Atentat u Marseju: Godišnjica ubistva Aleksandra Karađorđevića

Danas se navršavaju 84 godine od smrti kralja Jugoslavije Aleksandra Prvog Karađorđevića koji je ubijen u Marseju 9. oktobra 1934. godine, u atentatu prilikom državne posete Francuskoj u koju je otputovao da bi učvrstio odbrambeni savez protiv nacističke Nemačke

Kralj Aleksandar bio je drugi sin Petra Prvog Karađorđevića i kneginje Zorke, kćerke crnogorskog kralja Nikole Petrovića, a prestolonaslednik je postao nakon što se njegov stariji brat Đorđe Karađorđević odrekao prestola 1909. godine.

Atentator je bio pripadnik VMRO (Unutrašnja makedonska revolucionarna organizacija) Vlado Černozemski, a zajedno sa njim tada je ubijen i francuski ministar spoljnih poslova Luj Bartu, koji se vozio sa njime u automobilu.

Kralj Aleksandar je u Marsej otputovao razaračem Jugoslovenske kraljevske mornarice „Dubrovnik“, a u toj francuskoj luci mu je priređen veličanstven doček, o čemu svjedoče i sačuvani filmski materijal iz tog vremena.

Zvaničan doček po protokolu bio je predviđen u Parizu, gde je trebalo da ga dočeka predsjednik Republike, a u Marseju su ga dočekali ministar Bartu i general Žozef Žorž, član Visokog ratnog saveta.

Kada su kola kralja Aleksandra stigla na trg ispred marsejske palate Berze, oko 16.20 časova atentator je iskočio iz gomile sa buketom cvijeća i na francuskom jeziku viknuo „Živeo kralj!“, a zatim prišao automobilu, odbacio cvijeće i ispalio u kralja više hitaca iz revolvera.

Kralj Aleksandar preminuo je, ne dolazeći svinesti nekoliko minuta posle 17.00 časova, a preminuo je i ministar Luj Bartu, koji je u atentatu bio pogođen u nadlakticu.

Atentator je ranjen i prebačen u kancelariju marsejske službe bezbjednosti, gdje je umro.

Kovčeg sa tijelom ubijenog kralja Aleksandra prebačen je brodom „Dubrovnik“ do Splita, odakle je specijalnim vozom transportovan preko Zagreba, u Beograd, a sahranjen je 18. oktobra na Oplencu.

Mnogi istoričari smatraju da su iza atentata stajale tajne službe zemalja koje su težile reviziji Versajskog poretka – Italija, Njemačka i Mađarska, dok su izvršioci bili članovi ustaške organizacije, koju je predvodio Ante Pavelić i članovi probugarske struje VMRO.