanosti u zatvorima, iako je broj zatvorenika na 100 raspoloživih mjesta u Evropi porastao za 2 odsto od januara 2022. do januara 2023. godine (sa 91,7 na 93,5 zatvorenika).

„Šesnaest zatvorskih uprava doživjelo je značajan porast u stopama zatvorske populacije od januara 2022. do januara 2023: Republika Moldavija (+52%), Sjeverna Makedonija (+26%), Kipar (+25%), Turska (+15%), Azerbejdžan (+13%), Irska (+12%), Crna Gora (+11%), Armenija (+11%), Hrvatska (+10%), Mađarska (+8.7%), Sjeverna Irska (UK) (+8.3%), Gruzija (+8.2%), Bugarska (+8.1%), Austrija (+6.8%), Italija (+5.7%) i Švedska (+5.1%), u zemljama sa preko 500,000 stanovnika. Stope zatvaranja su značajno pale samo na Malti (-22%), u Litvaniji (-8.9%), Estoniji (-8.8%) i Grčkoj (-5.2%), dok su ostale stabilne u 23 zatvorske uprave“, navodi se u izvještaju.

Sa druge strane, sedam zatvorskih uprava prijavilo je gustinu zatvora od više od 105 zatvorenika na 100 raspoloživih mjesta, što ukazuje na veliku pretrpanost.

Kipar (166 zatvorenika na 100 mjesta), Rumunija (120), Francuska (119), Belgija (115), Mađarska (112), Italija (109) i Slovenija (107). Pet zatvorskih uprava prijavilo je veoma visoku gustinu zatvora: Grčka (103), Švedska (102), Sjeverna Makedonija (101), Hrvatska (101) i Turska (100).

„Druge uprave su prijavile gustinu zatvora ispod 100, ali su bile na ivici prenatrpanosti“, istakli su izvještaju.

Dodaju da nasilna krivična djela i krivična djela u vezi sa drogom predstavljaju više od polovine glavnih zločina za koje evropski zatvorenici služe zatvorske kazne.

„Najčešća krivična djela su krivična djela narkotika (19% osuđene populacije), zatim slijede ubistvo i ubistvo u pokušaju (13%), krađa (12%), seksualna djela (8,9%), razbojništvo (7,7%) i napad i zlostavljanje (6,7%)“, piše u pomenutom izvještaju.

Posljednjeg dana 2023. godine, u prosjeku, skoro jedna trećina zatvorenika u evropskim zatvorima bila je u istražnom zatvoru.

Zatvorske uprave sa najvećim udjelom pritvorenika bile su Albanija (55%), Jermenija (53%), Luksemburg (49%), Švajcarska (46%), Holandija (45%), Crna Gora (42%) i Sjeverna Irska (UK) (41%).

Najmanji udio pritvorenika imale su Češka (7,5%), Litvanija (11%), Poljska (11%), Rumunija (12%) i Sjeverna Makedonija (12%).