Bogatim programom obilježeno 600 godina od potpisivanja paštrovsko-mletačkog sporazuma

On apr 9, 2023

Višednevni bogat program obilježavanja 600 godina od potpisivanja paštrovsko-mletačkog sporazuma (4. april 1423 – 4. april 2023), kojim su Paštrovići u istorijski nemirnom periodu (15. vijek) dobrovoljno postali dio Republike Svetog Marka (Venecije), gdje su ostali do njenog pada 1797. godine, završen je sinoć.

Lokalna paštrovska zajednica, okupljena oko nekoliko organizacija i udruženja, smatrala je obavezom kako prema svojim precima, tako i prema budućim pokoljenjima, da obilježi ovaj istorijski događaj, značajan ne samo za domaći kontekst. Stoga su, ujedinjenim snagama, prigodan program osmislili Društvo za kulturni razvoj „Bauo“ (Petrovac na Moru), Udruženje Paštrovića (Petrovac na Moru), udruženje ZaDruga (Buljarica), Paštrovsko istorijsko društvo (Buljarica), Paštrovski almanah (Budva), Udruženje Paštrovića i prijatelja Paštrovića „Drobni pijesak“ u Beogradu i Fondacija „Bankada“ iz Svetog Stefana (u osnivanju).

Program je bio koncipiran tako da traje tokom cijele sedmice za nama kroz tri ključna segmenta:

1) PREDSTAVLJANJE MONOGRAFIJE
U ponedjeljak, 3. aprila, u Svečanoj sali Filozofskog fakulteta Univerziteta Crne Gore u Nikšiću predstavljana je monografija dr Mirjane Blagojević „Pod okriljem Svetog Nikole i Svetog Vlaha: pomorsko pravo u Kotoru i Dubrovniku po odredbama njihovih statuta“ (Beograd: HERAedu; Petrovac na Moru: Društvo za kulturni razvoj „Bauo“, 2020). Tom prilikom su o knjizi govorili prof. dr Marijan Premović, prodekan Fakulteta, mr Dušan Medin, jedan od urednika monografije i predstavnik izdavača, kao i autorka, dr Mirjana Blagojević.

2) NAUČNI SIMPOZIJUM
Od utorka do četvrtka (4-6. april) u Spomen-domu „Reževići“ i hotelu „Palas“ u Petrovcu na Moru održan je trodnevni Međunarodni naučni simpozijum „Paštrovići & Venecija“ s učešćem preko 30 akademika, profesora, istraživača i kulturnih radnika iz Italije, Slovenije, Hrvatske, Srbije i Crne Gore, koji su izložili svoje naučne referate na simpozijumu, te učestvovali u okruglom stolu „Paštrovići i Mlečani: šest vjekova kasnije (1423-2023)“.

Prvog dana simpozijuma (4. april), u programu svečanog otvaranja, prisutnima su se obratili i: mr Dušan Medin, izvršni direktor Društva za kulturni razvoj „Bauo“ i predsjednik Organizacionog odbora, prof. dr Žika Bujuklić, predsjednik Programskog odbora, doc. dr Predrag Zenović, predsjednik Savjeta za kulturu Opštine Budva (koji je i otvorio simpozijum), zatim Dejan Vuković, v. d. generalnog direktora Direktorata za ekonomsku i kulturnu diplomatiju Ministarstva vanjskih poslova Crne Gore.

NJ. E. ambasadorka Republike Italije u Crnoj Gori, gospođa Andreina Marsella, kao i NJ. E. ambasador Republike Austrije u Crnoj Gori, gospodin dr Karl Michael Müller. Konferansije programa bila je mr Milica Stanić Radonjić, a u muzičkom dijelu programa nastupio je Pavle Stanjević, gitara (klasa prof. Filipa Miladinovića, JU Škola za osnovno muzičko obrazovanje Budva).

Predstavnici Ministarstva kulture i medija Crne Gore nijesu bili u prilici da lično dođu i obrate se, ali su uputili želje organizatoru i u česnicima za srećan i uspješan rad simpozijuma.

