Zabrinjavajući pad nataliteta: Bijela kuga u 15 crnogorskih opština

Andrijevica, Bijelo Polje, Berane, Cetinje, Danilovgrad, Gusinje, Herceg Novi, Kolašin, Mojkovac, Nikšić, Petnjica, Pljevlja, Plužine, Šavnik i Žabljak su petnaest gradova u Crnoj Gori, gdje je u prvoj polovini ove godine zabilježen negativan prirodni priraštaj, odnosno, veći broj umrlih od broja rođenih, piše Dan.

Najgora situacija je u Pljevljima, gdje je broj umrlih za 110 veći od broja rođenih. Generalno, prirodni priraštaj na nivou države je bio pozitivan, a samo u jednom mjesecu, i to martu, bio je negativan i iznosio je 23.

Predsjednik Opštine Bijelo Polje Petar Smolović kaže da iako je bijela kuga prisutna, u tom gra du se godišnje rodi oko 500 beba i to je podatak koji poslednjih godina ohrabruje.
Međutim, kako navodi, njima pored visoke stope smrtnosti veliki problem predstavljaju i migracije, koje su karakteristične za čitav sjeverni region, a ne samo za Bijelo Polje.

– Kada su u pitanju mjere, veoma je važno da ljudi znaju da su nadležnosti lokalnih samouprava u tom pogledu ograničene, ali ono što smo u prethodnom periodu uradili jesu mjere i podrška su građanima kako bismo u određenoj mjeri podijelili teret i preuzeli dio obaveza za koje roditelji moraju svakako da izdvoje novac. Najprije bih istakao da smo sugrađanima obezbijedili novčane naknade za novorođenčad, koje su ove godine uvećane na 150 eura za svaku bebu koja se rodi u Bijelom Polju. Takođe, od ove godine roditeljima pomažemo kroz besplatne udžbenike do 4. razreda osnovne škole, do sada su besplatne udžbenike dobijali samo prvaci – rekao je Smolović za Dan.

Kako je dodao, mlade bračne parove su oslobodili taksi za vjenčanja tokom radnog vremena Opštine, a smanjeni su i troškovi odlaska matičara na teren.

– Jedna od mjera kojom želimo da pomognemo mlade bračne parove, prije svega na selu, odnosi se na one koji odluče da ostanu na selu i kojima obezbjeđujemo preko Sekretarijata za preduzetništvo i ekonomski razvoj steone junice. Vjerujem da ćemo u narednom periodu biti u prilici da mjere podrške proširimo – rekao je Smolović.

Prema ocjeni Mojkovčanke Ljiljane Jokić iz Građanskog pokreta URA, da bismo imali pozitivan prirodan priraštaj moramo imati građane koji žive u državi u dostojnim uslovima koji omogućavaju stvaranje porodice, bez straha kako je sjutra prehraniti.

– Crna Gora je suočena sa problemom odlaska mladih ljudi iz zemlje. Mislim da svi mi poznajemo makar jednu osobu koja je otišla iz Crne Gore, a istraživanja pokazuju da 70 odsto mladih razmišlja da ode iz Crne Gore. Ljudi odlaze kako bi dobili van ove zemlje priliku da uče, rade i da budu jednaki sa drugima u navedenom, jer u Crnoj Gori nismo svi jednaki,“ poručuje Jokić.

Nikola Rovčanin iz Demokratske Crne Gore, inače Pljevljak, kaže da je decenijska politika zapostavljanja sjevera države od strane DPS, uslovila migraciju više od 50.000 građana iz ovog regiona.

Takođe, kako dodaje, podaci govore da su sjever napuštali dominantno mladi ljudi, pa se stoga mijenjala i starosna struktura stanovništva na
sjeveru.

Prirodni priraštaj je poslednjih godina konstantao u padu, na je tako 2017. iznosio 909, godinu dana ranije 1.105, 2015. 1.057, 2014. 1.515, a 2013. 1.558.

Ukoliko se osvrnemo na ranije podatke, očigledno je da je u godinama za nama prirodni priraštaj bio znatno veći.

Poređenja radi, prirodni priraštaj je 1991. godine bio 5.636, što je sedam puta više nego lani.

Ovo je nastavak negativnog trenda, jer su prema ranijim podacima, iako je prirodni priraštaj na nivou države bio veći, pojedine opštine konstantno suočene sa izumiranjem stanovništva.

Tako je negativan prirodni priraštaj 2013. zabilježen u osam opština, 2014. godine takva situacija je bila u deset lokalnih uprava, 2015. u 12, a 2016. i 2017. u 13.