Slijedi popis učesnika i njihovih tema na simpozijumu:
– Simo Armenko – Uzroci i posledice ugovora između Mletačke republike i Paštrovića 1423. godine
– Prof. dr Ema Miljković, Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu, Republika Srbija – Paštrovići između Mletačke republike i Osmanskog carstva
– Prof. dr Ilija Lalošević, Arhitektonski fakultet Univerziteta Crne Gore, Podgorica, Crna Gora – Prihvatanje mletačke vlasti u Boki Kotorskoj
– Ambra Deklich, Trst, Republika Italija – O knjizi Dragutina-Carla Deklicha „Budva e Pastrovichi nel periodo della dominazione Veneta“ iz 1981. godine
– Doc. dr Predrag Zenović, Humanističke studije Univerziteta Donja Gorica, Podgorica, Crna Gora – Paštrovići i Venecija u hronotopu mediteranskog ranog novog vijeka
– Dr Savo Marković, Bar, Crna Gora – „Upravljaju zajednički, gotovo kao što čine Švajcarci“. Uspostava mletačke vlasti u Paštrovićima 1423. godine: temelj višestoljetne uključenosti u Stato da Màr, usmjerenosti prema Veneciji i susjednim krajevima Italije
– Prof. dr Zlata Bojović, akademik, Srpska akademija nauka i umetnosti, Beograd, Republika Srbija – Budva i Paštrovići u mletačkim izveštajima
– Dr Katarina Mitrović, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu, Republika Srbija – Mletačka crkvena politika u Zeti i Severnoj Albaniji: odnos prema pravoslavnoj crkvi
– Mr Vuk Uskoković, Evropski univerzitetski institut, Firenca, Republika Italija – Komunitad u doba epidemije: Paštrovići u borbi s kugom 1732. godine
– Prof. dr Žika Bujuklić, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu – Uređenje pravnih odnosa između Mletačke republike i lokalnih samouprava u Zetskom primorju
– Dr Mirjana Blagojević, Beograd, Republika Srbija – Ugovor Paštrovića i Mletaka – autonomija kroz vekove branjena
– Ljiljana Zenović Krapović, Budva, Crna Gora – Mletački predstavnici u pregovorima o Paštrovićima 1423–1435. godine
– Prof. Dr. Egidio Ivetic, Dipartimento di Scienze storiche, geografiche e dell’antichità, Università degli Studi di Padova, Repubblica Italiana – Venecia e l’Adriatico orientale (1400–1797)
– Prof. dr Siniša Jelušić, vanredni član, Crnogorska akademija nauka i umjetnosti, Podgorica, Crna Gora – Interkulturalnost i individuacija: don Krsto Ivanović
– Dr Marija Kocić, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu, Republika Srbija – Položaj paštrovske komune poslednjih decenija mletačke vladavine
– Prim. dr Srđa Zlopaša, Psihoanalitičko društvo Srbije, Beograd, Republika Srbija – Etnopsihološka razmatranja u kontekstu odnosa Paštrovica i Mletačke republike
– Prof. dr Viktor Savić, Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu, Institut za srpski jezik SANU, Beograd, Republika Srbija – O Paštrovskom zakoniku
– Prof. dr Jelica Stojanović, Filološki fakultet Univerziteta Crne Gore, Nikšić, Crna Gora – O Mlečićima i Mlečanima u paštrovskim ispravama
– Prof. dr Miodrag Jovanović, Filološki fakultet Univerziteta Crne Gore, Nikšić, Crna Gora – Jezički tragovi mletačke vlasti u oblasti od Kufina do Babina vira
– Snežana Pejović, Istorijski arhiv Kotor, Državni arhiv Crne Gore, Kotor, Crna Gora – Zašto je važno istraživati arhivsku građu na primjeru Paštrovića iz vremena mletačke uprave
– Mr Lucija Đurašković, JU Muzeji i galerije Budve, Crna Gora – Praskvička ikona Bogorodica Strasna u svijetlu italokritskih stilskih karakteristika
– Doc. dr Olga Vojičić Komatina, Filološki fakultet Univerziteta Crne Gore, Nikšić, Crna Gora – Paštrovski i venecijanski kulturni model u pripovjetkama Stefana Mitrova Ljubiše
– Dr Ana M. Zečević, Muzička škola „Josip Slavenski“, Beograd, Republika Srbija – Mletačka republika u operama Mihovila Logara i Petra Konjovića – preplitanje
i suprotstavljanje dramskih i muzičkih motiva
– Doc. dr Zrinka Mileusnić, Fakulteta za humanistične študije Univerze na Primorskem, Koper, Republika Slovenija – Materijalna kultura kao zrcalo međukulturnosti 16. vijeka
– Mr Mladen Zagarčanin, JP Kulturni centar Bar, Crna Gora – Serenissima – svjetlost i mrak jedne imperije: arheološke činjenice i njene nepoznanice
– Prof. dr Mirko Kovačević, Beograd, Republika Srbija, i Gordana Ražnatović, Restart Ing. d. o. o., Budva, Crna Gora – Arhitektonsko nasleđe Starog grada Budve s osvrtom na mletački period
– Prof. Miodrag Lekić, poslanik, Podgorica, Crna Gora – Trajne vrijednosti nasleđa Venecije na našem prostoru
– Prof. dr Dragana Radojičić, Etnografski institut SANU, Beograd, Republika Srbija – Prćija zlatom vezena svilom opšivana: odevanje od Novoga do Spiča u 18. veku
– Tatjana Rajković, JU Narodni muzej Crne Gore, Cetinje, Crna Gora – Narodna nošnja u Paštrovićima od XV do početka XIX vijeka
– Doc. dr Miško Rađenović, Fakultet za biznis i turizam Univerziteta Adriatik, Budva, i mr Dušan Medin, Fakultet za kulturu i turizam Univerziteta Donja Gorica, Podgorica, Crne Gora – Očuvanje, prezentacija i valori-zacija nasljeđa Mletačke republike u Paštrovićima

Osim što je otvoren za svu zainteresovanu javnost i medije, simpozijum je bilo moguće pratiti u realnom vremenu i putem online platforme (Zoom), a saopštenja će biti objavljena na Youtube kanalu Društva za kulturni razvoj „Bauo“.

Programski odbor simpozijuma činili su: prof. dr Žika Bujuklić (predsjednik), prof. Branislav Mitrović, akademik, prof. dr Ilija Lalošević, prof. dr Marijan Premović, doc. dr Zrinka Mileusnić, dr Mila Medigović Stefanović, dr Katarina Mitrović, dr Mirjana Blagojević, doc. dr Predrag Zenović i mr Dušan Medin, a Organizacioni odbor: mr Dušan Medin (predsjednik), prof. dr Pavle R. Anđus, doc. dr Miško Rađenović, mr Milica Stanić Radonjić, Stevo Davidović, Đorđe V. Gregović, Blažo Kažanegra, Nemanja Kuljača, Jasenka Lalović i Mila Medin.

3) RADIONICA ZA DJECU
U subotu, 8. aprila, u hotelu „Palas“ u Petrovcu na Moru, književnik Đorđe V. Gregović vodio je radionicu posvećenoj lokalnoj prošlosti i nasljeđu – „Paštrovaonica“ za učenike osnovnih škola, na kojoj je djeci bliže predstavio ključna pitanja vezano za paštrovsko-mletačke relacije kroz vjekove. U planu je da se nastavi organizacija sličnih radionica u budućnosti, u saradnji sa petrovačkom Osnovnom školom „Mirko Srzentić“.

Tokom pripreme obilježavanja ove obljetnice, podrška nije izostala ni od Opštine Budva, Turističke organizacije Opštine Budva, JU Muzeji i galerije Budve, Hotelske grupe Budvanska rivijera, Sveti Stefan Hotela, hotela „Splendid“, budvanskog restorana „Jadran“ vlasnika Krsta Niklanovića i drugih ljudi dobre volje. Filozofski fakultet Univerziteta Crne Gore u Nikšiću omogućio je da se jedna od aktivnosti održi u njihovoj Svečanoj sali. Organizatori, na ovom mjestu, javno svima upućuju riječi zahvalnosti svima.